Heb je last van migraine? Dan heb je vast al van alles geprobeerd om een aanval te voorkomen of te verlichten. Maar kán dat überhaupt wel?
LINDA. gaat in gesprek met Gisela Terwindt, hoogleraar en neuroloog-bioloog bij het LUMC. Zij doet onderzoek naar migraine, host de Leiden Headache Podcast en beheert de website Hoofdpijnonderzoek, waarop ze belangrijke informatie over de hersenziekte migraine deelt.
Mensen die last hebben van migraine zijn soms radeloos. Aanvallen komen vaak onverwacht en kunnen je hinderen in je dagelijkse leven, om nog maar niet eens te beginnen over de hevigheid van de hoofdpijn en andere klachten die je op het moment van een aanval ervaart. De meesten vinden migraine verschrikkelijk en de onvoorspelbaarheid ervan frustrerend.
Zo delen mensen al jarenlang hun tips en tricks om een aanval te voorkomen of te verlichten. Waar jaren geleden een piercing – die volgens Terwindt niet werkt – als oplossing werd genoemd, gaat momenteel een warm voetenbad als tip rond op TikTok. Dat zou verlichting bieden tijdens een aanval, maar is dat ook echt zo?
Om maar gelijk met de deur in huis te vallen: “Nee”, vertelt Terwindt. “Het is echt flauwekul en geen goede gedachtegang. Mensen met migraine hebben juist géén behoefte aan een warm bad. Zij trekken zich graag terug in een stille en donkere kamer om zo de aanval uit te zitten, en zijn extra prikkelbaar voor licht en geluid.”
Dat mensen tijdens een migraineaanval met teiltjes gaan slepen om hun voeten op te warmen in water, vindt ze verwonderlijk. “Mensen die last hebben van migraine trekken zich graag terug, die hebben echt geen zin om dan met water te gaan sjouwen.”
Volgens Terwindt zijn er, naast het teiltje, een tal van misverstanden over en rondom migraine. Ook wordt er veel misinformatie gedeeld over het onderwerp. En dat begint al bij wat migraine nu eigenlijk is.
“Migraine is een hersenziekte”, vertelt ze. “Daarnaast is het hartstikke erfelijk. Als je als vrouw migraine hebt, is er een hele grote kans dat jouw kind het ook krijgt.”
“Migraine heeft alles te maken met een zenuw in de hersenstam, met uitlopers naar de hersenvliezen die tussen je hersenen en je schedel inzitten. Daar ontstaat tijdens een aanval een kortdurende ontstekingsreactie.
De hersenvliezen raken door deze reactie geïrriteerd, en dat gaat gepaard met die kenmerkende hoofdpijn”, aldus de neuroloog. “Het komt echt voort vanuit je eigen lijf, je eigen systeem. Of dat systeem makkelijk aangaat, wordt erfelijk bepaald en heeft te maken met een tal van uitlokkende factoren (triggers).”
Terwindt doet al jarenlang wetenschappelijk onderzoek naar de verbanden en oorzaken van migraine, al vertelt ze dat het nog vaak lastig is om deze vast te stellen.
“Bij vrouwen spelen hormonale veranderingen een hele grote rol. Zo kunnen vrouwen meer last hebben van de hersenziekte tijdens de peri-menopauze.” Ook hebben vrouwen vaker last van migraine dan mannen. “Waar één man migraine heeft, hebben drie vrouwen het.”
Dat er nog relatief weinig bekend is over de oorzaken van migraine, zorgt er volgens Terwindt voor dat veel vrouwen onnodig rondlopen met migraine tijdens hun menstruatie.
”Terwijl er gewoon medicijnen voor zijn. Ga daarom in gesprek met je huisarts, je hoeft niet elke maand rond te lopen met hoofdpijnen en maar te denken dat het erbij hoort.” Ze wijst op triptanen, de medicatie die gebruikt wordt om migraine te stoppen of te verhelpen.
Of anticonceptie invloed heeft op migraine, is volgens de neuroloog nog onvoldoende bewezen. Ze blijft daarom met haar team onderzoek doen naar effect van anticonceptiepil om aanvallen juist te voorkomen en ook naar andere triggers dan hormoonschommelingen.
Hormonale migraine: wat is het en wat valt er tegen te doen?
“Wat we al wel hebben onderzocht, is dat vrouwen met migraine een andere vaatreactiviteit lijken te hebben dan vrouwen zonder migraine. Vrouwen met de hersenziekte hebben hierdoor meer last van koude voeten. En met koude voeten in bed val je slechter in slaap, waardoor je een slaaptekort kunt opbouwen, en dat zorgt er voor dat aanvallen uitgelokt kunnen worden”, legt Terwindt uit.
“Het kan daarom handig zijn om met sokken aan te gaan slapen. Daarom zijn wij de sokkencampagne gestart, waarmee mensen ook ons onderzoek een beetje steunen”. Ze vertelt ook dat vrouwen door die veranderde vaatreaciviteit meer kans hebben op hart- en vaatziekten.
Onderzoek dus. Is er dan, tot er meer bekend wordt, niks te doen aan migraine? De hersenziekte kent veel verschillende uitingsvormen. “Zo heb je migraine met aura en zonder aura.” Bij migraine met aura zien mensen lichtflitsen, golven of verliezen zij hun zicht tijdelijk. Ook de intensiteit van de aanvallen kan sterk van elkaar verschillen. “De een komt uit met ibuprofen, de ander trekt zich terug en heeft echt triptanen nodig.”
Terwindt raadt daarom aan zelf bij te houden wanneer je aanvallen krijgt en verwijst daarvoor naar het elektronische hoofdpijn-dagboek. “Krijg je bijvoorbeeld altijd een aanval na het drinken van alcohol? Dan kun je overwegen dit te stoppen en kijken wat er gebeurt.” Heeft een gezonde levensstijl nog invloed op de hoeveelheid aanvallen die je krijgt? “Rust, reinheid en regelmaat zijn altijd goed. Al is onbekend of levensstijlaanpassingen echt aanvallen voorkomen.”
Terwindt vestigt haar hoop op alle wetenschappelijke onderzoeken die nu lopen naar de oorzaken en triggers van migraine. Tot die tijd raadt ze aan met klachten naar de huisarts te gaan. “Veel vrouwen nemen hoofdpijn maar gewoon voor lief, terwijl het je echt kan verhinderen om een leuk leven te leiden.”
'Ik kwam voor mijn migraine, maar ging weg met de mededeling dat ik m'n zicht kan verliezen'
