Één op de vijf volwassen krijgt ooit in het leven te maken met een depressie. Daarnaast neemt het aantal depressies momenteel, zeker onder jongeren, toe. Wat zijn de signalen en hoe ga je dat gesprek aan?
LINDA.nl spreekt Derek de Beurs, onderzoeker mentale gezondheid, van het Trimbos Instituut.
Trigger warning: dit artikel gaat over depressie.
“Het beeld van een depressie verschilt per persoon”, vertelt De Beurs. “Over het algemeen zijn mensen stiller en hebben ze minder plezier. Ook nemen mensen met een depressie minder initiatief en hebben ze een korter lontje. Ze huilen sneller en dingen zijn snel teveel.” Volgens de onderzoeker kan je een depressie bij een van je naasten opmerken doordat het gedrag van die persoon verandert.
“Personen met een depressie zijn vaak minder effectief en lijken matter, wat doffer. Ze maken minder snel dingen af en vertellen op werk bijvoorbeeld minder tijdens een pauze. Ze worden minder creatief en komen minder snel met ideeën.”
Wanneer je zelf last hebt van een depressie kan je je volgens De Beurs wel eens eenzaam voelen. “Alles voelt als lood in de schoenen. Je vergeet misschien dingen, je kan je afzonderen en voelt af-en toe hulpeloosheid. Je moet er de hele dag tegen vechten en komt doodmoe thuis.”
Een vriend of vriendin die ineens vaak afspraken afzegt of weinig contact zoekt. Niks is pijnlijker dan je geliefde(n) te zien struggelen. Ondanks dat je misschien machteloosheid voelt, kan je een gesprek aangaan. Maar hoe doe je dat? “Het allerbelangrijkste is luisteren en niet met oplossingen komen”, vertelt De Beurs. “Neem het serieus en vraag door. ‘Hoe lang heb je er al last van?’ is bijvoorbeeld een vraag die je kan stellen. Zeg vooral niet tegen diegene dat hij of zij ‘even iets leuks moet gaan doen’. Luister naar wat iemand nodig heeft.”
Praten over een depressie vraagt om openheid. Ondanks dat je graag zou willen dat iemand eerlijk zegt hoe het gaat, kan het zijn dat jij niet de persoon bent waartegen iemand het verhaal wil vertellen. “Ga in dat geval naar iemand die dichter bij deze persoon staat en kijk of diegene het gesprek aan kan gaan.”
Aafke Romeijn: 'Depressie is een soort sekteleider, die jou een pikzwart wereldbeeld presenteert'
Ondanks dat je je volgens De Beurs tijdens een depressie juist niet moet afzonderen en alleen moet zijn, erkent hij dat dat wel de spiraal is waar je inzit. “Je moet juist actief blijven, blijven bewegen. Vertellen hoe je je voelt aan mensen die je vertrouwt en als het lang blijft aanhouden de huisarts inlichten.”
Volgens De Beurs zit er wel een verschil in het zogeheten dipje en een depressie. “Bij een depressie voel je je langer somber. Wel kan het vanzelf overgaan. Je functioneert vaak maar beperkt, ook al uit het zich bij iedereen anders. Zo kan je wel naar je werk gaan, maar minder effectief zijn. Het gaat erom hoeveel ‘last’ iemand ervan heeft.”
Ondanks dat de laatste lockdown gelukkig al een tijdje achter ons ligt, neemt het aantal depressies onder jongeren door de coronacrisis nog altijd toe. “De crisis is er lang geweest en heeft een enorme impact gehad op een cruciale fase in het leven van jongeren. Ineens zit je met je ouders op je bank terwijl je maar één keer achttien wordt. Ondanks dat je nu weer alles kan doen, draai je die tijd niet terug. Mensen zijn daarnaast meer op zichzelf”, vertelt De Beurs. “Het is niet meer terug naar normaal gegaan, alles is blijvend veranderd.”
Worstel je met depressieve- en/of suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Praat er dan over. Bel 0800-0113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar.
Margot (22) werd depressief na haar relatiebreuk: 'Ik stopte zelfs met mijn studie'
