Hanneke Schuitemaker

Hoe voelt het om met zoiets belangrijks voor de wereld bezig te zijn?

Hanneke Schuitemaker: “Een enorme eer. En ik doe het gelukkig niet alleen, er staan heel veel koks in de keuken. Ik krijg deze vraag wel vaker, over hoe het is om zoiets te doen. Maar het is, denk ik, de menselijke natuur om zoiets in brokjes tot je te nemen. Anders raak je ‘overwhelmed’ door de impact van je werk. Dat komt misschien over tien jaar, als we terugkijken op deze jaren.”

En toen was daar het moment dat jullie vaccin groen licht kreeg. Hoe was dat?

“We kregen als eerste toestemming voor het vaccin in Amerika, later kregen we goedkeuring in Europa. In Amerika zaten we de hele dag in online meetings – en dan heb je ook nog dat tijdsverschil – en moesten we een heleboel vragen beantwoorden voor de FDA, de Amerikaanse waakhond voor geneesmiddelen.”

“Toen we eenmaal groen licht kregen, was de ontlading enorm. Het was zo bizar om thuis te zitten met onze fles champagne. Die van mij was overigens toen nog niet binnen, haha. We waren allemaal zo emotioneel en bekaf. We waren hier al een jaar lang mee bezig en ineens voelden we de impact van wat we hadden gedaan.”

Later kwam dus de goedkeuring vanuit Europa, voelde die minder speciaal?

“Gek genoeg was dat moment nóg emotioneler, omdat je weet dat je dierbaren hiermee zullen worden gevaccineerd. Dat maakt het extra speciaal.”

Lees ook
Dit is het vaccinatieplan, wanneer ben jij aan de beurt?

Janssen-vaccin

Zou je het jammer vinden als je straks niet met je eigen vaccin wordt ingeënt?

“Erger nog: dat is al gebeurd. Ik heb een medische indicatie, dus ik heb het Moderna-vaccin gekregen. Ik heb altijd gezegd dat het belangrijker is dát je wordt gevaccineerd, dan met wát je wordt gevaccineerd. Maar ja, ik moest wel even slikken toen ik de oproep zag. Toch jammer.”

Niet iedereen gelooft in de vaccins en het huidige coronabeleid. Heb jij daar last van?

“Ik krijg wel nare reacties en kijk daarom niet op Twitter, dat scheelt. Wat heel jammer is, want ik krijg ook genoeg positieve reacties. Ik merk dat als ik met mensen in gesprek ga over hun twijfels, dat het eerder onwetendheid is dan dat ze goed zijn geïnformeerd. Ik trek het me niet persoonlijk aan, maar ik vind het wel erg dat er bij veel mensen een persoonlijke agressie zit op wat ik doe. Ik snap dat echt niet.”

“Mensen plakken allerlei labels op vaccins die niet kloppen. Ze denken dat je onvruchtbaar wordt, dat het in je DNA gaat zitten… Ik hoor wat ze zeggen, maar vanuit een wetenschappelijk oogpunt is het niet juist wat ze zeggen. Het geeft een machteloos gevoel dat ik ze niet kan overtuigen.”

Wat zou je tegen zulke mensen willen zeggen? Hoe komt het dat je ze niet kunt overtuigen?

“Ik kan ze geen feiten geven, want zij hebben hun eigen feiten. Eigenlijk zou een onafhankelijk iemand – en dat ben ik niet, als maker van het vaccin – met ze moeten praten. Het frustreert me wel: vroeger kon je nog terugvallen op wetenschappelijke informatie, maar die geloven ze niet.”

Lees ook
Negentigjarige vrouw als eerste ingeënt met coronavaccin in Verenigd Koninkrijk 

Wetenschap

Het Janssen-vaccin wordt deze maand in Nederland verwacht. Wat voor invloed zal dat hebben op onze priksnelheid?

“Het voordeel is dat je met ons vaccin al na één prik klaar bent. Bij de rest heb je twee injecties nodig. Dus de capaciteit verdubbelt. Hierdoor kunnen we meters maken en is de uitrol ervan twee keer zo snel.”

“Daarnaast kan ons vaccin op koelkasttemperatuur worden bewaard, Pfizer blijft goed bij -20. Dat scheelt enorm met het distribueren. Zo kun je ook huis-aan-huis-vaccineren in plaats van dat iedereen naar de priklocatie moet komen.”

Hoe kan het überhaupt dat jullie vaccin maar één prik nodig heeft qua effectiviteit? De rest doet het met twee prikken.

“Dat heeft te maken met hoe wij het vaccin aanbieden. Wij gebruiken een onschuldig verkoudheidsvirusje dat de bezorger wordt van het genetisch materiaal. Dat wordt in het lichaam vertaald naar een stukje coronavirus. Dat verkoudheidsvirus geeft al direct signalen af van: er komt een virus binnen. Er komen dan lokaal stofjes vrij die een ‘virus-alert’ afgeven, waardoor de ideale situatie ontstaat voor een goede immuunrespons. Die is dan meteen zo goed, dat je met één prik al klaar bent.”

Vragen mensen niet stiekem wel eens of jij snel een vaccinatie voor ze kan regelen?

Ja, veel mensen hebben het gevraagd. Zo vroegen vrienden of ik geen vaccin party kon regelen, haha. En ik heb een wandelgroep. Daar zeiden ze ook al: ‘Kun jij ons niet snel laten vaccineren? Dan kunnen we weer meer op pad met z’n allen.’ Ik snap het wel, iedereen snakt naar vrijheid. Maar het is wel heel fijn dat bijna iedereen op z’n beurt wacht.”

Toekomst

Van de 200 miljoen vaccins die naar Europa komen, gaat maar 11,3 miljoen naar Nederland. Waarom is dat?

“Dat is eerlijk naar rato verdeeld, dus op basis van het aantal inwoners. Vandaar.”

Hoe zien de komende maanden eruit, denk je?

“Ik denk dat we over drie maanden weer meer kunnen. Hoe het er precies uit gaat zien, weet ik ook niet. Stel dat er weer nieuwe varianten komen, dan zou je kunnen zeggen: we beginnen weer van voren af aan. Maar dat is niet heel reëel. We gaan nu naar een meer gecontroleerde fase. Het virus is dan niet helemaal weg, maar er zal voldoende zorgcapaciteit zijn om die enkele coronapatiënten die er dan nog zijn, op te vangen.”

“Het belangrijkste wat we nu kunnen behalen, is groepsimmuniteit. Dan is zo’n 70 à 80 procent van de mensen gevaccineerd, waardoor het virus zich lastiger kan verspreiden. Dan kunnen we kijken welke maatregelen we écht kunnen weghalen. Ik hoop dat het normale leven snel weer terugkomt, vooral voor de jongeren. Die moeten gewoon kunnen hossen op een festival komende zomer.”

Lees ook
Kimberley (24) verloor haar moeder aan corona: ‘Haar laatste appje was ‘Ik hou ook van jou”