Mansplaining

In 2008 schreef wetenschapper Rebecca Solnit het essay Men Explain Things To Me. Ze beschrijft het gedrag als een vorm van genderongelijkheid en betutteling. Sindsdien is de term wereldwijd bekend en gaan regelmatig video’s viraal met de hashtag mansplaining.

Zo ook eerder dit jaar: profgolfster Georgia Ball filmde haar swing om deze later te analyseren. Op de video is te zien dat een man haar vertelt hoe ze de bal moet raken. Terwijl ze uitlegt dat ze net haar swing heeft aangepast om die te verbeteren, praat hij door haar heen met het argument ‘dat hij al twintig jaar golft’ en het daarom wel weet. En dat tegenover een professioneel golfster. Sterk staaltje mansplaining.

Tekst loopt door onder de video.

 

Dit bericht op Instagram bekijken

 

Een bericht gedeeld door Georgia Ball (@georgiagolfcoach)

Tijd om meer aandacht te geven aan dit fenomeen, vindt Irene de Bel, mede-organisator van Mansplaining: The Manual. “Het is een avond waarin we inzoomen op mansplaining. Eerst bespreken we voorbeelden, varianten en tactieken uit de praktijk, daarna past het publiek deze tools toe op hun eigen leven.

De avond is niet alleen voor vrouwen, ook mannen zijn welkom. Ze zijn allereerst de risicogroep om te mansplainen, maar kunnen zelf ook worden gemansplaind. Ook is het voor zowel mannen als vrouwen belangrijk om dit gedrag in hun omgeving – of bij henzelf – te herkennen. Maar om het te kunnen zien, moet je eerst weten wat het is. Het doel is bewustwording creëren en handvatten geven wat je kan doen als het je overkomt.”

Mansplaining: The Manual

Mansplaining wordt nog regelmatig als ‘grappig’ of als ‘een irritatie van vrouwen ‘ gezien, vertelt De Bel. “Tijdens het organiseren van het event dachten wij ook dat het vrij onschuldig was. Gaande het onderzoek realiseerden we ons steeds meer dat het serieuze vormen kan aannemen en vrouwen er veel last van kunnen hebben. Joyce Sylvester, voorzitter van de Staatscommissie tegen discriminatie en racisme en spreker op het event, gaf ons het inzicht dat als er in een organisatie wordt gemansplaind, het een teken kan zijn van een bredere discriminerende cultuur.”

Lisa Loeb verzet zich fel tegen plasdiscriminatie: 'Ongelijkheid zit in een hokje'Lees ook

En dat maakt het een probleem. De Bel: “Het voedt het imposter syndrome van vrouwen. Vrouwen voelen zich ondergewaardeerd en niet serieus genomen. Waarom mannen mansplainen, legt hoogleraar Maatschappelijke Impact Judi Mesman tijdens de avond uit. In het kort: het is cultureel ingegeven dat naar de inbreng van mannen geluisterd wordt. Vrouwen zijn dan weer gewend dat hun mening er minder toe doet. Het is een onderschatting van de ander en een overconfidence van degene die mansplaint.”

Zoë Papaikonomou

Een andere spreker van Mansplaining: The Manual is Zoë Papaikonomou, journalist en schrijver van het boek De Inclusiemarathon. Zij geeft vaak workshops over macht en gelijkwaardigheid aan managementteams, die meestal nog grotendeels bestaan uit mannen. Ze krijgt dus nog weleens te maken met mansplaining. Ze deelt twee voorbeelden. “Een tijd geleden was ik gevraagd tot een raad toe te treden. Voordat het kennismakingsgesprek begon, sprak ik een van de mannelijke leden die mij gelijk uitgebreid ging vertellen hoe mijn eigen vakgebied – diversiteit en inclusie – in elkaar stak en wat de beste aanpak was.”

“Wat sommige mannen al helemaal niet kunnen hebben, is als je kennis claimt in een onderwerp of vak dat als mannendomein wordt gezien, zoals voetbal. Op de voetbalclub van mijn zoon werd gevraagd wie zou willen fluiten. Ik stak mijn hand op. Waarop ik tot vier keer toe – van andere ouders tot coach en bestuursleden – werd gevraagd: ken jij de regels wel? Als mijn man zijn hand had opgestoken – hij heeft veel minder interesse in voetbal – zou niemand hem dat ooit vragen.”

Méént hij dit nou? 7 x het stomste wat een man jullie ooit uitlegdeLees ook

Herkennen

Mocht je worden gemansplaind, wat kan je dan doen? “Het is eerst belangrijk dat je het herkent. Er gebeurt iets wat niet helemaal oké is, maar je kan het niet plaatsen. Soms is het duidelijk, zoals wanneer een man je bruut onderbreekt en het woord overpakt. Soms kan het minder duidelijk zijn of het mansplaining is.” Om een handje te helpen, heeft Papaikonomou een ‘Mansplain bingokaart’ gemaakt.

Tekst gaat verder onder de post.

“Het hangt van de context af, maar als het mij nu overkomt laat ik mijn gesprekspartner er niet zomaar mee wegkomen. Daarbij houd ik wel mijn energie in de gaten en hoe veilig ik ben in de betreffende context”, benadrukt Papaikonomou. “Probeer een goed moment te kiezen. In een gesprek probeer ik het naar mezelf terug te halen. Stel dat een man zegt: ‘Dat is niet relevant, het zit eigenlijk zo’, dan antwoord ik: ‘Zo zie jij het, maar ik dus niet.’ Soms kan het ook helpen een grapje te maken om iemand vriendelijk op z’n nummer te zetten. Dat doe ik weleens bij vrienden of kennissen, dan roep ik: ‘Mansplain much?!'”

Maatschappij

Ook Papaikonomou vindt het belangrijk dat meer mensen bewust worden van het probleem dat mansplaining is. “Er zijn veel subtiele vormen van seksisme die ervoor zorgen dat je als vrouw harder moet werken of meer energie kwijt bent. Ook de subtiele vormen van seksisme moeten we aanpakken. Het is belangrijk om je daarvan bewust te zijn. Mansplaining staat symbool voor hoe er naar de expertise van vrouwen wordt gekeken; die nemen we veel minder serieus.”

Wat kunnen we als maatschappij doen om ervoor te zorgen dat we minder mansplainen? Papaikonomou: “Mannen zou ik adviseren: wees je bewust van je eigen macht en zet dat niet in om een ander te ondermijnen, maar te ondersteunen. En vraag anderen eens om je een spiegel voor te houden en elke keer dat je mansplaint jou daarop te wijzen. Vrouwen zou ik adviseren mannen in hun directe omgeving – van zoon tot partner – hier bewust van te maken. En belangrijk, jij kan als vrouw ook een ietssplainer zijn: een whitesplainer, een oldspainer. Blijf ook kritisch op je eigen splaingedrag, je weet immers hoe vervelend het is.”

De Bel vult aan: “Sociale veiligheid op de werkvloer is een actueel thema in bedrijven. Mansplaining zou een plek moeten krijgen in de rapporten van bedrijven. Vertrouwenspersonen, HR-functies en leidinggevenden moeten het gaan herkennen als het gemeld wordt. Het is geen geklaag van een vrouw, het is een serieus probleem.”

Woensdag 18 september vindt Mansplaining: The Manual plaats om 20.00 uur bij Pakhuis de Zwijger in Amsterdam. Toegang is gratis, registreren kan via cezwijger.nl/programma/mansplaining-the-manual. Er is plek voor 350 mensen. 

Vrouwelijke golfprof krijgt mansplainer op haar dak en gaat viral: 'Dit geloof je toch niet?'Lees ook