Het Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) heeft onlangs besloten dat in de richtlijn voor het plaatsen van een spiraal geen extra pijnbestrijding wordt toegevoegd. De procedure zorgt bij veel vrouwen voor stekende pijn en krampen.
Bodil (30) noemt de plaatsing van haar Mirena-spiraal ’traumatisch en zeer pijnlijk’. Mede door de pijn, zoals zij zich het herinnert, staat het idee van verwijdering en/of vervanging haar behoorlijk tegen.
De procedure van het plaatsen van een spiraal, en met name het gebrek aan pijnbestrijding, liggen al enige tijd in binnen- en buitenland onder vuur. Een deel van de vrouwen ervaart er veel pijn bij, maar wordt niet tegemoet gekomen met adequate pijnbestrijding. ‘Op dit moment is het advies om een uur voor de plaatsing twee tabletten paracetamol of 500 mg naproxen te nemen’, schrijft de NOS.
Dat advies wordt niet aangepast, onlangs besloot het Nederlandse Huisartsen Genootschap (NHG) dat de richtlijn blijft staan. Er staat geen herziening op de planning, kortom: er wordt geen extra pijnbestrijding toegevoegd. ‘Het NHG stelt dat tijdens de laatste herziening van de richtlijn, in april 2023, onvoldoende bewijs was over de voor- en nadelen van lokale pijnstilling.’ En daarmee doelen zij op ‘bepaalde gels of spray, die mogelijk de pijn kunnen verzachten’.
In juni 2024 sprak LINDA.meiden met Amber (23) over haar ervaring bij het plaatsen van een hormoonspiraal. Nu doet Bodil (30) haar verhaal.
“Ik ben sinds mijn zeventiende seksueel actief, maar heb het ruim twee jaar onveilig gedaan. Ik wilde wel aan anticonceptie beginnen, maar was tegen de pil. Dit kwam niet zo zeer door de hormonen, maar door de ruime keuze in verschillende anticonceptiepillen en de gemengde verhalen van vriendinnen.
Op 19-jarige leeftijd besloot ik voor een koperspiraal te gaan, die zou de minste bijwerkingen hebben, had ik begrepen. Het plaatsen van de spiraal was een afschuwelijk proces. Ik moest naar de huisarts en het deed enorm veel pijn. Het was een pijn die ik nog nooit had ervaren en onnatuurlijk voelde. Na de plaatsing had ik last van buikpijn, maar dat trok op een gegeven moment weg. Al werd dat vervangen door bijwerkingen als hevige menstruatiepijn en hevige bloedingen.”
Olivia's (27) spiraal raakte zoek in haar buik: 'Gynaecologen konden 'm niet vinden'
Bodils huisarts raadt haar aan om voor de Mirena-spiraal te gaan. “Er werd gezegd dat het eruit halen van de koperspiraal weinig tot geen pijn zou doen. Een klein kuchje en hij zou eruit zijn. Dat was niet het geval. Het deed evenveel pijn als het plaatsen. Voordat er een nieuwe spiraal geplaatst kon worden, moest ik een soa- en zwangerschapstest doen – beide negatief. Toen was het tijd voor mijn nieuwe spiraal, maar dat ging mis.
Bij het plaatsen schoot-ie eruit. Terwijl ik met een eendenbek in me op de behandeltafel lag, zei de dokter: ‘Ik ren wel even naar de apotheek om een nieuwe te halen’. Daar lag ik dan. Ook de tweede keer schoot hij eruit. Die complicatie komt eigenlijk alleen voor bij een zwangerschap. Mijn moeder, die mee was, dacht meteen dat dat het geval was. Was de zwangerschapstest die ik vooraf moest doen wel goed gedaan, was de vraag.” Maar Bodil was niet zwanger, de testuitslag was juist.
Ze wordt met spoed naar het ziekenhuis gestuurd om het voorbehoedsmiddel toch te laten plaatsen. “Daar konden ze het beter, zei de huisarts. Dit zou de derde poging zijn. In het ziekenhuis werd er gevraagd of een arts in opleiding de spiraal mocht plaatsen. Ik was inmiddels zo getraumatiseerd dat ik dat niet wilde. De arts deed het toen zelf. Opnieuw had ik enorm veel pijn, maar gelukkig bleef-ie wel zitten. Alles bij elkaar was het een traumatische en zeer pijnlijke ervaring.”
Inmiddels zijn we acht jaar verder en loopt Bodil nog altijd rond met dezelfde spiraal. Dat is geen probleem, aangezien de NHG in februari 2023 de gebruiksduur van de hormoonspiraal van zes naar acht jaar verlengde. Toch is het nu de hoogste tijd dat de 30-jarige haar anticonceptiemiddel vervangt. Of en wanneer ze dit zal doen, is nog onduidelijk.
“Dat ik nog geen afspraak heb gemaakt, heeft deels met de pijn te maken. Ik kan me herinneren dat het voelde alsof iemand met z’n hele arm in mijn buik ging en mijn ingewanden naar buiten probeerde te trekken. Ook de buikpijn die ik daarna ervaarde, vergelijkbaar met hevige menstruatiepijn, kan ik me goed herinneren. Sinds deze procedure heb ik andere pijnlijke, onnatuurlijke dingen gedaan zoals laserontharing en tattooverwijdering. Ik ben dus al heel wat pijntjes verder, maar het verwijderen van mijn spiraal stel ik toch het liefst zo lang mogelijk uit.”
“Wat ik graag zou willen zien van de medische wereld, is dat deze procedure alleen nog in het ziekenhuis uitgevoerd mag worden. Zij zijn daar gespecialiseerder dan de huisarts, waardoor ze beter met complicaties kunnen omgaan en het ook een minder pijnlijke ervaring is. Tenminste, zo heb ik het ervaren.” Als er extra pijnbestrijding beschikbaar zou zijn, dan zou vervanging sneller in Bodils agenda hebben gestaan, vertelt ze.
Een andere reden waarom Bodils Mirena-spiraal nog niet is vervangen, heeft te maken met gedachten aan het toekomstige ouderschap. “Ik ben inmiddels op een leeftijd waarbij ik wel denk aan kinderen krijgen. Wil ik dan echt opnieuw een spiraal plaatsen die bijna tien jaar mee kan, inclusief die pijn ervaren, terwijl ik voor het einde van de gebruiksduur mogelijk een kind wil?” De kans dat de doktersafspraak enkel voor het verwijderen van de spiraal zal zijn, zit er dus dik in.
Disclaimer: dit artikel gaat over een persoonlijke ervaring. Heb je zelf lichamelijke en/of – mentale klachten? Raadpleeg dan altijd je (huis)arts.
Disclaimer: dit is geen medisch advies. Dat deze methode bij sommige mensen effect heeft, betekent niet automatisch dat dit ook voor jou het geval is. Ga niet zomaar experimenteren, maar doe dit in overleg met een arts.
Is het nodig om pijn te lijden voor een spiraaltje? 'We zeggen snel 'even doorbijten', maar er zijn opties'
