We willen onze vrienden het liefst altijd gelukkig zien, maar hoe ga je om met een vriendin die al van jongs af aan depressief is? Aan jezelf denken is op zo’n moment lastig, maar volgens 113-trainer Marijke wél belangrijk.
Anna* (29) struggelt al jaren met dit probleem. Haar beste vriendin is al jaren depressief en heeft verschillende pogingen gedaan om uit het leven te stappen.
Trigger warning: dit artikel gaat over zelfdoding.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.meiden-dossier over suïcide. Meer weten?
“Ik ken mijn vriendin al dertien jaar en vanaf het moment dat ik haar leerde kennen heeft ze altijd heel duidelijk aangegeven dat ze worstelt met depressieve gedachten. Ze bekende toen ook meteen dat ze al een paar keer een poging tot zelfdoding had gedaan.”
Anna’s vriendin wordt jaren geleden opgenomen in een gesloten inrichting. “Ik was toen één van de weinigen buiten haar familie die bij haar op bezoek ging, waardoor ik steeds dichter bij haar kwam te staan. Ze was een groot deel van haar vrienden kwijtgeraakt omdat ze door haar depressie en opname niet meer constant mee ging feesten en drugs gebruikte.”
Als Anna’s vriendin uit de inrichting komt, blijft de hechte vriendschap bestaan. “Onze gesprekken gaan sindsdien eigenlijk altijd over haar gevoelens, die doorgaans niet heel positief zijn. Vooral na het overlijden van een familielid een aantal jaar geleden; toen is ze volledig in de put geraakt waar ze tot op de dag van vandaag nog steeds niet is uitgeklommen.”
Dat resulteert in een, voor Anna’s vriendin, uitzichtloos leven. “Ze heeft moeite met werken, met het onderhouden van persoonlijke relaties en ook een deel verzorging. Ze zorgt heel slecht voor zichzelf en ondanks jarenlange therapie, gaat het nu echt heel slecht met haar. Onlangs heeft ze weer uitgesproken dat ze niet meer wil leven, al heeft ze dit keer geen poging gedaan of stappen ondernomen om euthanasie te laten doen.”
Aivy (26) over leven na zelfmoordpoging: 'Ik ben zangeres, zweminstructeur, nagelstyliste en surfer'
Haar familie houdt haar momenteel nauwlettend in de gaten, maar voor Anna wordt het steeds lastiger om goed contact te onderhouden. “Natuurlijk wil ik er voor haar zijn, maar ik ben niet geleerd genoeg om haar hierin volledig bij te kunnen staan. Daarnaast is het ook best zwaar als iemand van wie je houdt constant zegt dat ze niet meer wil leven en daar serieus over is. Ik weet gewoon niet meer zo goed wat ik moet doen. Moet ik aan de bel trekken? Nog meer met haar praten? Leuke dingen met haar doen? Ik weet het soms gewoon niet meer.”
Daarnaast vindt Anna het mentaal heel zwaar om er altijd voor haar vriendin te zijn. “Elk gesprek staat in het teken van haar leed, en dat snap ik echt wel, maar er lijkt geen ruimte te zijn voor mijn gevoelens. Dat is best wel veel om te dragen. Ik wil er graag voor haar zijn, maar ik heb ook mijn eigen leven. Ik voel me superschuldig als ik een keer niet opneem als ze belt of als ik haar een tijdje niet spreek.
Want wat nou als dat de laatste keer is dat ik haar kon spreken, of wat als doordat ik niet opneem zij de stekker er definitief uit besluit te trekken?”
Uit ervaring weet Anna dat iemand verliezen die dicht bij je staat ontzettend heftig en zwaar is. Afstand nemen voelt daardoor als een manier om de klap straks minder hard aan te laten komen. “Ik ben bang dat als ik dit proces helemaal met haar aanga en er tot het einde helemaal bij ga zijn, het nog veel zwaarder gaat worden om dit te verwerken. Uit een soort zelfbescherming merk ik dat ik het niet te dichtbij wil laten komen. Al weet ik dat het onzin is dat het dan ineens minder pijn gaat doen. Als zij hier ooit mee doorzet weet ik dat het hoe dan ook pijn doet.
Wat ik me dus afvraag: is het egoïstisch om in deze situatie een bepaalde afstand te bewaren vanuit zelfbescherming en een beetje vanuit angst?”
Vriendengroep verliest twee vrienden aan zelfdoding: 'Niemand heeft iets gemerkt'
We vroegen het Marijke Groener, trainer bij 113. Zij legt uit dat het juist heel belangrijk is in zo’n geval voor jezelf te blijven zorgen. “Ook jouw gevoel mag er zijn. Kijk hoe jij er voor jou het beste mee om kunt gaan en wat jij nodig hebt om met deze vriendin om te kunnen blijven gaan.”
Communicatie met de vriendin is daarin ook heel belangrijk. “Maak het bespreekbaar dat je je zo voelt. Zorg dat je er met die vriendin over praat en vertel dat je moeite hebt met hoe je met haar om moet gaan. Zeg dat het je enorm raakt en dat je het moeilijk vindt omdat je zoveel om haar geeft. Je kunt ook vragen wat zij nodig heeft van jou. Dan kun jij bepalen of dat haalbaar is voor jou.”
“Jouw vriendin krijgt goede zorg en iedereen is op de hoogte, dus op dat vlak kun je niet meer voor haar doen dan je al doet. Weet dat het in ieder geval niet egoïstisch is om op dit moment aan jezelf te denken, want hoe kun jij er goed voor haar zijn als je het zelf niet meer volhoudt? Het heeft ook veel impact op jouw leven als je er zoveel mee bezig bent.
Blijf ook jouw gevoelens delen, al voelen die vergeleken bij haar misschien heel nietig. Neem wat jij voelt en de problemen die jij hebt ook serieus zodat je straks niet overstroomt. Die vriendin heeft uiteindelijk ook niets aan jou als jij een burn-out hebt. Zorg dat je overeind blijft.”
*Anna’s naam is gefingeerd en bekend bij de redactie.
Worstel je met suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over. Bel 113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar. Wil je zelf een training volgen om te oefenen met het openen van een gesprek? Doe dan de VraagMaar online suïcidepreventie training op www.113.nl.
Zó ga je met iemand het gesprek aan over zelfdoding: 'Wees direct'
