Alejandra Ortiz (39) woont sinds 2015 in Nederland, nadat zij uit haar geboorteland Mexico is gevlucht. Daar was ze dagelijks bang voor haar leven. Discriminatie tegen trans personen uit zich daar namelijk zelfs in moord.
Nu, zeven jaar later, deelt ze haar verhaal in haar eerste boek.
LINDA.meiden belt Alejandra tijdens een van de koffiemiddagen die zij organiseert voor mede-trans-vluchtelingen. “Het gaat op dit moment goed met me. Ik heb mijn asielaanvraag heropend en ben hoopvol dat deze geaccepteerd wordt. Toen ik in 2015 in Nederland werd opgevangen was dit nog erg onzeker, omdat Mexico geen oorlogsgebied is of een levensgevaarlijke plek lijkt.
Daarom besloot ik in 2018 zonder papieren in Nederland te verblijven, omdat ik op geen enkele manier veilig terug kan naar Mexico als trans vrouw. Mexico is namelijk een extreem conservatief land wat betreft acceptatie van transgenders. Jaarlijks worden er daar veruit de meeste trans personen vermoord en er is veel discriminatie en agressie.
Ook ik heb veel agressie meegemaakt terwijl ik in Mexico leefde: eerst enkel omdat ik mezelf als queer identificeer, maar later ook omdat ik trans vrouw ben. Mijn transitie was daarom in eerste instantie ook geheim. Een overkoepelend systeem hebben ze daar sowieso niet voor het ondergaan van een transitie. In plaats daarvan kocht ik hormonen noodgedwongen op de zwarte markt. Dat waren pillen die eigenlijk dienden als illegaal voorbehoedsmiddel voor vrouwen.”
“Tijdens mijn transitie besloot ik mijn familie te vertellen over mijn geheim. Ik had gehoopt dat ze goed zouden reageren, maar helaas was het tegenovergestelde waar. Mijn familie wilde zo min mogelijk met mij te maken hebben, waardoor ik in een tweestrijd van emoties belandde. Het voelde aan de ene kant fijn om mijn identiteit te uiten, maar aan de andere kant voelde ik me verdrietig en met name ontzettend onveilig in het land waar ik woonde.”
Deborah (19) kan niets zonder verblijfsvergunning: 'Zelfs de overlijdensakte van mijn broer was geen bewijs'
“Ik begon meer te lezen over transgenderacceptatie en leerde dat Europa een continent was waar vrijheid voor iedereen voorop staat. Het zette mij aan het denken of ik niet beter daar kon wonen. Zweden zou een van de meest ontwikkelde landen zijn qua kennis en acceptatie van transgenders. Daarom besloot ik een veilige omgeving op te zoeken en op het vliegtuig te stappen richting Zweden.”
In Zweden is Alejandra alleen nooit aangekomen. “Ik had een tussenstop op Schiphol en werd daar staande gehouden door de douane. Uit wanhoop en verdriet vertelde ik toen de waarheid, waarna zij besloten dat ik niet verder mocht reizen. De eerste drie weken spendeerde ik vervolgens in de gevangenis – dat is waar ze vluchtelingen die met het vliegtuig aankwamen destijds plaatsten.
Ik kwam niet buiten en iedereen om me heen vertelde me dat ik geen schijn van kans had om asiel te krijgen, omdat Mexico een prima land is om in te wonen. Toch voelde ik me in die gevangenis voor de eerste keer compleet veilig. Het was dus wederom een grote mix aan emoties die ik ervaarde.
Na drie weken bleek dat de immigratiedienst me om onduidelijke redenen niet kon terugsturen naar Mexico, ook al wilden ze dat eigenlijk wel. Vanaf dat moment werd ik al snel overgeplaatst naar een azc – een plek die voor mij deprimerend en vrolijk tegelijkertijd was. Ik leefde met ruim vierhonderd andere vluchtelingen van over de hele wereld, wat zorgde voor een soort soapserie-gevoel. Er gebeurde altijd wel iets – Goede Tijden, Slechte Tijden was er niks bij. Maar het belangrijkste daar was dat het leven dragelijk was. Ik had een veilig onderdak.”
“Gedurende mijn verblijf in het azc ontmoette ik veel andere trans personen uit onder andere Irak, Zuid Amerika, het Caribisch gebied en nog veel meer plekken. Veel van hen spreek tot op de dag van vandaag nog steeds. Opvallend is dat we allemaal dezelfde soort problemen merken als het gaat om de Nederlandse wetgeving. Er is namelijk geen aparte regeling voor transgender mensen. We worden net als alle andere LHBTI+’ers behandeld en dat zorgt voor veel verwarring.
Een reden waarom ik bijvoorbeeld terug zou kunnen naar Mexico is omdat het homohuwelijk sinds 2008 legaal is in Mexico Stad (en sinds deze week pas in heel Mexico). Maar dat dit in de hoofdstad legaal is, betekent niet dat trans personen in Mexico daarom ook worden geaccepteerd. Juist omdat het homohuwelijk is gelegaliseerd is er in Mexico nu nog veel meer geweld tegenover transgenders. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor het argument dat ze in Mexico gayclubs hebben. Ten eerste is niemand 24/7 in een club te vinden. Daarnaast zijn trans personen vaak alsnog niet welkom in gayclubs in Mexico.”
Gedurende het ontdekken van haar identiteit in Mexico en haar jaren in Nederland heeft Alejandra dagboeken bijgehouden. “Deze dagboeken boden veel ondersteuning tijdens het schrijven van mijn eerste boek. De waarheid zal me bevrijden heb ik in eerste instantie vooral geschreven om zin te geven aan mijn leven.
Het geeft een persoonlijk beeld van mijn ervaringen in Mexico, maar is ook een portret van hoe vluchtelingen werden behandeld tussen 2015 en 2018. In de media worden vluchtelingen altijd neergezet als die ene grote groep die rust in een land komt verstoren. Juist daarom is het zo belangrijk dat ik, maar ook andere vluchtelingen, mijn individuele verhaal deel. We zijn allemaal personen met een eigen verhaal, eigen ervaringen en een eigen visie. Mijn boek geeft een inkijkje in hoe mijn verhaal als trans vluchteling eruitziet.”
Alejandra’s boek De Waarheid Zal Me Bevrijden is sinds 25 oktober beschikbaar bij verschillende boekenwinkels.
Tessel (23) is feminist, maar had tegelijkertijd een gewelddadige vriend: 'Ik voelde mezelf een fraudeur'
