Femke Willemse (17) wordt als kind jarenlang seksueel misbruikt door een familielid. Dit houdt ze in de jaren daarna geheim, maar na het tegenkomen van de dader besluit ze het tóch te delen.
Door middel van een indrukwekkend schilderij laat zij de wereld zien hoe ze zich als klein meisje voelde.
Trigger warning: seksueel misbruik.
Wie de dader is, houdt Femke wel geheim. “Maar ik wil wel duidelijk maken dat het niet mijn ouders of broers betreft. Zij hebben me namelijk vanaf het moment dat ik het hen verteld heb altijd geloofd. En daar heb ik heel veel steun aan gehad.”
Wanneer het misbruik begint is niet precies duidelijk, maar Femke denkt dat het rond haar vijfde is gestart. “Als het niet eerder was. Het heeft tot ongeveer mijn twaalfde geduurd en vond altijd plaats zonder dat mijn ouders erbij waren. Vanwege een – niet aan het misbruik gerelateerde – familieruzie is het uiteindelijk gestopt. Het contact met die persoon is toen volledig verbroken, anders zou het waarschijnlijk nog steeds gebeuren.”
Femke vertelt dat ze via de dader door nog meer mannen is misbruikt. “Meerdere malen ook. Ik zou niet kunnen vertellen door hoeveel, want het waren er veel. Dat heeft me flink beschadigd.”
In de jaren daarna houdt Femke haar mond, ondanks dat ze zulke traumatische ervaringen heeft moeten doorstaan. “Het werd me door hem opgelegd dat ik er niet over mocht praten, dus dat deed ik ook niet. Toen het gestopt was ben ik in de gesloten jeugdzorg terechtgekomen en ben ik daar beetje bij beetje over alles gaan vertellen.”
Aan haar directe omgeving vertelt ze wel over het misbruik, maar niet wie de dader is. “Toen ik ongeveer een jaar geleden aangifte deed, was het de politie die zei dat ik beter niets kon zeggen in verband met het in gevaar brengen van het onderzoek. Weer werd me de mond gesnoerd en voelde ik een bepaald taboe vanuit de maatschappij.”
Als Femke in november vorig jaar trauma behandeling ondergaat, verandert dat. “Dat heb ik nu bijna afgerond en daar ben ik superblij mee. Ik heb het gevoel dat ik niet meer alleen adem, maar ook echt weer kan leven.”
Dat geeft haar ook de mentale ruimte om de rest van het verhaal aan haar ouders en broers te vertellen. “Zij wisten daarvoor wel al dat ik misbruikt ben, maar niet door wie. Toen ik hen vertelde wie de dader is geloofden ze me meteen. Ze ervaren heel veel schuldgevoel en vragen zich af waarom ze nooit iets hebben gezien en vinden het heel erg dat het niet gelukt is om hun kind veilig te houden. Terwijl het de schuld van de dader was.”
Hoe date ik het: 'Ik vroeg hem weg te gaan, maar hij negeerde mijn 'nee' keer op keer'
Tijdens de behandeling krijgt Femke de opdracht te gaan schilderen. “Ik kreeg beeldende therapie waarbij je gaat schilderen, tekenen, kleien, enzovoorts. In die periode heb ik ook een brief geschreven aan mezelf als jong, kwetsbaar meisje dat door al die verschrikkelijke gebeurtenissen heen ging. Ik kreeg de opdracht om wat ik op had geschreven uit te beelden in kunst en besloot dat op een doek te zetten.”
Het lukt Femke alleen niet om dat kwetsbare meisje met verf in een warme, fijne omgeving neer te zetten, zoals haar therapeut voorstelt. “Ik voelde dat ik er iets anders mee wilde. Ik besloot te schilderen hoe dat meisje zich voelde op het moment dat ze die verschrikkelijke dingen meemaakte. Daar ben ik twee dagen mee bezig geweest en ik heb het, toen het eenmaal af was, omgedraaid weggezet. Ik wilde er niet naar kijken.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Uiteindelijk laat ze het werk toch aan haar groepsgenoten en ouders zien. Dan begint het schilderij voor Femke centraal te staan voor waar zij als jong meisje doorheen ging. “Het gaf perfect weer hoe pijnlijk het was.”
In die periode komt Femke ook de man die haar al die jaren misbruikte tegen. “Ik zat er al langer tegenaan te hikken dat ik het taboe niet wilde voortzetten. Ik wilde niet langer mijn mond houden over iets wat ik niet heb gedaan. Laat hem maar lijden. Ik was een kind.”
In overleg met haar advocaat en ouders besluit ze daarom haar verhaal en een foto van het schilderij te delen op social media. “Heel veel mensen deelden als reactie daarop hun eigen verhalen, lieten weten zich te herkennen en gaven me steun. Het is overweldigend en heel bizar hoe het sindsdien allemaal is gegaan.” Na het interview dat Femke doet met het AD ontvangt ze alleen nog maar meer berichten.
Nu kijkt ze naar mogelijke vervolgstappen. “Ik wil dit onderwerp in Nederland op de agenda zetten. Hoe kan dit echt bespreekbaar worden? Hoe kan ik een platform geven aan de mensen die niet kunnen praten hierover? Ik weet hoe belangrijk het is om erkenning te krijgen. Dat het eindelijk niet meer alleen míjn geheim is. Want het hoorde nooit mijn geheim te zijn: dit is iets wat hij gedaan heeft, maar waar ik in eenzaamheid mee heb moeten dealen”, legt Femke uit.
“Of mensen me uiteindelijk geloven, of dat de dader het ooit gaat toegeven of niet, het gaat mij erom dat seksueel misbruik sneller gesignaleerd gaat worden, dat er beter wordt opgelet en dat we we kunnen voorkomen dat dit soort situaties blijven plaatsvinden.”
Ben of ken je iemand die slachtoffer is geworden van seksueel grensoverschrijdend gedrag? Check dan deze vijf organisaties die je kunnen bijstaan. Bij dreigende situaties bel je altijd met politie op 0800-8844 of het noodnummer 112.
Shirley's dochter (15) beëindigde leven na seksueel misbruik: 'Het gebeurt onder je neus, maar je ziet het niet'
