Op retraite gaan is helemaal hip en happening. LINDA. sprak drie vrouwen over hun ervaringen én een aantal experts om het fenomeen te duiden. Want sommigen komen misschien verlicht terug, maar een retraite is heus niet voor iedereen weggelegd.
Deze keer vertelt Lianne (44) over waarom zij al vijf keer op stilteretraite ging.
Peter Versteeg, universitair docent Antropologie, deed lange tijd onderzoek naar retraites. Hij nam zelf ook deel aan stilte- en spirituele retraites, om erachter te komen waar mensen naar op zoek zijn. “Retraites zijn bijzondere ervaringen, omdat je voor een langere tijd met mensen optrekt die hetzelfde willen”, vertelt hij.
Elke retraite is anders, maar de motivaties van deelnemers vertonen veel overeenkomsten. Uit Versteegs onderzoek kwam naar voren dat mensen vooral op zoek zijn naar zelfontwikkeling en -ontdekking. “De aandacht vestigen op jezelf en het verlangen om méér te vinden dan de rollen die je in het dagelijks leven inneemt: dat is waar ze zich mee bezig willen houden.”
Lianne ging op stilteretraite naar het Dominicanenklooster in Huissen. Sinds ze de retraite ontdekte, in december 2021, gaat ze zo’n twee keer per jaar. “De eerste keer dat ik ging wilde ik even heel erg op mezelf zijn, om te voelen wie ik ben als ik helemaal alleen ben”, vertelt ze. “Nu ga ik om mezelf terug te trekken. Ik check hoe het met me gaat en wat belangrijk voor me is.”
De stilteretraite duurt vier dagen en drie nachten. De prijs voor het retraite is ingedeeld in drie prijsklassen op basis van inkomen: je betaalt dus wat je je kunt veroorloven. De voorbereiding op complete stilte vond Lianne de eerste keer lastig. “Ik dacht: hoe maak ik het een beetje gezellig op mijn kloosterkamer?” Ze nam een muziekboxje mee voor extra meditatie en een snoer kerstlampjes.
Maar zoveel stilte gaat niet meteen van een leien dakje, bleek tijdens haar eerste poging. “Ik kwam pas de laatste dag echt tot rust. Je bent zo gewend om alles vanuit je hoofd te benaderen en dan is het heel lastig om te voelen wat er in je omgaat.”
“Op een stilteretraite is het niet alleen maar stil”, vertelt begeleider Joyce Lakwijk. Op de ochtend van aankomst is er volop de mogelijkheid om contact te maken met de andere deelnemers. “Ik vind het heel belangrijk om mensen te begeleiden naar de stilte. In het dagelijks leven ben je ook niet zomaar zo lang stil, en er kan veel op je afkomen als je zo’n switch maakt”, legt ze uit.
“Het doel van de stilteretraite is een diepere connectie maken met jezelf”, vervolgt ze. “Omdat je van alles gaat voelen maar daar dus niet direct over kunt praten, is het wel fijn om daar uiting aan te kunnen geven. Bijvoorbeeld door tekenen, dichten of kleien.” Daarom is er een programma met yoga, meditatie en creatieve activiteiten.
Na de lunch op dag één ga je officieel de stilte in. De deelnemers praten dan alleen nog met elkaar om met behulp van een gedichtje of enkel woord hun klei- en schildercreaties te omschrijven. “De eerste keren is die stilte heel zwaar”, vertelt Lianne, “Als je bijvoorbeeld niks weg kunt lachen, ga je heel erg voelen wat er in je leeft.” Dat is soms best pittig. “In het begin was eten bijvoorbeeld ongemakkelijk: je hoort al die eetgeluiden en maakt veel liever een praatje. Maar daar raak je aan gewend.”
Ze put steun uit de groep. De onderlinge connectie is sterk, vertelt ze. “Soms kan een hand op je schouder zo veel voor je doen.” Ook het luisterend oor van docent Joyce helpt. “Mijn hele lichaam ging trillen na de yoga en meditatie, ik had geen idee wat er gebeurde. Maar Joyce kon uitleggen dat er veel spanning in mijn lichaam vrijkwam en dat het helemaal oké was. Sowieso: als je ineens even ‘uitstaat’ kan er ook veel vermoeidheid uit komen. In dat geval plofte ik gewoon even op bed.”
De eerste keren vond Lianne pas stilte op de laatste dag. “Er was een hoop dat ik een plekje moest geven. Ik heb me zoveel mogelijk opengesteld voor alles wat er gebeurde: of het nou ‘kleien met gesloten ogen’ was, of een wandelmeditatie waarop ik tien minuten lang naar één specifieke plek moest blijven kijken”, vertelt ze. Nu ze vaker is geweest, gaat het al een stuk vlotter. Maar de rust vinden kost haar ook nu nog zeker een dag.
Op de laatste middag wordt de stilte pas weer verbroken. “Je krijgt dan de mogelijkheid om te evalueren op de retraite: wat was het mooiste moment en wat het moeilijkst? Van wie heb je steun ervaren? Je wilt toch vertellen wat je hebt meegemaakt.”
Lianne is al vijf keer op dezelfde stilteretraite geweest. “Elke keer neem ik weer heel veel met me mee.” Ze gaat het liefst twee keer per jaar en het klooster voelt ondertussen vertrouwd aan. Van elke retraite neemt Lianne een boodschap mee die haar helpt om keuzes te maken in de maanden erna. “Vorige keer ging de retraite over mijn focus voor 2024. Ik wilde me richten op ontspanning, niet zo hard hoeven rennen. Stilstaan bij wat nu goed voor me is, daar ben ik beter in geworden.”
Eerder deelden we het verhaal van Elles, die op een Ayurvedisch retreat ging. Het laatste verhaal in dit drieluik, verschijnt op zaterdag 22 juni.
Noa (23) begint retraite met haar beste vriendin: 'Alleen vrouwen zijn welkom'
