TikTok-gebruikers die veel video’s over sporten, diëten en slanke vrouwen kijken, kunnen in no time video’s over eetstoornissen te zien krijgen – ook al zijn deze soms extreme video’s eigenlijk niet toegestaan.
Dat blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer en RTL Nieuws.
Wie geïnteresseerd is in sporten en video’s kijkt over diëten, kan in slechts een half uur tijd terechtkomen in een constante stroom van video’s over eetstoornissen. Dat blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer en RTL Nieuws, die twaalf geautomatiseerde accounts vanuit verschillende interesses door de app lieten scrollen.
De conclusie: extreme video’s over eetstoornissen circuleren veelal op het platform en kunnen in no time op ieders beeldscherm terechtkomen. Alarmerend, want de soms verontrustende beelden kunnen jongeren op ongezonde ideeën brengen en een eetstoornis aanwakkeren.
TikTok krijgt boete om schenden van privacy kinderen
Je vraagt je waarschijnlijk af: hoe zien die video’s er dan uit? De nieuwssites geven enkele voorbeelden van video’s die voorbijkomen – van op het eerste oog onschuldig tot extreem. Zo beschrijven ze een video van een jonge vrouw die filmt hoe ze hoopvol aan een bord pasta begint, maar al snel in tranen uitbarst. Maar TikTokkers maken ook video’s over hun eetstoornis vanuit het ziekenhuis, waarin ze laten zien dat ze zijn opgenomen.
In weer andere video’s tonen TikTokkers wat ze eten op een dag – soms met de insteek om af te vallen, soms om juist aan te sterken na een eetstoornis. Ook filmpjes van kledingmerk Brandy Melville (dat alleen kleding in een kleine maat verkoopt) kunnen vaak voorbijkomen wanneer je eenmaal in een dergelijk algoritme terecht bent gekomen.
Tekst loopt door onder de tweet.
Verhaal van de dag | ‘Er is die onbewuste beïnvloeding. Eén filmpje is niet het probleem, maar als je urenlang wordt blootgesteld aan slanke lichamen en rare diëten, dan telt dat op in je hoofd.@RTLnieuwshttps://t.co/vEme8vQG97
— De Groene Amsterdammer (@DeGroene) February 9, 2023
TiKTok laat aan de nieuwssites weten op de hoogte te zijn van de schadelijke eetstoornisvideo’s, en daar wat aan te willen doen. In 2020 nam het platform maatregelen door ‘extra controle’ in de app te bouwen. Zo zouden video’s over gevaarlijke diëten niet meer worden toegestaan, en werden ook gevaarlijke hashtags verbannen.
Daarnaast komen er menselijke moderatoren aan te pas wanneer de software van het systeem twijfelt of een video voldoet aan de huisregels van het platform. Uit het onderzoek van De Groene Amsterdammer en RTL Nieuws blijkt echter dat die moderatiestrategie van TikTok “een brakke zeef” is. Zo kan de software van TikTok alleen video’s over eetstoornissen ‘herkennen’ wanneer de eetstoornis “te zien is én benoemd wordt”.
Bovendien weten gebruikers inmiddels slim in te spelen op de huisregels van TikTok. Zo gebruiken zij hashtags als #mentalhealthmatters omdat video’s die gaan over ‘genezing’ wel mogen – of de video inhoudelijk ook daadwerkelijk gaat over genezing, wordt niet gecontroleerd. Daar zouden de moderators overigens ook geen tijd voor hebben: zij krijgen gemiddeld vijftien seconden om een video te controleren, en mogen alleen losse video’s beoordelen. Een blik op het profiel van de maker, of andere video’s die linken naar de oorspronkelijke video bekijken, zit er dus niet in.
'Het is je kankermeid': Melissa (29) maakt positieve TikToks over haar alledaagse ervaringen met kanker
Niet alleen de nieuwssites bestempelen de maatregelen van TikTok als ondermaats; ook Staatssecretaris Digitalisering Alexandra van Huffelen (D66) is er niet gerust op dat TikTok voldoet aan alle regels die er zijn, zo laat ze aan de nieuwssites weten. In december heeft TikTok toegezegd te verbeteren als het aankomt op de zorgplicht van het platform, “maar daar wacht het ministerie nog steeds op”.
Eetstoornis diëtiste Arwa (25) over voedingsschema's van influencers: 'Je gaat ook niet naar de bakker voor juridisch advies'
