Dankzij eiceldonatie kunnen vrouwen met fertiliteitsproblemen toch zwanger worden. Een pittig traject is het wel: niet alleen emotioneel, maar ook fysiek. Myrthe (39) en Femke (36)* kunnen erover meepraten: zij gaven beiden hun eicellen aan een ander. Hoe hebben ze dat ervaren?
Ze delen hun verhaal met LINDA. “Ik dacht wel even, oh ja. Stel je voor dat ik dat kind zie en denk: die is van mij, ik neem hem mee.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier Kinderwens. Meer weten?
In de periode dat Myrthe zelf te maken krijgt met meerdere miskramen, belt ze veel met een vriendin die ook met fertiliteitsuitdagingen worstelt. Waar Myrthe uiteindelijk twee dochters krijgt, gaat het bij de vriendin steeds mis. Op een dag stuurt ze een appje waarin ze zegt op zoek te zijn naar een eiceldonor. Ze vraagt of Myrthe daarvoor openstaat, maar benadrukt dat een negatief antwoord geen consequenties heeft voor hun vriendschap.
“Ze had eerst haar inner circle – haar schoonzus en haar beste vriendinnen – gevraagd of ze haar misschien wilden helpen. Toen daar nul reacties op kwamen, is ze naar de cirkel die daar direct omheen stond gegaan: de vrienden en kennissen die wat verder weg staan. Daar zat ik bij.”
“Mijn eerste reactie was: waarom niet? Ook mijn partner vond het wel mooi. Hij zei: ‘Als jij dat wilt, moet je het doen.’ Vervolgens heb ik haar natuurlijk wel bestookt met vragen: hoe zit het met de punctie, prikken en dat soort dingen. Maar eigenlijk heb ik al vrij snel gezegd: ‘Ja, ik doe het.'”
Myrthe ziet vooral weinig redenen om het niét te doen. “Alle lichten stonden op groen. De vriendin woont niet bij mij in de buurt, waardoor ik haar en het kind niet de hele tijd tegen zou komen. Ook is ze geen héle goede vriendin, wat op hetzelfde neerkomt. Dat klinkt gek, maar we zien elkaar niet heel vaak. Ik vond het fijn om die afstand te hebben. Tot slot is mijn eigen gezin ‘klaar’: ik heb twee prachtige meiden en we hoeven geen derde.”
Wensouders moeten voor eiceldonatie vaak de grens over: 'In Nederland meer taboe'
Haar vriendin is ‘stomverbaasd’ als Myrthe vertelt dat ze eicellen aan haar wil doneren. “Ze had van iedereen in haar omgeving al een ‘nee’ gehad, dus had ze eigenlijk al niet meer verwacht dat het zou lukken.” De twee koppels gaan met elkaar om de tafel en maken afspraken over welke rol Myrthe in het leven van het kind zal spelen en wat met haar gedeeld zal worden.
“Ik wilde vooral dat het kind eerlijk verteld zou worden dat ik de biologische moeder ben, en dat diegene altijd naar mij toe mag komen met vragen. Ook hebben we afgesproken dat we elkaar regelmatig blijven zien, en dat ik niet de vrouw wordt die alleen één keer per jaar langskomt op een verjaardag.”
De fertiliteitskliniek geeft Myrthe enkele maanden na haar fysieke en mentale check een go. Eiceldonoren moeten een ivf-behandeling ondergaan, wat betekent dat Myrthe hormonen bij zichzelf moet injecteren waarop later een eicelpunctie volgt. “Je krijgt uitleg over hoe het prikken werkt en wordt naar huis gestuurd met een naald en ‘succes’. Ik vond dat best wel spannend, maar je went er snel aan en hebt na een aantal keer door waar je moet prikken, zodat het geen pijn doet.”
In die periode hebben Myrthe en haar vriendin veel contact. “We belden vaak als ik op de terugweg vanuit de kliniek in de auto zat. Ik vertelde dan over het prikken en of ik last had van de hormonen. Zij had al meerdere ivf-trajecten doorlopen en wist precies hoe het was.”
Bij de puncties worden vijf eicellen geoogst, waarvan drie embryo’s in de vriezer belanden. Na de eerste terugplaatsing is Myrthe’s vriendin meteen zwanger. “In de beginperiode van haar zwangerschap heb ik elke dag aan haar gedacht. Ik was heel blij, maar vond het ook spannend. Zou het blijven? Eiceldonatie was hun laatste kans: als ik ‘nee’ had gezegd, was het klaar geweest.”
