Als de eerste écht betrouwbare anticonceptie heeft de pil ons veel gebracht. Momenteel is de pil die het meest wordt voorgeschreven ook de goedkoopste. Maar anticonceptie voorschrijven is maatzorg, bepleit gynaecoloog Henk Oosterhof.
Oosterhof doet wetenschappelijk onderzoek naar de invloed van overgangsklachten op werkverzuim. Daarnaast startte hij een Menopauzekliniek voor vrouwen met ernstige overgangsklachten en is hij bestuurslid van de Dutch Menopauze Society.
De anticonceptiepil werd geïntroduceerd in de jaren zestig. “Vrouwen konden niet van seksualiteit genieten. Ze werden steeds zwanger. Dan ligt de last toch echt bij de vrouw en niet bij de man. De pil heeft seksuele vrijheid bij vrouwen gebracht. Seksualiteit werd losgekoppeld van voortplanting, wat een heel groot goed is. Maar er zitten ook haken en ogen aan het middel. De pil kan nadelen hebben, vooral Microgynon30, die in de jaren zeventig op de markt kwam. Die kan nadelig zijn voor de stemming en het seksueel verlangen. En dat is nou juist de pil die het meest wordt voorgeschreven, omdat-ie zo goedkoop is en volledig wordt vergoed door de zorgverzekering.”
Oosterhof zou dat graag anders zien. “Het heeft maatwerk nodig. Nu zien we: hup, iedereen aan de Microgynon30. Maar iedere vrouw reageert anders op de stoffen in de pil. Er zijn vrouwen die Microgynon30 slikken en nergens last van hebben, die kunnen de pil prima blijven slikken. Maar bij klachten als stemmingswisselingen, angsten en minder verlangen naar seks, zijn er veel meer pillen ontwikkeld die wél kunnen werken.”
De mannenpil: waarom duurt het zo lang? 'Wordt tijd voor meer gedeelde verantwoordelijkheid'
De anticonceptiepil bestaat uit oestrogeen en progesteron, legt Oosterhof uit. “De meeste pillen bestaan uit synthetisch oestrogeen. Het progesteron en de afbraakproducten van progesteron hebben effect op je brein. De hoeveelheid progesteron in de pillen verschilt. De ene pil heeft geen effect op het seksueel verlangen en wel op acné, de andere pil doet juist meer voor je seksuele verlangen en minder voor acné. Recent zijn pillen op de markt gekomen met lichaamseigen oestrogeen. Die geven een gunstiger profiel, vooral wat seksueel verlangen betreft.”
Daarom is het zo belangrijk om per vrouw te kijken welke pil bij haar past. “De werking van hormonen en het brein bij vrouwen is zo individueel en uniek. Je moet maatgericht werken en kijken naar de klachten en wensen. Zo moet je iedere keer kijken: als iemand aan de pil is of gaat, is er behoefte aan het behandelen van acné? Het is niet alleen anticonceptie, het is een heel plaatje. Je moet beter begrijpen wat de pil doet en hoe je ermee kunt spelen welke pil past.”
Hij benadrukt nogmaals dat vrouwen die Microgynon30 slikken en geen klachten hebben, zich geen zorgen hoeven te maken. “Maar áls je klachten hebt, zijn er andere soorten. Iedereen reageert anders op de stoffen in de pil, dus er zit vast een andere geschikte pil tussen.”
Steeds vaker ziet Oosterhof dat vrouwen van anticonceptie afstappen doordat ze video’s hebben gezien op sociale media waarin wordt verkondigd dat de pil niet goed voor je is. “Natuurlijke methodes zoals temperaturen of de cyclus bijhouden via een app: het is allemaal onzin. Vrouwen die vroeger vochten voor de pil draaien zich om in hun graf.”
De gynaecoloog vindt het een zorgelijke ontwikkeling. “We hebben er heel veel last van in de zorg. Bijna dagelijks moet ik in de spreekkamer die onzin weerleggen. Dat is ontzettend moeilijk. Vaak krijg ik als reactie: ‘Dat is ook maar uw mening’, en worden artikelen aangehaald van mensen zonder enige kennis of wetenschappelijke onderbouwing. Het zijn vaak zelfbenoemde hormoonspecialisten, maar als je even doorzoekt, zijn ze dat niet. Ze verkopen het als de waarheid, maar die natuurlijke methodes werken allemaal niet. Dat is wél wetenschappelijk bewezen in uitgebreid onderzoek. Ik zou niet willen dat mijn dochter daaraan meedoet.”
Steeds meer jongeren stoppen met pil door desinformatie: 'Zo zal aantal abortussen weer stijgen'
Waar Oosterhof wel achterstaat, is stoppen met de pil om te kijken wat het met je lichaam doet. “Ik raad zelfs aan even te stoppen met de pil als vrouwen denken dat ze daardoor klachten hebben. Zo kunnen we samen zien hoe het lichaam reageert zonder de pil. Hormonen hebben daarnaast invloed op je mentale functioneren. Als je wil weten hoe het daarmee gaat, stop dan even.”
Hij adviseert vrouwen die op zoek zijn naar de juiste anticonceptie: “Heb je anticonceptiewensen, ga naar een dokter. Die kijkt vanaf de basis mee om geschikte anticonceptie te kiezen. Sommige vrouwen kunnen heel goed functioneren met hormonen en sommige niet. Aan het einde van de dag gaat het altijd om kwaliteit van leven.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier over vrouwengezondheid. Meer weten?
Dossier: vrouwengezondheid
Veel jonge vrouwen gebruiken natuurlijke methoden als anticonceptie: 'Niet de juiste manier'
