‘Ga maar lekker wandelen en fietsen, dan gaat het wel over’, zegt de huisarts tegen Maxine Bosman (49) als ze haar hartproblemen wil laten onderzoeken. Een jaar later krijgt ze een hartinfarct.
Genderongelijkheid in de gezondheidszorg: ‘Ik had de pech dat ik geen man ben’
‘Ik heb de pech gehad dat ik geen man ben. Dan had ik waarschijnlijk allang de juiste onderzoeken gehad om dit probleem te erkennen,’ vertelt Maxine.
Hartinfarct
Maxine is 35 jaar oud als haar klachten beginnen: ze is vermoeid, duizelig, heeft spierpijn en pijn in haar nek. Met een burn-out diagnose verwijst de huisarts haar naar een psycholoog, maar Maxine voelt dat het fout zit. Ook de cardioloog ziet geen rode vlaggen en wijst haar verzoek om een hartkatheterisatie af. “Ik zou veel te jong zijn voor hartproblemen, maar in mijn familie komen hart- en vaatziektes voor”, zegt Maxine.
Na ruim een jaar kwakkelen gaat het mis. “Ik had een infarct in mijn linkerhartkamer. Dat heeft bijna altijd een dodelijke afloop”, vertelt Maxine. De arts herkent het infarct niet en schuift haar pijn toe aan slokdarmkrampen. Na vijf minuten op de spoedpost staat ze weer buiten met een zetpil in haar hand. “Er is niets onderzocht. Geen hartfilmpje, niets.”
Suboptimale zorg
Hart- en vaatziekten worden bij vrouwen nog altijd vaker gemist dan bij mannen. Per dag sterven hieraan 53 vrouwen tegenover 50 mannen. Volgens Petra Verdonk, universitair hoofddocent gender en diversiteit bij het Amsterdam UMC, komt dat doordat het mannenlichaam vanuit de traditie geldt als de norm, terwijl de fysieke verschillen tussen mannen en vrouwen groot kunnen zijn. “We moeten stoppen met het idee dat er neutrale patiënten zijn waar kennis vandaan komt die voor ons allemaal geldt”, zegt Verdonk.
“Natuurlijk doen dokters hun stinkende best om zorg op het individu af te stemmen. Maar de gezondheidszorg werkt met een algemeen beleid waarbij de witte, heteroman van 45 jaar oud centraal staat”, vertelt Verdonk. Voor mensen die buiten die standaard vallen sluit de zorg volgens haar net niet lekker aan. “De zorg is niet slecht, maar suboptimaal.”
Zit je als vrouw anders bij de huisarts dan een man? Ja, blijkt uit onderzoek
Second opinion
Na haar hartinfarct voelt Maxine zich lichamelijk steeds slechter, maar de onmacht raakt haar het hardst: “Ik kan niet vertellen hoe machteloos ik me voelde. Het maakte me niet meer uit wat de diagnose was, zolang het maar gevonden werd.” Als de cardioloog tijdens een controleafspraak drie maanden later hartafwijkingen ontdekt, begint hij te vermoeden dat Maxine op die beruchte dag in augustus waarschijnlijk een hartinfarct heeft gehad.
Maxine’s vertrouwen is weg en ze klopt voor een second opinion aan bij cardioloog Angela Maas. “Eindelijk werd ik serieus genomen”, vertelt Maxine. “Ik had zoveel bloedstolsels en littekenweefsel dat een tweede hartinfarct reëel was. Dat zou ik niet overleven.”
Na een paar weken ligt ze op de operatietafel. “Toen ik na de operatie wakker werd voelde ik me beter dan maanden ervoor.” Het geeft haar kwaliteit van leven terug, al wordt ze nooit meer haar oude, energieke zelf.
Volgens Maxine was haar gezondheid hoogstwaarschijnlijk minder aangetast als ze direct serieus was genomen: “Door mijn erfelijke aandoening had mijn hartinfarct vroeg of laat toch wel plaatsgevonden, maar ik heb de pech gehad dat ik niet bij de juiste persoon aan tafel zat. Mijn klachten waren ‘atypisch’, terwijl vrouwen wereldwijd precies dezelfde klachten hebben.”
Naar aanleiding van haar hartinfarct kreeg Maxine twee jaar geleden nieuwe hartproblemen. Hierdoor is ze volledig afgekeurd van werk. “Maar ik heb geluk gehad. Er zijn genoeg vrouwen die het niet na kunnen vertellen.”
Bewustzijn
Verdonk raadt vrouwen aan een andere arts te zoeken als zij zich niet serieus genomen voelen. “En vraag de dokter of het uitmaakt dat je vrouw bent. Ik denk dat we ons moeten realiseren dat we een hoop nog niet weten over de gezondheid van vrouwen.”
Ook Maxine probeert vrouwen bewust te maken van de ongelijkheid in de gezondheidszorg. Via haar leefstijl community ‘Hart in shape’ steunt ze andere vrouwen met hartproblemen. “Zo probeer ik van mijn shit mijn kracht te maken.”
Zondag 13 maart om 22.10 uur besteedde Pointer (KRO-NCRV) op NPO2 aandacht aan ongelijkheid in de spreekkamer. Bekijk de uitzending hier.
Organon richt zich op vrouwengezondheid: 'Vrouwen willen serieus genomen worden'
