Haatvolgen

Volgens Esseboom geniet je van iemands content als je diegene volgt, maar is bij haatvolgen precies het tegenovergestelde het geval. “Je bent het niet eens met de inhoud die iemand deelt, of erger nog, je hebt een hekel aan die persoon. Toch blijf je diens berichten bekijken, misschien zelfs reageren. Er is ook een extremere variant, waarbij het doel is om iemand te pesten of te stalken”, legt ze uit.

Shocker: haatvolgen maakt mensen niet gelukkig. “Het is eerder een uitlaapklep voor negatieve emoties. Mensen die echt gelukkig zijn vertonen geen pestgedrag”, zegt Esseboom. Haatvolgen is volgens haar een manier om je frustraties te uiten zonder dat er directe gevolgen zijn. “Online kun je gemeen doen. Als het te heet onder je voeten wordt, sluit je simpelweg je account. Het lijkt een vorm van vrijheid, maar in werkelijkheid is het een ontsnapping aan je eigen ongelukkige gevoelens.”

Macht en controle

Haatvolgen is ook verbonden met het idee van macht en controle, legt de psycholoog uit. “Mensen zoeken vaak naar manieren om controle te krijgen over hun leven. Online haat spuwen kan één van die manieren zijn. Het voelt krachtig om iemand af te breken, zeker omdat er weinig directe gevolgen aan kleven.”

Ondanks dit gevoel van macht is haatvolgen volgens Esseboom nooit onschuldig. “Je hebt misschien geen controle over wat je voelt, maar je hebt wel controle over je daden. Als je van gedachten overgaat tot actie – bijvoorbeeld door haatreacties te posten – maak je anderen deel van jouw negativiteit. Dat heeft altijd impact.”

“Het is soms makkelijker om je frustraties op iemand anders te projecteren dan om de confrontatie aan te gaan met je eigen problemen. Stoppen met haatvolgen betekent de illusie van macht opgeven en dat is lastig.”

Sterre (21) bedolven onder haat na 'Welke blik geef ik je nu?'-video: 'Niemand nam het voor me op'Lees meer

Gevolgen

Haatvolgen heeft dus niet alleen invloed op de persoon die het doelwit is, maar ook op de volger zelf. “Je blijft ronddraaien in dezelfde negatieve emoties: woede, jaloezie, onvrede. Het is een uitstel van de confrontatie met je eigen gevoelens”, waarschuwt Esseboom. En: “Elke keer dat je haat spuwt, handel je in strijd met je eigen waarden. Dat kan leiden tot schuldgevoelens, schaamte en zelfs verslavend gedrag.”

Sommige groepen mensen zijn extra gevoelig voor dit soort gedrag, vertelt de psycholoog. “Mensen zonder een gezonde sociale omgeving waarin ze zich gesteund voelen, of mensen die zich onderdrukt voelen in hun echte leven, zoeken vaak naar manieren om macht te krijgen. Social media bieden hen een ruimte waar ze die macht kunnen uitoefenen, maar dat is een illusie. Uiteindelijk kom je jezelf tegen, omdat je woede online uiten niet blijvend bevredigend is.”

Emotioneel welzijn

Maar nu is de grote vraag: hoe voorkomen we dat dit soort gedrag ons emotioneel welzijn schaadt? “Wees je bewust van de emoties die social media bij je oproepen. Als je merkt dat (berichten van) bepaalde mensen je triggeren, ontvolg hen dan. Jij bent verantwoordelijk voor je eigen mentale gezondheid, en dat betekent dat je bewust moet kiezen met welke content je online interactie hebt. Vraag jezelf af: wie wil ik volgen, wat wil ik dat invloed heeft op mijn gemoedstoestand?”

Esseboom benadrukt dat dit iets is waar je dagelijks mee aan de slag moet. “Het vergt discipline om jezelf te beschermen tegen de negatieve effecten van social media. Maar het is belangrijk om in plaats van woede, frustratie of jaloezie, de controle terug te pakken door gezonde keuzes te maken voor jezelf en je mentale gezondheid.”

Films en series aan het haatkijken? Psycholoog legt uit waarom we dit doenLees meer