Eerste baby via draagmoeder met eiceldonatie voor homostel: 'Zitten op een blauwe wolk'
Als de baby drie weken is, ziet Mythe hem voor het eerst. “Ik hoefde niet op de eerste rij te staan, ik wilde het even laten landen. Ook vond ik het best spannend. Ik had het verhaal met best veel mensen gedeeld, onder wie een buurman. Hij zei: ‘Ik ben zo bang dat je spijt krijgt.’ Ik begreep dat niet, want ik zag het als een cadeautje voor iemand anders. Zijn reactie daarop was: ‘Maar stel je voor dat je dat cadeautje terug wilt.’ Toen dacht ik wel even, oh ja. Stel je voor dat ik dat kind zie en denk: die is van mij, ik neem hem mee.”
Zo ging het niet. “Ik herkende wel echt wat van hem in mij en in mijn dochters. Tegelijkertijd voelde ik: dit is jullie kind. Ik ga nu naar huis, naar mijn eigen gezin. Ik had helemaal niet de behoefte om de Maxi-Cosi de auto in te tillen. Wel voelde ik dat het een speciale baby was, al was dat de keren erna alweer wat minder. Ik weet dat het mijn genen zijn, maar het is hun kind.”
Inmiddels is de baby een half jaar oud. “Voordat je aan eiceldonatie begint, moet je wel zeker weten dat je mentaal sterk in je schoenen staat. Het is een behoorlijk pittig traject waarin je goed moet weten wie je bent en moet kunnen praten over wat je voelt. Het contact tussen ons is nog steeds goed. We bellen elkaar ongeveer één keer in de twee maanden, en ik heb de baby drie keer gezien. Twee keer in mijn eentje en de derde keer met mijn gezin.”
“Inmiddels denk ik er niet meer dagelijks aan, zoals tijdens de zwangerschap. We spreken elkaar minder nu, maar die ruimte vind ik alleen maar goed. Zij moeten nu lekker met zijn drieën een gezin op gaan bouwen, daar wil ik helemaal niet tussen komen. Maar afstand is er niet. We hebben een gezamenlijke deler waardoor de band met elkaar altijd blijft.”
Als een vrouw voor sterilisatie kiest, zegt de arts nog vaak 'nee': 'Hij noemde het 'volslagen krankzinnig''
In 2023 begint Femke wat online onderzoek te doen naar eiceldonatie. Zelf heeft ze geen kinderen, maar wel steeds meer mensen in haar omgeving die ze hebben of willen. “Ik zag van dichtbij dat kinderen krijgen lang niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Ik woon samen, mijn partner heeft twee kinderen, maar zelf heb ik geen kinderwens. Daarom leek het mij mooi om een ander te helpen. Onze maatschappij is heel individualistisch, maar ik vind het belangrijk om anderen te helpen zonder daar iets voor terug te willen.”
Femke meldt zich aan voor een eicelbank en doorloopt alle fysieke en mentale check-ups. Eind vorig jaar krijgt ze groen licht, maar al snel beseft ze dat ze toch wil weten aan wie ze haar eicellen doneert. Eiceldonatie is in Nederland niet anoniem, wat betekent dat het kind later de gegevens van de donor kan opvragen. Andersom is dat niet zo. “Ik twijfelde er niet aan dat mijn eicellen bij iedereen meer dan welkom zouden zijn, maar ik wist dat ik me altijd zou blijven afvragen bij wie ze terecht waren gekomen. Vervolgens vroegen ze in het ziekenhuis of ik ooit aan gekende donatie had gedacht.”
Daarnaast krijgt ze bij de eicelbank vooral klinische informatie, terwijl ze juist behoefte heeft aan persoonlijke verhalen. “Ik ben toen lid geworden van een Facebookgroep waarin wensouders en donoren hun ervaringen delen. Eerst heb ik een tijdje meegelezen, en na lang twijfelen heb ik een oproep geplaatst.” Ze krijgt tientallen reacties. “Toen duizelde het me wel een beetje, maar uiteindelijk ga je op je gevoel af. Ik kreeg een heel lief bericht van Demi en Matthijs en vervolgens ging het bijna vanzelf. We stuurden wat berichtjes, belden met elkaar en spraken bij hen thuis af. Dat voelde meteen goed.”
