De rat staat al sinds de middeleeuwen bekend als plaagdier, maar de laatste jaren stijgen de meldingen van overlast flink. Ze worden resistenter en slimmer en duiken overal op: tuinen, woningen, supermarkten en op straat.
“Mensen denken meteen aan het doden van de ratten, maar zo los je het probleem niet op”, vertelt Dave de Jonge, dierplaagbeheersing van de GGD, aan LINDA.
Hoeveel ratten er precies in ons land zijn, is niet bekend en moeilijk vast te stellen. Wel is duidelijk dat ze een groot probleem vormen, met name in de Randstad waar meer afval op straat te vinden is. Ratten kunnen zich snel voortplanten en veroorzaken bijvoorbeeld schade aan gebouwen en voedselvoorraden. Daarnaast verstoren ze vooral het woonplezier.
Bewoners rond De Amsterdamse Poort vertellen aan Hart van Nederland dat ze dag en nacht ratten zien rondlopen. ’s Avonds durven ze zelfs niet meer over straat. “Ik loop te stampen zodat de ratten weten dat ik eraan kom”, vertelt Wilma. Buurvrouw Jasmina durft al vier jaar niet meer in haar tuin te zitten vanwege de ratten. “Ik telde op een gegeven moment vijftien ratten in één plantenbak. Ik kan het slaapkamerraam niet openzetten of ik kijk een rat in zijn muil.”
In Amsterdam steeg het aantal meldingen van overlast met name tijdens de coronapandemie, toen iedereen noodgedwongen thuis zat. “Ineens zag je thuis dingen die je eerder niet zag omdat je op kantoor zat”, vertelt Dave de Jonge, teamleider Dierplaagbeheersing van de GGD Amsterdam, tegen LINDA.
“Mensen gingen bijvoorbeeld massaal hun huis verbouwen, waardoor er veel rotzooi op straat lag. Ratten schuilen hier graag in. Als een vuilcontainer vol zit of lijkt, zetten mensen hun vuilniszak naast de container, waardoor de ratten eten krijgen. Doe dat dus nooit.”
Het studentenleven: 'Wie niet schoonmaakt krijgt 30 euro boete, tóch lopen er muizen'
Wanneer een bewoner een melding maakt, is de gemeente verplicht deze in behandeling te nemen. Dit is wettelijk vastgesteld. “Dat betekent niet dat we van A tot Z helpen om van de ratten af te komen, maar we brengen wel een advies uit.” Wanneer nodig onderzoeken ze eerst het huis door bijvoorbeeld de kruipruimte, de tuin, het afval, de omgeving van het huis en de riolering te bekijken. Daarna stellen ze een advies op naar de huiseigenaar, VVE of woningbouwvereniging.
Volgens De Jonge verwachten veel gedupeerden dat de gemeente of een soortgelijke organisatie de ratten komt vangen en doodmaken. “We weten dat dit hooguit tijdelijk helpt, maar het lost niets op. Vroeger was dit wel de werkwijze, maar tegenwoordig kijken we meer naar de oorzaak en hoe de plaag is ontstaan om duurzame oplossingen te vinden”, legt hij uit. “We doodden die beesten alsmaar met gif en klemmen. Als je je verdiept in de rat en hoeveel hij lijdt in zo’n klem, dan word je verdrietig.”
De koude winterperiode is in aantocht en ratten verblijven dan graag in een warm huis. “Een rat heeft twee dingen nodig: bed and breakfast. De kruipruimte is een lekker bed waar ze rusten, en in het huis vinden ze resten eten en afval”, vertelt de Jonge. “Het is dan ook de kunst om te zorgen dat ze niet binnenkomen. Maak de openingen in je woning goed dicht of je kunt kiezen voor een kat. De geur en aanwezigheid houdt de ratten buiten.”
De Jonge vergelijkt het met een regenbui waarbij het dak lekt. “Je zet geen emmers neer tegen de regen, maar denkt in oplossingen en repareert het dak. Zo moet je dat ook met ratten bekijken: ze komen continu op je af, dus zorg ervoor dat ze buiten blijven.”
Zes maanden oude baby overleeft 's nachts ternauwernood aanval door ratten
