Wie zelf niet voor een zwangerschapsafbreking kiest, komt niet snel in een abortuskliniek. En dan heb je dus geen idee hoe dit er eigenlijk aan toe gaat.
Daarom liep LINDA.’s Ellen een dag mee in kliniek Epione, in Amsterdam-Zuidoost. Daar sprak ze artsen en verpleegkundigen, maar ook drie vrouwen die deze dag een afspraak hadden voor een abortusbehandeling. Hoe maakten ze hun keuze en hoe voelt het nu ze in de kliniek zijn?
Eigenlijk verwacht ik, Ellen, deze dag geen cliënten te spreken. Zou ik zelf zin hebben in een interview op de dag van een abortus? Waarschijnlijk niet. Maar het is nog geen 10 uur als arts Jorien meldt dat ze een vrouw heeft gevonden die wel met me in gesprek wil. Marie (28, naam gefingeerd) wacht op me in de intakeruimte en vertelt me dat ze hier vandaag voor de tweede keer is. Vorige week had ze al een afspraak, maar toen was er op de echo nog niets van de zwangerschap te zien. Deze week wél, dus heeft ze zojuist de eerste van twee abortuspillen ingenomen. De rest van de behandeling doet ze later die week thuis.
Ze is getrouwd en moeder van twee, de jongste net een half jaar oud. Deze zwangerschap – op dat moment vijf weken gaande – was ongepland, vertelt ze me. “Bij mijn dochter duurde het tweeënhalf jaar om zwanger te raken, bij mijn zoon anderhalf jaar. Ik dacht na de bevalling dat het dus zo’n vaart niet zou lopen. Ik was zelfs al naar de huisarts geweest om de anticonceptiepil weer aan te vragen, maar voor ik die kreeg was het al raak. Toen ik erachter kwam was het enige wat ik dacht: dit wil ik écht niet. Mijn man en ik hebben altijd gezegd dat we een groot gezin willen, maar niet nu al. Ik zou een derde heel leuk vinden, maar nu kan ik het gewoon niet aan. Het is te pittig. Gelukkig staat mijn man er hetzelfde in.”
Marie vindt het wél prettig dat ze in de kliniek dubbelchecken of je zeker bent van je beslissing. “Dat is confronterend, ook al was ik zeker van mijn zaak. Ik kan me voorstellen dat het heftiger is als je nog twijfels hebt”, vertelt ze. “Ze gaven me ook duidelijke informatie en uitleg over alles, ik weet wat me thuis ongeveer nog te wachten staat. Wat ik zelf het fijnste vind is dat ik hier niet het gevoel krijg dat ik iets doe wat eigenlijk niet mag. Daar was ik bang voor, dat ze me zouden ompraten of zo. Maar ze lieten de keuze echt bij mij. Als ik me ter plekke nog had bedacht, had ik gewoon weg kunnen lopen.”
Carola (41) en Petra (47) raakten onbedoeld zwanger: 'Ik dacht: nee, ik wil dit écht niet'
Marie is niet de enige die zich meldt. Ook Paul (40) en Liesbeth (42, zes weken zwanger) willen wel vertellen waarom ze hier vandaag zijn. Voor hen duurde het maken van de keuze langer, vertellen ze: twee weken, om precies te zijn. Ze zijn ouders van twee kinderen (8 en 12 jaar oud). Liesbeth stond op zich open voor een derde, Paul niet. “Ik voel me een beetje vreemd vandaag”, vertelt Liesbeth met tranen in haar ogen. “Het is een heel moeilijke en emotionele dag. We hebben er veel over gepraat en nagedacht. Maar nu de keuze voor abortus gemaakt is, wil ik ook gewoon dat het voorbij is.”
Waar Liesbeth nog wel eens wilde fantaseren over een derde kind, kon Paul zich daarbij eigenlijk geen voordelen bedenken, vertelt hij. “Voor mezelf had ik al bepaald dat ik geen baby meer wilde vóórdat Liesbeth onbedoeld zwanger raakte. We dachten al langer na over sterilisatie, maar stelden dat nog uit omdat dit zo definitief voelde. Maar ja, de keuze die we nu moeten maken is net zo definitief en ook nog eens heel abrupt. Ik vond het wel belangrijk dat we een keuze maakten waar we allebei achter staan, ik wilde niet de boeman worden.”