Mannen over hun onvervulde kinderwens: 'Je voelt je als man soms een beetje nutteloos'
Wensmoeder Demi (25) heeft de ziekte van Alport: een erfelijke nierafwijking. Op jonge leeftijd wist ze al dat zwanger raken lastig zou worden. Drie jaar geleden startten zij en haar partner met ivf met PGT. Hierbij worden de embryo’s getest op de gen-fout. “Na twee pogingen bleken vijftien van de zestien embryo’s aangedaan”, vertelt Demi. De enige terugplaatsing leidde niet tot een zwangerschap. “Na een ziekenhuisopname vanwege overstimulatie en de risico’s voor mijn gezondheid vanwege mijn nierafwijking was het voor ons genoeg. We moesten het anders doen.”
Als ze besluiten voor eiceldonatie te gaan, vinden ze het vooral belangrijk dat de donor betrokken blijft. “We wilden graag dat het kind haar zou kennen en dat wij alle vragen zouden kunnen beantwoorden. Als hij of zij goed is in turnen, willen we kunnen vragen of ze misschien ooit geturnd heeft.” Femke: “We zaten wat dat betreft heel erg op één lijn.”
Vrij snel besluiten ze het traject met elkaar aan te gaan. “We hebben toen vooral besproken wat we over en weer verwachten”, zegt Demi. “En dat is met name dat we elkaar regelmatig blijven zien. De maatschappelijk werker zei toen wel: ‘Het woord regelmatig betekent voor iedereen iets anders.’ Voor nu hebben we het daarom gezet op twee keer per jaar.” Ze wonen op ongeveer drie uur afstand van elkaar. “Dat we verder dus vooral via de app contact houden, vind ik helemaal prima”, zegt Femke. “Ik vind het vooral superleuk om wat van de bijzondere momenten mee te krijgen.”
Annelies kreeg acht miskramen en is nu kindvrij: 'Ook dan kunnen vrouwen gelukkig zijn'
Het prikken en de puncties vond Femke spannend, maar goed te doen. “Ik wist niet goed wat ik moest verwachten, maar het viel reuze mee. Wat ik ingewikkelder vond, was het mentale aspect. Ik dacht toch: ik doe iets voor een ander en als het niet lukt, ligt het aan mij. Falen was geen optie, maar ondertussen kon er van alles misgaan. Van tevoren dacht ik alleen maar: dit gaat lukken. Toen dat niet meteen het geval was, vond ik dat best moeilijk. Was ik bijvoorbeeld niet al te oud? Die emoties had ik niet zien aankomen.”
Ze hebben het hier veel met elkaar over gehad, zegt Demi. “Toen het aantal eicellen tegenviel, konden we daar met elkaar over praten – zonder verwijten. We hebben tenslotte niet voor Femke gekozen vanwege de eicel-opbrengst, maar haar persoonlijkheid. En die keuze is altijd goed blijven voelen.”
Na drie terugplaatsingen is Demi zwanger – inmiddels veertien weken. Omdat ze zo ver van elkaar af wonen, sturen ze een gedicht met het nieuws naar Femkes vriend. Hij geeft het haar terwijl Demi en Matthijs via de telefoon meeluisteren. Femke: “Ik werd heel emotioneel en was zo ontzettend blij voor ze. Dít was waar ik het voor had gedaan: het was gewoon gelukt.”
In januari staat er een gender reveal party op de planning en daar is Femke ook bij. “Ik heb echt het idee dat ik er met Demi een nieuwe vriendin bij heb. Dat voelt heel bijzonder”, zegt Femke. “Een jaar geleden hadden we elkaar nog nooit gesproken en nu hebben we bijna dagelijks contact. Ik hoop dat ons verhaal laat zien dat er veel verschillende vormen van eiceldonatie mogelijk zijn. Ik heb die voorbeelden echt gemist.”
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier Kinderwens. Meer weten?
Wanneer je kinderwens een conflict wordt: ‘Ik was inderdaad niet blij, maar stikjaloers'
*De achternamen van de geïnterviewden zijn bij de redactie bekend.
