De oorsprong van ayahuasca ligt in de Amazone, maar de psychedelische drank heeft al lang en breed zijn oversteek gemaakt naar het Westen. Wat moet je weten over deze thee voordat je overweegt ‘m te drinken?
LINDA.nl spreekt Kim van Oorsouw, onderzoeker aan de Universiteit van Maastricht, en ceremoniebegeleider Rob*.
Het belangrijkste ingrediënt van de ayahuasca-thee is een liaan, de Banisteriopsis Caapi. Inheemse Amazoniërs gebruiken Caapi als medicijnplant en schrijven er al honderden jaren bijzondere krachten aan toe. Drink je de thee, dan verruimt het vier tot acht uur lang je geest. Wie op zoek is naar inzichten, vindt deze soms dankzij dit bittere goedje. Wie drinkt bereikt diepere lagen van het onderbewustzijn, wat kan helpen bij het doorbreken van blokkades en persoonlijke patronen.
Gebruikers omschrijven het mentale effect van licht stimulerend tot extreem visionair. Ook fysiek vlak valt er genoeg te beleven: het drinken van ayahuasca-thee kan intense misselijkheid, overgeven en diarree veroorzaken.
In het Westen wordt de thee nogal eens verrijkt met extra planten die een eigen werking hebben. Oók soorten met het tripmiddel DMT, dat hallucinaties veroorzaakt. In Nederland is het bezit en gebruik van deze DMT-houdende ayahuasca verboden. Het goedje is namelijk opgenomen in Lijst I van de Opiumwet en daarmee een harddrug.
Je stapt niet zomaar een ayahuasca-ceremonie binnen. Een goede voorbereiding is alles. “Je doet het niet even tussen de soep en aardappels door”, grapt Van Oorsouw. “Zo volg je voor aanvang een speciaal dieet zodat de MAO-remmers tijdens de ceremonie optimaal hun werk kunnen doen. Daarnaast is het belangrijk dat je zelf goed je research doet én je laat voorlichten door de begeleider.”
Het intakegesprek speelt hierin een cruciale rol, vertelt ceremoniebegeleider Rob. “Misschien is de screening wel het belangrijkste onderdeel van het hele proces. Mensen moeten weten waar ze aan beginnen én zich veilig voelen. Het is mijn taak daarvoor te zorgen met informatie en uitleg.”
Soms komt het avontuur bij de intake al ten einde. Je kunt worden afgewezen als je hart- of vaatproblemen hebt, een bipolaire stoornis of andere psychische of lichamelijke aandoeningen hebt. Ook het gebruik van medicatie kan risicovol zijn. Van Oorsouw: “We praten dan niet over een paracetamolletje, maar bijvoorbeeld wél over antidepressiva. Die gaan absoluut niet samen met ayahuasca, dus als je wilt deelnemen moet je eerst onder doktersbegeleiding afbouwen.”
Kom je door de screening? Dan boek je een all-in weekend waarin (meestal) twee ceremonies plaatsvinden. De groepen zijn klein (rond de tien mensen) en worden door Rob begeleid, ondersteund door drie à vier assistenten. Ze trappen af met een deelgesprek van twee uur waarin iedereen zijn of haar intentie uitspreekt. Rob checkt dan nogmaals of iedereen hier klaar voor is. Daarna vindt de ceremonie plaats in een ruimte waar iedereen een eigen matje, kussen en deken heeft, plus kleine prullenbak. Alle aanwezigen dragen witte kleding.
“De setting van de ceremonie is heel belangrijk”, legt Rob uit. “We zingen, spreken prayers uit, maken muziek en ik zing icaro’s, medicijnliederen. Hoe fijner de setting, hoe veiliger en comfortabeler men zich voelt. Dat verlaagt het risico op negatieve ervaringen.” Fysiek gebeurt er hoe dan ook een hoop: overgeven en diarree zijn vaak vaste gasten tijdens zo’n ceremonie. Allemaal onderdeel van het helende proces, al gaat het vooral om waar je met je hoofd bent. En die ervaring verschilt sterk per persoon.
De thee staat klaar. (Beeld: ANP)
Rob: “Het is een heel individueel proces. De een wordt emotioneel en huilt intens. De ander keert in zichzelf, reist terug in de tijd en ziet zichzelf bijvoorbeeld als kind. Spirituele ervaringen komen ook voor, mensen die in een hoger bewustzijn raken. Het is als begeleider de kunst om mensen niet te veel te sturen, in welke staat ze ook zitten. Alleen als je écht ziet dat iemand het moeilijk heeft stel je vragen, of neem je hen mee naar een andere ruimte voor meer rust in hun omgeving.”
Na iedere ceremonie vindt een sharing plaats, een gesprek van soms wel vier uur waar iedereen ervaringen deelt. Rob: “Ik stel hier eigenlijk vooral vragen en probeer zo min mogelijk te sturen: mensen moeten zélf ontdekken wat hun ervaringen betekenen. De tweede en laatste sharing van het weekend noemen we ook wel het integratiegesprek, omdat je daar tools meekrijgt om je nieuwe inzichten te integreren in je leven.”
Uit het onderzoek van Van Oorsouw komt naar voren dat na een ceremonie de stress afneemt bij mensen, net als angst- en depressieklachten. Mensen gaan meer mindful door het leven en voeren vaak ook daadwerkelijk veranderingen door in hun leven. Klein en groot: “De een zoekt het in meer mindfulness en yoga, de ander zegt een baan op of beëindigt een relatie. Soms is er ondersteuning van een psycholoog nodig.” In een ideale wereld heeft die psycholoog ook kennis over ayahuasca en de werking van psychedelica, voegt ze toe.
“Er is nog veel veroordeling vanuit onwetendheid. En iemand heeft na een ceremonie wel baat bij een professional die snapt hoe dat integratieproces begeleid moet worden. We zitten gelukkig wél in de psychedelische revolutie, steeds meer studies onderzoeken de mogelijkheid om psilocybine en MDMA te integreren in psychische zorg. Daar is nog veel meer onderzoek voor nodig, dus ik hoop dat we daarvoor open blijven staan.”
Dan tot slot nog een stichtelijk woord van zowel Rob als Van Oorsouw: denk nou alsjeblieft niet dat ayahuasca een quick fix is. “Als jij niet de drive hebt om aan jezelf te werken, gaat ayahuasca dat ook niet voor je doen”, aldus Van Oorsouw. “Het zal je vooral wijzen op het nemen van je eigen verantwoordelijkheid. Dat kan erg confronterend zijn, en hard werken. Met andere woorden: wees eerlijk naar jezelf, ben je daartoe bereid? Want als je intentie niet authentiek is, zal zo’n ceremonie je niets brengen.”
*Rob deelt zijn ervaringen graag anoniem. Zijn echte naam is bekend bij de redactie.
De wondere werking van breathwork: rust in je hoofd en golven van geluk
