Misschien zijn er weken dat je dagelijks wakker wordt met een actieve herinnering aan een gedroomde achtervolging, een beschamende situatie of een pikant momentje. Andere keren kun je je juist helemaal niks herinneren van je dromen. Maar wat bepaalt of je dromen kunt onthouden?
Want, goed om te weten: iedereen droomt. Zélfs als je je nachtelijke escapades nooit onthoudt, ja.
Dat je toch vaak blanco wakker wordt, kan meerdere redenen hebben. Een daarvan is dat bepaalde processen in je hersenen inactief zijn als je slaapt – waaronder het proces om langetermijnherinneringen te creëren, legt psycholoog Deirdre Barrett uit aan Scientific American Mind.
Als een droom eindigt vóór we wakker worden, herinneren we ons die dus vrijwel nooit meer. Dat is anders voor dromen die nog bezig zijn als we wakker worden. Ons brein – inclusief de processen die met herinneringen te maken hebben – is dan al aan het opstarten, legt Barrett uit. Uit Frans onderzoek in 2018 blijkt dan ook dat mensen die een actief brein hebben in rust gemakkelijker dromen onthouden. Dit verschilt per persoon.
Tegelijkertijd kan elke afleiding het onthouden nog in de weg staan; vaak is de wekker genoeg om de droom weer door je vingers te laten glippen. En dat terwijl je dromen onthouden de eerste stap is naar de lucide (zelf geregisseerde) dromen waar sommige mensen zo naar snakken.
Deze droomcoach legt uit wat jouw (terugkerende) dromen betekenen
Als je veel emoties ervaart in je droom, helpt dat om je dromen te onthouden – je brein is dan immers actiever. Dat is deels waarom we nachtmerries relatief vaak onthouden. Mensen die veel verdriet, stress of andere emoties ervaren in het dagelijks leven, onthouden dromen vaak beter omdat ook die emotioneler zijn. Tegelijkertijd is het zo dat té realistische dromen weggestopt kunnen worden door je brein, zodat je niet in de war raakt tussen droom en werkelijkheid.
Stress kan er ook voor zorgen dat je minder goed slaapt. En als je langdurig te weinig slaap krijgt, neemt de hoeveelheid REM-slaap af, legt slaapexpert Julie Lambert uit aan Healthline. Je REM-slaap (dat staat voor rapid eye movement) is de fase van je slaap waarin je het meeste droomt. De fase kan een paar keer per nacht terugkomen. Met minder REM-slaap heb je minder dromen én is het moeilijker die te onthouden.
Maar het antwoord ligt niet alleen in de aard van de droom en hoe we wakker worden; sommige mensen onthouden dromen steevast beter dan andere. Dat heeft niet alleen te maken met de activiteit van je brein in rust, maar ook met andere factoren. Onderzoek uit 2012 laat bijvoorbeeld zien dat vrouwen significant beter zijn in dromen onthouden dan mannen. Mensen worden er juist slechter in naarmate ze ouder worden, blijkt uit ander onderzoek.
In 2017 bestudeerden onderzoekers daarnaast de link tussen het onthouden van dromen en de Big Five-persoonlijkheidskenmerken. Ze ontdekten dat creatieve mensen die openstaan voor ervaringen, in het algemeen beter hun dromen onthouden. Ook mensen die emotioneel instabiel zijn, onthouden dromen beter – deels omdat ze vaker nachtmerries hebben. Mensen die praktisch en analytisch zijn, zijn juist minder goed in het herinneren van dromen.
De militaire powernap zou je het gevoel van '6 uur slaap' in 10 minuten geven
