Het kan lastig zijn om goed met geld om te gaan. Ben je benieuwd waarom je alles spaart of juist uitgeeft? Financieel psycholoog Anne Abbenes vertelt je meer over jouw relatie met geld en hoe je die kunt verbeteren.
Wat blijkt? Jouw relatie met geld ontstaat al tijdens de kinderjaren.
Volgens financieel psycholoog Anne Abbenes zijn je ouders de eerste leraren als het aankomt op het omgaan met geld. “Op jonge leeftijd observeer je het gedrag van je ouders en neem je de boodschappen die je over geld ontvangt in je op.”
Hoe je ouders hiermee omgaan bepaalt in eerste instantie hoe jij het uiteindelijk gaat doen. “Je krijgt allerlei signalen van je ouders en hun relatie met geld. Dat kunnen voor jou emotionele of pijnlijke momenten zijn geweest.” Je kunt hierbij denken aan situaties waarin je ouders het niet breed hadden of juist bang waren voor armoede en al hun geld spaarden.
“Wanneer die emotionele lading heel groot is, wordt jouw gedrag ten opzichte van geld ook hardnekkiger.” Die grote emotionele lading kan zich bijvoorbeeld uiten in een koopverslaving of mentale problemen, zoals een burn-out doordat je te hard werkt om maar genoeg te verdienen.
Waardoor je een ongezonde relatie met geld kunt ontwikkelen? “Het gaat vaak mis bij het taboe rondom geld. Er niet over praten is hetzelfde als niet praten over sex: het wordt steeds moeilijker om over te praten.” Ook daar hebben je ouders een grote invloed op. “Zij hoeven zich niet letterlijk te bemoeien met hoeveel je waaraan uitgeeft, maar horen er wel open over te praten. Anders wordt het taboe rondom geld alleen maar versterkt. Door het te bespreken hoef je ook niet geheimzinnig te doen over je uitgaven.”
Er is een manier om negatieve patronen te doorbreken, maar daarvoor moet je je eerst bewust worden van je relatie met money. “Dit kun je doen door te kijken naar wat je in het verleden hebt geleerd over geld. Een goede oefening hiervoor is het opnoemen van drie dingen die je vroeger hebt geleerd over geld en om te kijken naar je beste en slechtste herinnering hieraan.”
Signalen waar je op moet letten zijn: alles willen sparen, je eigenwaarde gelijkmaken aan je bezit, heel veel geld uitgeven aan dingen die je eigenlijk niet nodig hebt en je minderwaardig voelen over hoeveel je verdient. Wanneer we geheimzinnig doen over onze inkomsten betekent het volgens Abbenes dat we ons eigenlijk schamen voor hoeveel we verdienen.
We leven in een maatschappij waarin het niet gek is om grote uitgaven te doen. Je wordt overal verleid om veel geld uit te geven. Ook het afsluiten van een lening wordt je erg makkelijk gemaakt. Daarom heeft je relatie met geld niet alleen te maken met je ouders, maar ook met de rest van je omgeving.
“Door social media neemt de groepsdruk om veel uit te geven alleen maar toe. Kijk alleen al naar influencers die hun dure spullen laten zien. De druk om erbij te horen en bijvoorbeeld ook dure schoenen of een nieuwste tas te kopen is heel groot. Hierdoor is het moeilijk om het onderscheid te maken tussen wat je daadwerkelijk nodig hebt en wat je graag zou willen hebben”, vertelt de Abbenes.
Wat je kunt doen tegen die druk? “Maak voor jezelf duidelijk dat iets nodig hebben en iets willen twee verschillende dingen zijn. Het is belangrijk om een balans te hebben in je uitgaven en inkomsten. Je kunt vier verschillende dingen doen met geld: sparen, spenderen, weggeven en investeren. Zorg ervoor dat er een balans is tussen die vier.
Als jij gelukkig wordt van een paar nieuwe schoenen, kun je die echt wel kopen. Alles oppotten is hetzelfde als een crashdieet: je gaat alleen maar meer aan geld denken en spullen die je anders nooit zou kopen, kun je ineens erg aantrekkelijk gaan vinden. Houd gewoon altijd balans, dan komt het goed.”
Coco (29): 'Ik ben een emotional spender, maar ga nu bewuster met geld om'
