Praktijkondersteuner Amber Sterk (38) en haar negen collega’s namen de gezamenlijke beslissing om in de maand januari de alcohol te laten staan. In hun praktijk zien ze talloze cliënten die wel van een neutje houden, maar zich niet bewust zijn van de gevolgen: “Ze vinden het normaal.”
Met als resultaat dat de hele praktijk het goede voorbeeld wil geven. “We doen het voor de bewustwording van de cliënt.”
Uit cijfers van de GGD Zaanstreek-Waterland blijkt dat het percentage overmatige drinkers (bij vrouwen meer dan 14 glazen, bij mannen meer dan 21 glazen per week) hoger is in de gemeenten Edam-Volendam, Landsmeer, Waterland en Wormerland dan in de rest van de regio. Voor Landsmeer geldt dat 30 procent van de volwassenen overmatige drinkers zijn en 10 procent zware drinkers (vrouwen die minstens een keer per week meer dan vier glazen drinken, bij mannen zes glazen). Percentages die bij huisartsenpraktijk Dorpsstraat in Landsmeer hard aan kwamen, vertelt Sterk.
“We schrokken echt toen we dit hoorden”, zegt Sterk, praktijkondersteuner voor mensen met diabetes, hoge bloeddruk en hoog cholesterol. “Het betreft vaak senioren die bij mij op consult komen”, voegt ze eraan toe.
En juist bij die groep wordt vaak de meeste alcohol genuttigd. “Ja, we hebben dan meteen de juiste doelgroep te pakken. We vragen er altijd naar bij de cliënt en merken dan dat ze het vrij normaal vinden om behoorlijk wat eenheden per dag te drinken.”
Sterk legt uit: “Wij zien vooral bij personen boven de vijftig en gepensioneerden een forse alcoholinname; patiënten geven aan drie tot vijf glazen alcohol per dag heel normaal te vinden. Dat aantal is zorgwekkend.” Volgens GGD Zaanstreek-Waterland ligt het aantal volwassenen dat in de afgelopen twaalf maanden alcohol dronk 7% hoger dan het landelijk gemiddelde.
“Je ziet daar wel een groei in het alcoholgebruik. Maar dat kan ook zijn omdat we er meer naar vragen; het valt nu meer op. Als je hen ernaar vraagt, maakt het ze niet uit dat ze een wijntje nemen. Ze hoeven de volgende dag niet naar kantoor. Dan volgt er al snel een tweede en een derde. Dat sluipt erin en dan wordt het een patroon. Op de korte termijn merken ze de effecten niet, maar op de lange termijn zijn die er wel degelijk.”
Jongeren krijgen hun eerste glas alcohol vaak van hun ouders en dit zijn daar de risico's van
Zo kan overmatig alcoholgebruik leiden tot hart- en vaatziekten, slechter slapen, verminderd geheugen, overgewicht, leverklachten en zelfs kanker. Met al deze gegevens en tot slot nog een oproep van IkPas, een actie waar veel organisaties zich bij aansluiten om mensen bewust te maken op het gebruik van alcohol, is het voor de medewerkers van de huisartsenpraktijk duidelijk: zij doen mee met de campagne van IkPas voor Dry January. Sterk zegt hierover: “We dachten, hoe gaaf zou het zijn als we met zijn allen hieraan meedoen en zo laten zien dat we achter deze boodschap staan.”
Van de tien medewerkers zijn er twee die niet drinken. Een vanwege religieuze redenen en de ander dronk sowieso al nooit. Voor de andere acht wordt het een uitdaging, hoewel geen van allen tot de categorie zware drinkers behoort. Zo drinkt Sterk alleen op vrijdag en zaterdag, en dan maximaal twee glazen rosé per avond, net als haar collega Elvira. Maar voor de huisarts wordt het wellicht een uitdaging. “Hij houdt namelijk wel van een borrel, dus hij zal het in januari misschien wel moeilijk krijgen.”
Maar zelfs Sterk zal haar wekelijkse wijn gaan missen. “Aan het einde van de week met een drankje de week afsluiten vind ik altijd wel fijn. Dat ga ik wel missen. Daar lieg ik niet om. En zowel de huisarts als ik zijn eind januari ook nog eens jarig. Dat wordt dus een vrij droge verjaardag,” lacht ze. Daarom kijkt ze ook wel weer uit naar het einde van de maand, zodat ze weer een wijntje mag drinken.
Ook is ze benieuwd naar de gezondheidseffecten van het niet drinken op haar eigen lichaam. “Zal ik fitter worden of beter slapen? Ik vind wel dat als je het zelf doet, je ook beter begrijpt wat de cliënt doormaakt als diegene stopt met het drinken van alcohol.”
Door middel van posters en flyers worden cliënten in de wachtkamer attent gemaakt op de IkPas-campagne. “Als ze dan zo’n flyer bekijken, is dat wel een aanleiding om erover te beginnen.” De gemeente is ook op de hoogte van de actie. Eén van de wethouders heeft besloten nu zelf ook mee te doen aan Dry January.
Maar er zijn nog meer leuke reacties. Zo staat de praktijk in de krant van Landsmeer, en hebben ze van cliënten ook al enthousiaste reacties mogen ontvangen op hun actie, vertelt de praktijkondersteuner. “Mensen vinden het leuk dat we dit doen. Ze beseffen daardoor dat ze misschien toch meer drinken dan goed voor ze is. Sommigen worden echt wakker geschud. Dat is precies wat we met deze actie wilden bereiken.”
Foto van de huisartsenpraktijk met Amber, derde van links, in de zalmroze jurk.
