Ben je net hélemaal uitgerust van je vakantie, lig je vervolgens een week voor pampus op bed. Een jetlag is niet grappig – en méér dan alleen vermoeidheid. Wat komt er allemaal bij kijken en vooral: wat doe je ertegen?
Onthoud: gelukkig is het maar tijdelijk.
Een jetlag is een verstoring van je biologische klok, doordat je snel verschillende tijdzones passeert. Je wil naar bed terwijl de dag pas net is begonnen, kunt je vaak amper concentreren en hebt een misselijk gevoel. Hoe groter het tijdsverschil tussen vertrek en aankomst, hoe langer je last hebt van een jetlag. Je lichaam zou voor elk uur tijdsverschil een dag nodig hebben om te herstellen.
Het verschilt hierin nog in welke richting je vliegt: de aanpassing na een vlucht richting het westen vergt minder tijd dan na een vlucht richting het oosten. Kom je thuis van een reis in Amerika, dan heb je het waarschijnlijk zwaarder dan wanneer je vanuit Azië naar Nederland vliegt.
Ons lichaam volgt een interne klok om verschillende functies uit te voeren: zo stijgt je lichaamstemperatuur ’s ochtends om je te helpen opstaan en zodra je naar bed gaat, komen er hormonen vrij die ervoor zorgen dat je makkelijker in slaap valt. Een jetlag schopt dit ritme in de war, en dat merk je dat op verschillende manieren:
Een jetlag is overigens niet gevaarlijk, maar kan wel behoorlijk pittig zijn.
Het is verleidelijk om overdag je bed in te kruipen als je last hebt van een jetlag. Dit is echter niet verstandig: het zorgt er alleen maar voor dat het langer duurt voor je er weer vanaf bent. Wat doe je dan wel?
Reis je richting het oosten? Probeer dan te slapen tijdens de vlucht. Oordoppen en een slaapmasker kunnen hierbij helpen. Als het avond is op je eindbestemming, kun je de uren voor je aankomst het beste wakker blijven – kun je op je bestemming lekker je bed induiken. Sowieso is de avond de meest strategische tijd om aan te komen op je bestemming. Iets om rekening mee te houden als je tickets boekt.
Hoe heerlijk zo’n zak chips ook is hoog in de lucht: eet niet te veel en te vet in het vliegtuig. Dit werkt een vermoeid gevoel en een verwarde maag in de hand. Probeer in plaats daarvan zoveel mogelijk groente en fruit binnen te krijgen, als het even kan ook vóór vertrek.
Alcohol en cafeïne kun je het beste vermijden. Dit schopt je biologische klok namelijk in de war en houdt je slaap tegen.
In het vliegtuig is de luchtvochtigheid laag, waardoor je licht uitgedroogd kan raken. Drink dus genoeg water tijdens je reis – zeker als je tóch zin hebt in dat neutje of die kop koffie. Heb je meteen weer je loopje richting het toilet.
Houd je bij aankomst zoveel mogelijk aan het nieuwe ritme qua slapen en eten. Niet te vroeg of te laat naar bed dus – en probeer ook op de reguliere tijden te eten. Is het nog lang geen bedtijd op je bestemming, terwijl het voor je gevoel midden in de nacht is? Doe een powernap overdag, maar niet langer dan 20 of 30 minuten. Anders kun je ’s avonds niet meer in slaap komen.
De zon vertelt je lichaam dat het tijd is om wakker te zijn. Probeer zoveel mogelijk zonlicht te pakken als je aankomt op je bestemming. Dit helpt bij het resetten van je lichaam.
Moeite met in slaap komen? Vermijd telefoon-, computer en tv-schermen een paar uur voordat je gaat slapen, eet niet te zwaar, neem een warm bad en/of slik eventueel melatonine. Ontdek tips om beter in slaap te komen (als het warm is).
Waarom je écht niet bang hoeft te zijn voor turbulentie
