Onderzoekers van het lectoraat jeugd en samenleving, Sietske Zweegman en Sharifah Redan, leggen uit hoe dit komt – én hoe belangrijk de stem van jongeren is tijdens de verkiezingen.

Dit artikel is onderdeel van het LINDA.meiden-dossier over politiek. Meer weten?

Dossier politiek

Jongeren stemmen minder

“Of jongeren überhaupt wel of niet stemmen, kan veel verschillende redenen hebben. Het ligt aan opleidingsniveau, woonplaats, achtergrond en opvoeding. Mensen die vwo doen, gaan sneller naar de stembus dan de mensen die vmbo doen”, legt Zweegman uit. Interessant detail: Ze zien dat jongeren na een aantal jaar, als ze wat ouder zijn, vaal wél stemmen.

Dat jongeren wel of niet gaan stemmen komt overigens niet door het verschil in opleidingsniveau, maar door de inhoud van de lessen die zij krijgen. Leerlingen op het vwo krijgen namelijk les over stemwijzers en kunnen zo een eigen mening te vormen. Dit geldt niet voor leerlingen van het vmbo. Redan: “Zij leren vooral hoe het systeem in elkaar zit, dus wat het verschil is tussen de Eerste en de Tweede Kamer. Zij krijgen niet de mogelijkheid om na te denken over waar ze zelf voor staan, terwijl jongeren hier juist hulp bij nodig hebben.”

Gebrek aan vertrouwen

Jongeren stemmen ook minder door gebrek aan vertrouwen in de politiek of zichzelf. Ze krijgen steeds vaker het gevoel dat het systeem niet zuiver is en dat het zonde van de tijd is om naar de stembus te gaan. “Wij merken dat er jongeren zijn die geen vertrouwen hebben in het systeem, maar dat er ook jongeren zijn die geen vertrouwen in zichzelf hebben. Zij zijn bang dat ze niet genoeg over de politiek weten”, aldus Redan.

Een politieke opvoeding vanuit de ouders kan zorgen voor meer zelfvertrouwen. Als ouders met hun kind over politieke problemen praten aan de keukentafel, zijn ze automatisch op de hoogte van wat er in de wereld speelt. De twee raden jongeren dan ook aan om het veel over de verkiezingen en politiek te hebben met volwassenen.

Hulp van volwassenen

Volgens Zweegman en Redan kun je hulp vragen aan ‘ouderen’ wanneer je zelf niet weet welke keuze je moet maken. “Wij adviseren jongeren om hulp of advies te vragen aan mensen waar ze tegenop kijken. Dit hoeven niet altijd mensen te zijn die dezelfde mening hebben als jij. Soms helpt het juist als iemand er anders tegenaan kijkt.”

Krijg je de vraag ‘Op welke partij ga jij stemmen?’, dan is het volgens de experts niet gek als je daar geen antwoord op kunt geven. Zweegman en Redan proberen jongeren juist op een tegenovergestelde manier te benaderen. “De directe vraag is overdonderend, daar zouden wij ook geen antwoord op kunnen geven”, legt Zweegman uit. Wanneer ze met jongeren in gesprek gaan, vragen ze bijvoorbeeld welke aspecten voor hen belangrijk zijn en over welke dingen ze zich zorgen maken. “Daar kun je veel sneller een aantal partijen aan linken.”

Waarom jongeren moeten stemmen

Ook al is het lastig om een keuze te maken, toch is het super belangrijk dat jij 22 november met een rood potlood in de startblokken staat. “Jongeren hebben hele andere belangen dan volwassenen en daarom is het zo belangrijk dat zij hun stem uitspreken. Jongeren zijn in de Tweede Kamer ondervertegenwoordigd en dat moet deze generatie compenseren met een stem”, stelt Redan.

Zie je door alle bomen het bos niet meer? Volkomen logisch. Vul stemwijzers in, ga kletsen met mensen die je vertrouwt en verdiep je in jouw belangen. Op die manier duik je over drie weken zelfverzekerd het stemhokje in.

Waarom zou ik stemmen? Zoë Sabajo licht toe: 'Wij kunnen het gezicht van de Tweede Kamer veranderen'Lees meer