Een intimiteitscoördinator die bij films en tv-series intieme scènes begeleidt: het wordt steeds meer geaccepteerd in Nederland.
Wat doet zo’n intimiteitscoördinator precies en waarom is het zo belangrijk dat die er zijn?
Het belang van intimiteitscoördinatoren op de set van films en series: 'We zijn geen sekspolitie'
Wat doet een intimiteitscoördinator?
“We zijn geen sekspolitie met preutse, strenge regels”, zegt Marjan Lammers lachend. “We denken juist mee hoe intieme scènes het krachtigst neergezet kunnen worden zonder grenzen te overschrijden.” Marjan is een van de medeoprichters van Intimiteitscoördinatie Nederland en werkt naast intimiteitscoördinator ook als opnameleider voor film en tv.
Na het lezen van het script bespreekt de intimiteitscoördinator met de regisseur hoe de scènes gefilmd gaan worden. Daarna voert de coördinator voorgesprekken met de acteurs. “We repeteren en maken gezamenlijk een choreografie waarin iedereen zich veilig voelt.”
Medeoprichter en actrice Cynthia Abma stond als intimiteitscoördinator op de set van onder andere Dirty Lines, SHIHAME en GTST. “Bij een vechtscène zeg je ook niet tegen acteurs: ‘Hier heb je twee zwaarden, ga maar lekker improviseren’. Je huurt een stuntcoördinator in om de acteurs te begeleiden. Waarom zou je dat niet ook doen bij een intieme scène? Zonder duidelijke afspraken is de kans groot dat over iemands grenzen wordt gegaan. Dat kan niet alleen lichamelijk, maar uiteindelijk ook psychisch letsel opleveren.”
Toename
Het heeft een aantal jaren geduurd voordat Nederland, in navolging van de VS en het Verenigd Koninkrijk, intimiteitscoördinatoren in ging zetten. Het vak is ontstaan vanuit de #METOO-beweging en sinds 2018 als beroep erkend. Volgens Marjan en Cynthia zijn de tijden veranderd en ziet de filmwereld de toegevoegde waarde van deze functie op filmsets.
Anna is intimiteitscoördinator: 'We repeteren intieme scènes urenlang'
Heldere communicatie
Heldere communicatie is belangrijk in het vak van een intimiteitscoördinator. Als de scènes zijn besproken met de regisseur en acteurs, is het voor alle partijen duidelijk wat er gaat gebeuren. Een goed geformuleerd script helpt daarbij. Marjan: “Soms lees je in een scène: Jan en Marie gaan de slaapkamer in en hebben stomende sex. Maar, wat ís stomende sex? Dat moet duidelijk worden”, legt Marjan uit.
Wat volgens Marjan en Cynthia weleens vergeten wordt, is dat het spelen van een intieme scène heel kwetsbaar kan zijn. “Acteurs hadden voorheen weinig tools om uit te putten. Regisseurs vonden het soms lastig dit soort scènes te bespreken en te repeteren. Als intimiteitscoördinator bedenken we samen hoe de beweging tijdens een seksscène hoort te zijn en welk geluid een personage maakt”, zegt Marjan. Cynthia: “Als je dit bedenkt vanuit de personages, blijf je weg van het persoonlijke. De acteurs voelen zich daardoor veiliger en presteren ook beter.”
Hoog eisenpakket
De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk lopen voor op dit gebied. Daar zijn strenge opleidingseisen vereist voordat je een intimiteitscoördinator wordt. “Inmiddels kunnen wij van IC NL die lijst van opleidingen en eisen afvinken”, zegt Cynthia. “We krijgen veel mailtjes van mensen die dit werk hartstikke leuk lijkt, maar besef wel dat je dit niet zomaar even doet. Je moet flink wat vlieguren op de set hebben gemaakt”, vertelt de intimiteitscoördinator.
“Je moet verstand hebben van storytelling, cameravoering, choreografie, conflictbeheersing, communicatieskills en je moet weten hoe de machtsverhoudingen op zo’n set werken. Weinig slaap, daar moet je ook tegen kunnen, want intieme scènes worden vaak ’s nachts gedraaid.”
Soms voelen regisseurs zich ongemakkelijk bij de aanwezigheid van een intimiteitscoördinator. “Jarenlang hebben we zonder intimiteitscoördinator gewerkt en regisseurs weten nog niet precies wat onze rol is”, legt Marjan uit. “Het is leuk om te merken dat de nieuwe generatie in het filmvak het bijna vanzelfsprekend vindt om op deze manier te werken. Die hebben hier geen enkel probleem mee. Sterker nog, ze vinden het fantastisch.”
Filmregisseur
Matthijs Sluijs is zo’n student van de Filmacademie die al eens met Marjan als intimiteitscoördinator heeft gewerkt. “In het begin vond ik het spannend. Kan ik nog wel in vrijheid een set maken met een streng oog dat toekijkt?” Achteraf is hij juist blij dat zij aanwezig was. Tijdens het voorgesprek besprak Sluijs zijn visie op de scène met Marjan. Daarna deden de acteurs een bodycheck, waarbij ze toestemming vragen de ander aan te raken. “Juist door die voorbereiding ziet het er natuurlijk uit en hebben we het naar een hoger niveau weten te tillen.”
Het heeft zijn ogen geopend. “Ik heb ook wel scènes gedraaid waarvan ik later dacht: het is goed gegaan, maar het had ook anders kunnen lopen. Je begeeft je op glad ijs, omdat het bij intieme scènes draait om menselijke gevoelens.”
Zelf denkt de vierdejaarsstudent dat het aantal intimiteitscoördinatoren op de set alleen maar verder zal toenemen. “Het is het eerste wat wegbezuinigd wordt als er weinig geld is, maar het belang van dit soort coördinatoren wordt steeds zichtbaarder.”
Toekomst
“Intimiteitscoördinatie in Nederland op de kaart zetten”, stippen Cynthia en Marjan aan als hun doel voor de toekomst. Ze hopen dat vakmensen steeds meer inzien dat begeleiding van intieme scènes juist zorgt voor een beter eindresultaat.
Philine is intimiteitscoördinator: 'Geheimen over scènes en acteurs neem ik mee in het graf'
