Victoria Koblenko vond zichzelf na de bevalling van haar zoon Kiy lange tijd ‘niet fotowaardig’, schreef de actrice deze week op haar Instagram Stories. En uit onderzoek van LINDA. blijkt dat ruim 40 procent van de Nederlandse moeders zegt dat hun lichaamsbeeld is verslechterd sinds de geboorte van hun kind.
Wat kunnen we daartegen doen?
“Er is inderdaad veel wetenschappelijk bewijs voor dat een zwangerschap en bevalling kunnen leiden tot meer ontevredenheid over het uiterlijk”, zegt Jessica Alleva, onderzoeker naar lichaamsbeeld op de Universiteit Maastricht. “Dat is misschien ook niet zo gek, want je lichaam verandert behoorlijk tijdens de zwangerschap. En na de bevalling is er veel druk om zo snel mogelijk terug te gaan naar je ‘pre baby body‘, bijvoorbeeld van momfluencers die pronken met hoe ze een paar maanden na hun bevalling alweer slank zijn. Terwijl dat in veel gevallen helemaal niet realistisch is.”
Toch ligt het genuanceerder dan dat, weet Alleva. “Sommige mensen zijn bijvoorbeeld ontevreden, maar óók dankbaar voor wat hun lichaam kan doen. Dat kan naast elkaar bestaan.”
In tientallen interviews met vrouwen ontdekte de onderzoeker dat het krijgen van een kind in elk geval een belangrijk markeringspunt was in de ontwikkeling van een positiever lichaamsbeeld. “Soms dus ook op een positieve manier. Ineens konden ze hun lichaam ook zien als een soort wonder: iets wat een kind kon maken, een kind kon voeden.”
Andersom kan dat overigens ook, legt ze uit. “Vrouwen wier bevalling bijvoorbeeld niet liep zoals gehoopt, of bij wie het niet lukte om borstvoeding te geven, konden juist heel teleurgesteld zijn in hun lichaam. Dan keken ze er ook negatiever naar.”
Lizzo pakt fatshamers aan: 'Ik sport niet voor jullie perfecte lichaamsbeeld'
De impact die een zwangerschap heeft op je lichaamsbeeld, heeft onder meer te maken met hoe de zorg omgaat met zwangeren. Alleva: “Tijdens een traject is er vaak veel aandacht voor iemands gewicht en de ontwikkeling daarvan. Maar gewichtstoename zegt lang niet alles of de gezondheid van de vrouw en baby. Het zou goed zijn als er meer aandacht zou worden besteed aan een holistisch concept van gezondheid, inclusief mentale gezondheid.”
“Daarnaast hebben maatschappelijke ideeën natuurlijk veel invloed”, weet de onderzoeker. “Een zwangerschap geeft je vaak bijvoorbeeld grotere borsten en meer curves. Dat wordt gewaardeerd, omdat het te maken zou hebben met het ideaalbeeld van een vrouw in onze maatschappij. Alleen al het feit dat je zwanger kunt worden, wat betekent dat je vruchtbaar bent, is daaraan te linken. Het is natuurlijk fijn als je daar empowerment uit kunt halen, maar op de lange termijn is het goed om vooral kritisch te zijn op die sociale normen.”
Alleva promoveerde op onderzoek naar en ontwikkeling van interventies om het lichaamsbeeld te verbeteren. Die zijn voornamelijk gericht op het waarderen van de functionaliteit van het lichaam, legt de onderzoeker uit. “Eén van de interventies bestaat bijvoorbeeld uit schrijfopdrachten over wat je lichaam allemaal kan en wat dat voor jou betekent. Voor jonge moeders kan dat heel waardevol zijn. Je kunt daar ook zelf aandacht aan besteden.”
Ook blijkt uit haar onderzoek dat moeders er baat bij hebben naar hun lichaam te kijken door de ogen van hun kind. “Dat vindt jouw kind waarschijnlijk alleen maar prachtig. En sommige moeders realiseerden zich bijvoorbeeld dat ze hun kinderen geen negatieve gedachten over hun lichaam gunden en daarom zelf een beter voorbeeld wilden zijn.”
Nog een tip: “Wees mindful over wie je volgt op sociale media. Als je baby je weer eens wakker houdt ’s nachts, of als je borstvoeding geeft, heb je waarschijnlijk veel tijd om aan sociale media te besteden. Volg je alleen maar fitfluencers, dan kan dat een heel negatieve impact hebben. Maar je hebt ook de keuze om mensen te volgen die eerlijk zijn over het moederschap. Of om zulke platforms te gebruiken om verbinding te zoeken met andere moeders in deze intense periode.”
En verder? Een kwestie van geduld, geeft Alleva toe. “Getting older and wiser wordt echt ondersteund door onderzoek. Je kunt niet van de ene op de andere dag beslissen om alleen nog maar positief naar je lichaam te kijken, het kost meer tijd dan dat. En zelfs als je eenmaal een positief lichaamsbeeld hebt ontwikkeld, zijn er momenten waarop je je minder positief voelt. Ook dat hoort bij een ‘positief lichaamsbeeld’: accepteren dat je gevoelens veranderen en dat helemaal normaal is.”
Lichaamsbeeldexpert: 'Stoppen met diëten is de sleutel tot bodypositivity'
