Met je grijze bol in een tropische zon: fantaseren over een fijn pensioen zien we meestal wel zitten. Maar het geregel schuiven we het liefst zo ver mogelijk voor ons uit. Dat kan beter (en is leuker dan je denkt).
Beloofd. In deze vier simpele stappen ga je met meer inzicht én rust richting je pensioen. Welke leeftijd je op dit moment ook hebt.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.-dossier over geld. Meer weten?
Met grijze haren én een blije bakkes op de Bahama’s: iedereen fantaseert weleens over die fijne ‘oude dag’ zonder Zoom-meetings. Over de praktische realisatie van die droom denken we minder na. Na al het geëmmer over de nieuwe pensioenwet heb je misschien zelfs opgegeven dat je ooit gaat begrijpen wat je precies kan verwachten. Je ziet het wel.
Zonde, vindt financieel adviseur Irma van Delden-Komdeur. “Als je niet à la Queen Elizabeth doorgaat totdat je erbij neervalt, stop je op een gegeven moment met werken. Waar leef je van als er geen salaris meer binnenkomt? En hoe ziet je leven er dan uit? De meeste mensen krijgen rond hun 66ste een AOW-uitkering, maar lang niet iedereen kan daarvan rondkomen.”
Toch is het meestal niet zo dramatisch als we soms zelf denken. Wees dus vooral niet te bang om je financiële situatie uit te zoeken. “Misschien heb je het wel beter voor elkaar dan je denkt.”
Waarom we niet met vrienden over geld praten (en lenen risicovol is)
Van Delden-Komdeur vindt het al winst als iedereen straks een keer naar mijnpensioenoverzicht.nl gaat. Het bedrag wat je daar ziet, is een indicatie van wat je kan opbouwen als je tot de pensioengerechtigde leeftijd bij deze werkgever blijft. Tel dat op bij de AOW-uitkering, en dat geeft een beeld van wat je later ongeveer aan pensioen krijgt.
Tegelijkertijd is dat bedrag, ook al blijf je bij dezelfde werkgever, geen vast gegeven. “Je ziet alleen wat je in je pensioenpot stopt, maar dat bedrag wordt belegd. Vroeger was het beleggingsrisico voor het fonds zelf, maar dat verschuift steeds meer naar de mensen zelf om het betaalbaar te houden.”
Bij sommige pensioenfondsen kun je zelf aangeven hoe je wilt dat je potje belegd wordt. Ben je een type dat graag veel risico neemt, of ga je liever voor veilig? Bijna alle pensioenfondsen doen in ieder geval aan life cycle beleggen. “Naarmate je dichterbij je pensioendatum komt, wordt voor minder risico gekozen. Koersen fluctueren altijd, maar als je jonger bent heb je meer tijd om dat op te vangen. Als je bijna met pensioen gaat, zit je er natuurlijk niet op te wachten dat het bedrag ineens naar beneden duikt.”
Als ondernemer ben je altijd zelf verantwoordelijk voor je pensioen. “Een deel van je bruto-inkomen mag je apart zetten voor je pensioen. Daar hoef je dan pas later inkomstenbelasting over te betalen. Maar als op zo’n potje de P van pensioen staat, kun je daar niet tussentijds ongestraft geld uithalen. Vaak kiezen ondernemers daarom liever voor meer flexibiliteit. Ook dat is een risico: want vul je alles wat je uit het potje haalt ook echt weer aan?”
Veel vrouwen zijn (nog) niet financieel zelfredzaam, maar zo 'fixen' we dat
Vooral vrouwen gaan minder werken als ze kinderen krijgen. “Ze kijken dan vooral naar wat er op dat moment netto binnenkomt. Je rekent uit wat één salaris minder betekent voor de maandelijkse kosten. Maar als je twee dagen minder gaat werken, bouw je óók twee dagen minder pensioen op. Terwijl je partner de spaarpot misschien nog steeds fulltime voor zichzelf aanvult, halveer jij wat er binnenkomt. Als je daar geen goede afspraken over maakt, kun je later nog raar staan te kijken. Zeker als de relatie geen stand houdt en je gaat scheiden.”
Ook als je van baan verandert, kan dit gevolgen hebben voor je pensioen. “Het aanbieden van een pensioensregeling is voor werkgevers sowieso niet verplicht. Maar ook als er wel een regeling is, wil je weten op welke manier deze verschilt van de afspraken met je vorige werkgever. Hoeveel stopt je werkgever in de pot en wat draag je er zelf aan bij? Pak je loonstrookje er eens bij: daarop kun je zien wat er op je salaris wordt ingehouden.”
Op je pensioenoverzicht kun je zien wat je partner aan pensioen krijgt als jij er niet meer bent. “Let er wel op of je partner is aangemeld. Soms moet je eerst een samenlevingsovereenkomst laten zien. Wat veel mensen niet weten, is dat je partner geld krijgt als er iets met je gebeurt zolang je in dienst bent. Zodra je bij deze werkgever stopt, rolt het partnerpensioen terug naar nul.”
Maakt geld gelukkig? Jackpotwinnaar Tamara (39): 'Zak geld compenseert leegte vanbinnen niet'
Wat je nodig hebt als je gestopt bent met werken, hangt af van wat je moet (en wilt) uitgeven. Denk eerst aan je vaste lasten, zegt Van Delden-Komdeur. “Is je hypotheek dan al afgelost of niet, huur je een woning? Ook gas, water en licht lopen door.” Tegelijkertijd kunnen sommige kosten ook verdwijnen als je ouder wordt. Als je nog thuiswonende of studerende kinderen hebt, geef je heel wat geld uit. Als je met pensioen gaat, zijn ze die fase waarschijnlijk al voorbij.
Daarnaast heb je natuurlijk een bepaalde levensstijl én toekomstdromen. “Wil je later vooral op de bank kruipen, een boek lezen en de hond uitlaten? Dan heb je minder nodig dan iemand die met een camper de wereld over wil.”
Het verschilt dus per persoon hoeveel pensioen voldoende is. “Geloof me, het is leuk om na te denken over hoe je de toekomst voor je ziet. Wil je eerder stoppen met werken, dan kun je bekijken hoe je dat kunt realiseren. Wat geef je nu maandelijks uit, en komt dat overeen met wat je opbouwt?”
Als jouw pensioenpotje (nog) niet aansluit bij je toekomstvisie – of als je gewoon een extraatje wilt – kun je kijken of je meer kunt opbouwen. Van Delden-Komdeur: “Al vind ik het belangrijker dat mensen eerst scherp hebben wat er nu in hun pot zit, en wat het effect is als je bijvoorbeeld minder gaat werken.”
Al snel gaat het gesprek over beleggen, crypto en pandjes kopen, merkt ze. “Ik snap dat mensen hieraan denken, maar let op: daar komt ook risico bij kijken. Je wilt niet meteen je hele pensioen op het spel zetten. Bedenk eerst wat bij je past, want er zijn zoveel mogelijkheden. Je kunt iedere maand wat geld apart zetten, of wie weet krijg je wel een erfenis.”
Of je nu aan het sparen of aan het beleggen bent: onthou dat je voor de lange termijn bezig bent. Momenteel verandert er een hoop wet- en regelgeving rondom financiën. “Maar gooi niet bij iedere verandering je hele plan om: je hebt de tijd. Natuurlijk moet je het wel in de gaten houden, en soms kan het inderdaad interessant zijn om bij te sturen. Maar je ziet ook dat die negatieve rente op sparen bijvoorbeeld alweer verdwenen is.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.-dossier over geld. Meer weten?
Hop, het spaarvarken in: zo voed je je kinderen financieel verstandig op
