Tjalina Nijholt (29) leerde motorrijden in de woestijn van Kenia en weet sindsdien één ding zeker: dit wil ze vaker doen. Inmiddels heeft ze in haar eentje vier keer de motor gepakt voor tochten door Oeganda, Tanzania en Zuid-Afrika.
Ze is net terug van een maand rijden door Kenia: “Elke rit gebeurt er wel wat onverwachts waar ik me niet op kan voorbereiden. Spannend, maar daar houd ik van.”
Tjalina combineert haar werk als videomaker met langere reizen naar Afrika, het continent waar ze elk jaar het liefst een maand of twee doorbrengt. Soms met gezelschap, maar net zo vaak alleen: “Terwijl ik Kenia doorkruiste op de motor, zat mijn vriend thuis met de kat.”
Het liefst rijdt ze naar plekken waar zo min mogelijk toeristen zijn. Een motor geeft haar de vrijheid om dat te doen. Ze leent de motor van jongens die ze tegenkomt op straat, vertelt ze. “Het gaat altijd vrij spontaan en lokaal. Die motoren gaan niet heel hard, maar ze kunnen tegen een stootje. En niet onbelangrijk: ik kan er goed mee off-road. Op een motor rij ik dwars door de geluiden en geuren van een plek of stad, ik sta zo veel meer in contact met de plek waar ik ben. Het voelt vrijer en avontuurlijker dan met een auto, dat is toch een soort coconnetje.”
Sowieso zit Tjalina niet verlegen om contact tijdens zo’n reis. “Veel mensen en kinderen roepen ‘Hey mzungu (hey wit persoon)’ als ik voorbij rijd en zijn verbaasd als ze erachter komen dat ik dit alleen doe. Het trekt altijd wel bekijks, ik heb altijd aanspraak. En soms zet ik mijn blonde haar ook in. Mensen halen me wat ruimer in als ze het onder de helm vandaan zien wapperen, of ze geven me voorrang. Toch handig.”
In de Oost-Afrikaanse landen neemt ze haar hele hebben en houden mee achterop de motor. Een tentje, slaapzak en mat horen bij haar vaste uitrusting, zodat ze onderweg op campings kan slapen. “Eten haal ik van stalletjes op straat of ik kook op een kampvuur waar ik verblijf. Naast het rijden wandel ik in de omgeving of praat ik met locals, maar vaak ben ik zo uitgeput dat ik al om 21.00 uur in slaap val.” Wakker worden kan dan wél weer een feestje zijn: “Een keer had ik uitzicht op de Kilimanjaro en liep er een olifant voorbij.”
Prima overnachtingsplek:
Margreet (58) kampeert het liefst alleen: 'Met tranen in mijn ogen rijd ik in mijn camper'
Tjalina mag dan zelf avontuurlijk aangelegd zijn, haar familie vindt het allemaal toch wat spannend. Inmiddels kijken ze niet meer op als ze een nieuwe reis aankondigt. “Mijn vader slaakt elke keer wél een diepe zucht”, lacht ze. “Mijn ouders laten me gewoon gaan hoor, maar soms hoor ik achteraf van mijn zusje wel dat ze in de rats hebben gezeten. Dat uiten ze niet direct naar mij toe, als ik nog op reis ben. Ik snap die spanning wel; voor mijn eerste soloreis was ik ook ontzettend zenuwachtig. Deed de nacht voor vertrek geen oog dicht, joh. Maar nu heb ik het een aantal keer gedaan en weet ik dat ik dit kan, daar probeer ik op te vertrouwen. Natuurlijk gebeurt er elke rit wel wat onverwachts waar ik me niet op kan voorbereiden. Daar houd ik juist wel van.”