Ze maakten daarom een afspraak bij Fiom, het expertisecentrum voor ongewenste en onbedoelde zwangerschap. “Dat was een heel emotioneel gesprek”, vertelt Liesbeth. “Maar de vrouw die ons hielp was heel onbevooroordeeld, dat was prettig. Ze stelde een aantal vragen waardoor we onze opties echt op verschillende manieren konden bekijken.” “Het hielp met het ordenen van onze gedachten”, vult Paul aan. “Zelf vlieg je álle kanten op, dus die structuur hadden we nodig.”
Het stel koos voor een behandeling met abortuspil, en heeft niet zomaar naar Epione gebeld. “Ik wilde naar deze kliniek, omdat die in een groter gebouw zit. Ik wilde absoluut niet het risico lopen om van die activisten tegen te komen, het is allemaal al moeilijk genoeg”, vertelt Liesbeth. “Toen we hier aankwamen verbaasde het me trouwens ook dat het zo druk was in de wachtkamer. Dat gaf me troost, want het voelt ergens toch alsof je de enige bent die zoiets meemaakt.” Paul: “Er hangt best nog een taboe omheen. We delen dit proces daarom ook met onze familie en vrienden, en mijn baas weet dat ik hier vandaag ben. Ik vind het belangrijk dat hij het begrijpt als ik er deze week misschien niet helemaal bij ben met m’n hoofd.”
“Ik moet het tweede deel van de behandeling natuurlijk nog doen, maar ik vind wel dat we hier goed geholpen zijn. De verpleegkundige nam echt de tijd voor ons, ik voelde me geen nummertje”, vertelt Liesbeth. “Ze beantwoordde de vragen die ik had nuchter, en heeft me ook eerlijk het worst case scenario verteld over de abortus. De tweede pil kan thuis nogal een heftige bloeding veroorzaken, dus daar bereidde ze me wel goed op voor. Ik vind het best een moeilijk proces, maar ik denk dat we hier wel overheen komen. We hebben er echt goed over nagedacht, ik denk dat dat het belangrijkste is.” En één ding is duidelijk, aldus Paul: “Ik ga me aanmelden voor sterilisatie. Hierdoor weet ik van mezelf zéker dat ik geen kind meer wil.”
De derde cliënt is Olivia (23, naam gefingeerd). Zij is vier weken zwanger en heeft, als we elkaar spreken, ook net de eerste abortuspil ingenomen. Hoe voelt zij zich vandaag? “Wel opgelucht eigenlijk”, begint ze. “Ik had een paar symptomen waar ik last van had, dus ik vind het fijn dat ik hier vandaag terecht kon.” Ze is zwanger geraakt van een man waar ze nu een maand of twee mee scharrelt. “Ik heb overwogen om het te houden, ook omdat dit zijn eerste instinct was toen ik het vertelde. Dat snap ik wel, hij is al iets ouder. Maar hoe leuk ik hem ook vind, ik ben 23 en voel me veel te jong voor een kind.”
Ze vervolgt: “Het idee van ‘over acht maanden een baby hebben’ vind ik niet eens zo erg. Maar het is niet alleen maar die baby, het is veel groter dan dat. Het heeft impact op álles in je leven. Ze zeggen altijd ‘abortus is onomkeerbaar’, maar dat is het krijgen van een kind net zo goed. Het zou betekenen dat ik de rest van mijn leven zorgen heb en ik wil dat nu nog niet.”
Twee dagen nadat ze ontdekt dat ze zwanger is, besluit ze dit met een goede vriendin te delen. Zij en Olivia’s scharrel zijn de enige die van de abortus weten. “Ik denk dat het goed is om niet alleen met zoiets rond te lopen, en tegelijkertijd wilde ik niet teveel outside noise en andere meningen toelaten. Ik wilde echt bedenken of dit voor míj als de goede keuze voelde, en daarna zo snel mogelijk actie ondernemen.”
Fiom is het expertisecentrum op het gebied van o.a. ongewenste zwangerschap. Heb je vragen hierover of kun je hulp gebruiken bij de keuze? Ga dan naar fiom.nl voor meer informatie of bel 088 126 49 90. Je eigen huisarts contacteren kan natuurlijk ook.
Dit artikel is onderdeel van het LINDA.dossier over vrouwengezondheid. Meer weten?
Dossier: Vrouwengezondheid
LINDA. loopt mee in een abortuskliniek: ‘Niemand denkt hier ‘dit doen we even’’
