Het aantal pasgeboren baby’s dat ernstig ziek is door kinkhoest neemt de afgelopen weken snel toe, meldt het RIVM. Ben je 22 weken in verwachting, dan kun je ervoor kiezen de kinkhoestvaccinatie te nemen.
Marieke Morssinkhof, arts Maatschappij en Gezondheid werkzaam bij GGD regio Utrecht, vertelt alles over het vaccin.
Sinds 2019 wordt de kinkhoestvaccinatie aangeboden in Nederland. Je kunt gratis terecht bij het consultatiebureau. “Vrouwen kunnen de prik krijgen vanaf de 22e week van de zwangerschap”, vertelt Marieke Morssinkhof. “De bescherming tegen kinkhoest is belangrijk voor baby’s, omdat zij de eerste levensmaanden extra kwetsbaar zijn voor kinkhoest. Door de kinkhoestvaccinatie kunnen we ziekenhuisopnames en zelfs sterfte voorkomen.”
En de prik beschermt de baby niet alleen tegen kinkhoest: “De vaccinatie die wordt gegeven is de DKT-prik. Die beschermt ook tegen difterie en tetanus. De vaccinatie tijdens de zwangerschap is een goede aanvulling op de kinkhoestvaccinaties in de babytijd. In andere landen krijgen zwangere vrouwen deze vaccinatie al langere tijd aangeboden, bijvoorbeeld in België, Spanje en de Verenigde Staten.”
In 2022 heeft 64 procent van de zwangere vrouwen de 22-wekenprik gehad. “Maar dat percentage is in werkelijkheid waarschijnlijk hoger, omdat het RIVM niet altijd wordt geïnformeerd als een zwangere vrouw is gevaccineerd”, weet Morssinkhof. ”
De afgelopen weken ziet het RIVM een flinke toename van kinkhoest bij kinderen. Artsen stellen de ziekte nu wekelijks vast bij zo’n 110 kinderen, onder wie ongeveer twintig baby’s. Van de kinkhoestgevallen onder baby’s was zo’n 90 procent niet gevaccineerd.
Dat is zorgelijk, vindt Morssinkhof. Ze benadrukt het belang van de kinkhoestvaccinatie: “Kinkhoest is een besmettelijke ziekte die vooral gevaarlijk is voor jonge baby’s. Er kunnen heftige hoestbuien ontstaan die maanden kunnen duren. Baby’s kunnen door kinkhoest erg benauwd worden en uitgeput raken. Soms zijn er ademstops of ontstaat er hersenschade. Jonge baby’s kunnen er zelfs aan overlijden.”
Na één maand verloor Marjolein haar dochter aan kinkhoest: 'Mijn alarmbellen gingen af: Tess was doodziek'
Je kunt de prik ook op een later moment van de zwangerschap halen, maar Morssinkhof raadt aan ‘m zo vroeg mogelijk te nemen. “Het duurt ongeveer twee weken voordat een zwangere vrouw voldoende antistoffen aanmaakt om de baby te beschermen”, legt ze uit. “De vaccinatie kan ook iets later in de zwangerschap gegeven worden, maar wacht liever niet te lang. Je weet namelijk niet of je kindje te vroeg geboren zal worden. Door je al rond de 22 weken te laten vaccineren, worden ook te vroeg geboren baby’s beschermd tegen kinkhoest.”
“We raden de 22-wekenprik bijna nooit af”, zegt de arts. “Alleen als een zwangere vrouw allergisch is voor (delen van) deze vaccinatie raden we de vaccinatie af. Dat is heel erg zeldzaam. Gelukkig kunnen dus vrijwel alle zwangere vrouwen de prik nemen.”
Een vaccinatie heeft ook zin als je al eerder tegen kinkhoest ingeënt bent of als je bij een eerdere zwangerschap al de 22-wekenprik hebt gehaald. Debbie van Baarle, hoogleraar immunologie van vaccinaties bij het Universitair Medisch Centrum Groningen, vertelde eerder aan LINDA.: “Die oude anti-stoffen worden ook overgedragen, maar door je opnieuw te laten vaccineren is de kans groter dat ze bij het kindje terecht komen.”
Heb je al kinkhoest gehad tijdens het tweede trimester van je zwangerschap? Dan is de 22-wekenprik niet nodig, legt Morssinkhof uit. “Je maakt dan al antistoffen aan en die worden doorgegeven aan je baby.”
Naar de prik is al veel onderzoek gedaan, stelt Morssinkhof gerust. Vrouwen hoeven dus niet bang te zijn voor risico’s: “Die zijn er niet. De vaccinatie is veilig voor zowel de zwangere vrouw als de baby. Net als na andere vaccinaties kun je wel bijwerkingen krijgen na de prik. Bijvoorbeeld verhoging of koorts, hoofdpijn of pijn op de prikplek. Maar deze bijwerkingen zijn meestal mild en gaan vanzelf weer over.”
Marjolein verloor dochter aan kinkhoest en waarschuwt nu anderen: 'Vraag om een vaccinatie'
