Presentatrice Fidan Ekiz zei in een interview dat ze spijt had dat ze haar eitjes niet had laten invriezen toen ze dertig was. Ze moedigt andere vrouwen aan dat wél te doen. Maar kan dat zomaar?
We vroegen het gynaecoloog en hoogleraar voortplantingsgeneeskunde Annemiek Nap van het Radboudumc.
Het invriezen van eicellen gebeurt vaak als vrouwen een kans hebben om vervroegd in de overgang te raken, of als ze een behandeling, zoals chemotherapie, moeten ondergaan die de eierstokken mogelijk beschadigt. Door eicellen in te vriezen vergroten ze de kans dat ze later alsnog kinderen kunnen krijgen.
Het is echter ook mogelijk om deze behandeling te ondergaan wanneer je als jonge vrouw wél een grote kinderwens hebt, maar je op dat moment nog geen kind kan of wil krijgen. Bijvoorbeeld omdat je geen partner hebt, of je je wil richten op je carrière.
Ekiz vroeg zich in gesprek met het AD af waarom je als vrouw die garantie niet sowieso zou inbouwen. Hoe ouder je wordt, hoe kleiner immers de kans dat je op de natuurlijke manier zwanger kan raken. Door eicellen in te vriezen heb je altijd nog een optie achter de hand.
Zo simpel is het volgens Nap niet. “Als je eicellen invriest biedt dat helaas geen garantie dat ze later bevrucht raken, dat je ze terug kan plaatsen en dat er vervolgens een zwangerschap ontstaat. Bovendien is het goed om te beseffen dat je eicellen niet ‘zomaar’ weg kan halen. Als ik nu een naald in jouw buik prik om eitjes weg te halen, kunnen we daar niks mee. Daar gaat een heel traject aan vooraf.”
Dat traject begint met een hormoonbehandeling. “In de meeste gevallen betekent dit dat je eerst enkele weken medicijnen slikt, en daarna enkele weken iedere dag hormonen in je buik spuit om de eicellen zo te laten rijpen”, zegt Nap. “Vervolgens wordt een inwendige echo gemaakt van de eierstokken, waarbij we met een naald het vocht uit de eiblaasjes prikken. In dat vocht zitten de eicellen verstopt die dan vervolgens worden ingevroren.”
Als je ouder bent, is het moeilijk om eitjes te laten rijpen, en levert zo’n behandeling dus ook minder op. Terwijl je tegelijkertijd méér eitjes nodig hebt om een redelijke goede kans op een zwangerschap te hebben. “Op grond van allerlei studies is er een rekenmodel ontwikkeld dat berekent hoeveel eitjes je nodig hebt om 75 procent zeker te zijn dat je één kind krijgt. Bij iemand van 34 jaar zijn 10 eicellen nodig, ben je 37 heb je 20 gerijpte eicellen nodig en ben je 42 jaar dan heb je 61 eicellen nodig”, rekent de gynaecoloog voor. “Kortom: hoe ouder je bent, hoe moeilijker het wordt.”
Hoewel iedere vrouw een verzoek mag indienen om haar eitjes te laten invriezen, zijn er wel een paar voorwaarden aan verbonden. Zo is de leeftijdsgrens voor het invriezen van eicellen in de meeste Nederlandse ziekenhuizen 38 jaar. De maximale leeftijd waarop een embryo mag worden teruggeplaatst is 49 jaar. Nap: “Al onderzoeken we in zo’n geval altijd of de (aanstaande) moeder gezond genoeg is voor een zwangerschap.”
Er is geen maximum aantal eitjes dat één persoon mag laten invriezen. Ook is er geen tijdslimiet waarbinnen eitjes ontdooid moeten worden.
Het invriezen van eicellen vanwege een medische indicatie wordt vaak volledig vergoed. Dit geldt niet voor het invriezen met een ‘sociale indicatie’, dus het invriezen puur om de optie te hebben. “In dat laatste geval betaal je tussen de 3000 en 4000 euro per stimulatiecyclus”, zegt Nap. ” Dat is het hormoontraject, de punctie en het invriezen.”
Het invriezen van eicellen is dus niet iets wat je ‘zomaar’ doet, omdat kinderen krijgen nu even niet helemaal in je leven past. “De beste kans om vier kinderen te krijgen, zoals Fidan Ekiz graag had gewild, is op tijd beginnen”, zegt de gynaecoloog. “Het invriezen van eitjes kan een oplossing zijn, maar biedt nul garantie. Dus wacht niet met kinderen tot het uitkomt, want het komt nooit uit. En door op tijd te beginnen kun je jezelf een hoop gedoe, geld en tijd besparen.”
Gynaecoloog en hoogleraar Voortplantingsgeneeskunde van het Radboudumc, Annemiek Nap.
Carolien Borgers koos (letterlijk) eieren voor haar geld - luister de podcast 'Over Tijd'
Dit artikel werd eerder gepubliceerd op 15 februari 2021.