Wel treft ze enige voorzorgsmaatregelen, voor het geval er iets mis gaat. Ze heeft niet 24/7 haar live locatie aanstaan, maar partner en familie weten wel op welk lokaal telefoonnummer ze haar kunnen bereiken. Daarnaast houdt Tjalina elke dag een gedeeld bestand bij waar ze noteert waar ze van plan is te slapen, wat daarvan de contactgegevens zijn en hoe ver ze ongeveer zal rijden. “Tijdens pauzes stuur ik foto’s van waar ik ben en vertel ik hoe het gaat, maar ik heb niet de hele tijd mijn live locatie aan staan. Je hebt niet overal bereik en je batterij gaat ontzettend snel leeg, maar bovendien wil ik daar gewoon in het moment zijn. Als ik updates stuur, maakt niemand zich onnodig zorgen.”
Tijdens haar reizen heeft Tjalina nog geen echt gevaarlijke situaties meegemaakt, al zat één moment wel op het randje. In Oeganda reed ze door een nationaal park toen ze midden op de weg een koe zag liggen. “Meestal toeterde ik dan, zodat-ie op zou staan en ik kon doorrijden. Deze keer zei iets in mij ‘stoppen en oppassen’. Op een afstandje bleef ik staan en dit beest leek oprecht op de zoveelste koe in die regio, maar hij keek behoorlijk boos uit zijn ogen. Ik besloot er met een grote boog omheen te rijden.
Later vertelde ik aan een park ranger dat ik een bijzonder chagrijnige koe was tegengekomen. Toen ik een foto liet zien, schrok die man. ‘Was je alleen? Was die koe alleen?’, vroeg hij meteen. Ik bleek heel veel geluk gehad te hebben: het bleek een buffalo, die waarschijnlijk verstoten was en daardoor een stuk gewelddadiger. Als ik gewoon was doorgereden, had-ie me aangevallen.”
Soms heeft ze pech. Dan lopen ritten uit omdat stukken van de route onbegaanbaar zijn door slecht weer of wordt een tas gestolen terwijl ze bij een tankstation staat. Het komt ook weleens voor dat Google Maps geen signaal heeft en dat Tjalina maar gewoon op goed geluk rechtdoor rijdt, in de hoop iemand tegen te komen aan wie ze de weg kan vragen. “Eigenlijk komt dat altijd wel goed”, vertelt ze. “Ik kom overal aardige mensen tegen. Die gesprekken onderweg vind ik misschien wel het mooist, en de hulp die uit onverwachte hoeken komt.” Daarnaast is verdwalen ook niet áltijd erg: “Soms kwam ik zo onverwachts op de prachtigste plekken uit. Dan reed ik ineens tussen de giraffen, zebra’s en olifanten door.”
Tijdens haar laatste reis is Tjalina een samenwerking gestart met een groep Masai-vrouwen. Via een lokale host kwam ze met hen in contact. “Zij maken sieraden voor extra inkomen, omdat leven van hun geiten en koeien steeds moeilijker wordt. Het wordt droger door klimaatverandering, waardoor hun vee vaker overlijdt of ze niet meer voldoende melk, voedsel of geld opleveren. Ik heb via die host een paar vrouwen ontmoet en wat van hun sieraden kunnen inkopen. Die verkoop ik in Nederland. Die inkomsten gaan terug naar hen, en zij sturen me dan weer nieuwe dingen op. Zo kan ik hier en daar iets bijdragen, ook als ik er zelf niet ben.”
De volgende reis staat nog niet gepland, maar Tjalina heeft al wél wat ideetjes klaarliggen. Het liefst wil ze met de motor alle landen van Afrika doorkruisen, maar vooral Rwanda en Ghana staan hoog op de wishlist. “Het lijkt me ook geweldig om in Malawi te starten en dan naar beneden te rijden, meerdere landen meepakken. Maar terug ga ik sowieso. Voor mezelf, maar ik vind het ook leuk om aan anderen te laten zien dat dit mogelijk is. Juist ook als je in je eentje gaat.”
Meer verhalen lezen over reizen? Dat kan hier.
Vakantie? Heleen (58) gaat al 25 jaar het liefst alleen: 'Dochters bij hun vader, ik de hort op'
