Als conducteur ben je voor meer verantwoordelijk dan het controleren van de kaartjes. Zo greep de Vlaamse Anna vorige maand tijdens haar werk in toen er een vrouw in de trein werd aangerand.
Het incident is Anna erg bijgebleven, omdat de man het na haar ingrijpen nog een keer probeerde.
“Er zit een man in de trein die nogal in de war lijkt”, krijgt conducteur Anna te horen als ze met haar trein op Antwerpen-Centraal stilstaat. Het is alleen niet duidelijk in welk gedeelte van de trein de man was ingestapt. “Daardoor was het niet makkelijk om de man te vinden. De trein is 250 meter lang en heeft negen verschillende rijtuigen”, vertelt Anna.
Na een tijdje goed geobserveerd te hebben, lukt het haar om de man op te sporen. Ze besluit hem aan te spreken zodra de trein weer in beweging komt. Als ze hem opzoekt in de coupé valt het op dat hij wel heel dicht naast een ander meisje zit. Anna wil hem meteen confronteren en het meisje naar een veilige plek brengen.
Tegelijkertijd wil Anna niet opvallend overkomen. Daarom kiest ze ervoor om een veiligheidsronde uit te voeren. “Ik deed net alsof ik kaartjes controleerde, omdat de man anders zou kunnen vluchten of wegrennen. Toen ik zijn kaartje controleerde, liet ik het meisje ontsnappen. Ik nam haar mee naar de eerste klas en vroeg of ze lastiggevallen werd. Dit bleek het geval te zijn, zelfs op een hoger niveau dan dat ik in eerste instantie had ingeschat.”
Het meisje zat in een volle coupé, maar niemand van de mensen om haar heen greep in. “Er was geen enkele persoon die hulp inschakelde of de man confronteerde”, vertelt Anna. Daar snapt ze niets van: “Het voelde nogal vreemd, want ik had verwacht dat mensen gelijk in zouden grijpen als er zoiets gaande zou zijn.”
De passagiers uit de eerste klas compenseren dit gedrag. Zij bieden gelijk hulp aan Anna en het meisje. “Omdat ik het meisje had meegenomen naar de eerste klas, konden de passagiers daar ook naar haar verhaal luisteren. Ze besloten direct om te helpen en de man in de gaten te houden.”
En dat blijkt nodig, want de man schuift binnen no-time bij een andere vrouw in de tweedeklas coupé aan. Anna wordt gewaarschuwd door een passagier die de situatie vanuit de eerste klas in de peiling houdt. “Op dat moment had ik de beveiliging al gebeld. Die besloot meteen om de politie te laten komen. Zij zouden de man ophalen en meenemen in Lokeren. Omdat je niet zomaar op dat station bent, moest ik alsnog een oogje in het zeil houden. Maar in die korte tijd dat ik aan het overleggen was, had de man het alweer op een andere vrouw gemunt.”
Het valt Anna op dat de man dezelfde aanpak gebruikt om op de tweede vrouw af te stappen. “Hij kwam in de buurt en stelde haar eerst een onschuldige vraag. Toen hij vervolgens antwoord kreeg, ging hij naast haar zitten en begon hij tegen haar aan te schuren. Hij probeerde ook andere handelingen te verrichten.”
Door de waarschuwing van de passagier lukt het Anna om snel in te grijpen. Ze springt tussen de vrouw en de man in. Daarna is de man door drie politiemannen uit de trein gehaald.
Studentenverenigingen beloven grensoverschrijdend gedrag tegen te gaan: 'Het is schokkend'
Helaas komt grensoverschrijdend gedrag in het openbaar vervoer nog steeds voor. Ook Anna merkt dat. “Het is niet de eerste keer dat er zoiets gebeurd is en dit zal ook niet de laatste keer zijn. Het is een maatschappelijk probleem, waar we niet aan ontsnappen. Wel was dit incident voor mij heel anders, omdat ik er fysiek tussen moest komen.”
Dit incident heeft ervoor gezorgd dat de slachtoffers niet meer zorgeloos de trein pakken. Ook Anna heeft er last van op haar werk. Dat frustreert haar. “99 procent van de mensen is vriendelijk en zou geen aanranding plegen, maar dit soort incidenten zullen toch blijven voorkomen. Je weet nooit wanneer het gebeurt, waar het gaat gebeuren en bij wie het zal gebeuren. Onbewust merk ik daarom dat ik in mijn achterhoofd soms op zoek ga naar de volgende agressieve persoon of de volgende aanrander.”
Grensoverschrijdend gedrag, zowel in het openbaar vervoer als daarbuiten, vindt helaas nog vaak plaats. Gelukkig zijn er een aantal dingen die de passagier en het slachtoffer kunnen doen. “Als je passagier bent en ziet dat iemand niet op zijn gemak is, hoef je niet de dader te confronteren. Stap op het slachtoffer af, doe alsof je haar kent en neem haar mee naar jouw zitplek”, vertelt Anna. “Verder is er ook een noodnummer in de trein, waar je naar kunt bellen als je je niet veilig voelt. In Nederland is dat nummer: +31 6 13 18 13 18 en in België is dat noodnummer: 0800 30 230.”
Wanneer je jezelf niet comfortabel voelt in de trein, adviseert Anna om op zoek te gaan naar de treinbegeleider. “Ik kan in een trein van 250 meter niet overal tegelijk zijn, maar zoek me op, want ik wil je heel graag helpen.”
Van tongzoenen tot pesterijen: structureel grensoverschrijdend gedrag in vrouwengevangenis
