Een Belgische vrouw overlijdt eind maart na een ayahuasca-sessie in Heesselt. Dus rijst de vraag: Zijn dit soort methodes voor het reinigen van de geest en het lijf wel zo gezond? Ellen Kampman, hoogleraar voeding en ziekte aan Wageningen Universiteit, is duidelijk: ‘Het heeft totaal geen zin.’
“Er zijn geen quick fixen. Als je een mentale reset nodig hebt, dan kun je beter een mindfulness training doen dan gevaarlijke stoffen innemen. Dat gaat echt niet werken.”
In eerste instantie dacht de politie dat Tinne, de Belgische vrouw van 35 jaar, aan een detox-kuur overleed. Maar na onderzoek blijkt dat ze is overleden na een ayahuasca-sessie. Bij beide methodes proberen gebruikers om gifstoffen in korte tijd uit hun lijf te verwijderen. Kampman: “Daar kan je allerlei dingen voor doen. Je kan vasten met bijvoorbeeld een specifiek dieet of met sapkuren. Je kan voedingssupplementen of vitaminen nemen, of kruiden . Of bijvoorbeeld geactiveerde kool (vooral bekend als Norit), darmspoelingen, koffieklysma’s (zorgt voor extreem veel ontlasting), kleibehandelingen en ga zo maar door.”
Volgens Kampman doen mensen dit om minder gezondheidsklachten te krijgen, voor meer energie, een mooiere huid, betere nachtrust of gewichtsverlies. “Het klinkt allemaal heel mooi. Maar de vraag is: ‘Hoeveel gifstoffen krijgt ons lichaam binnen?” Oftewel zijn al die reinigingsmethodes wel nodig? Kampman denkt van niet. “Behalve alcohol, dat is het meest giftig, zitten er niet zoveel gifstoffen in ons eten. In de lucht zitten er wel een paar. Maar we hebben een mooie machine in ons lijf die ervoor zorgt dat alle zooi die we binnenkrijgen er ook weer uitgaat. Van nature zorgen onze lever en onze nieren hiervoor.”
Reinigingsrituelen zijn dus helemaal niet nodig, vindt Kampman. “Het is een vrij onnatuurlijk iets voor iets dat ons lijf zelf doet. Een oplossing van een probleem dat niet bestaat. Omdat we niet zoveel giftige stoffen binnenkrijgen, en als we die wel binnenkrijgen dan kan ons lichaam dat prima verwerken.”
Volgens haar kan het zelfs gevaarlijk zijn. “Het is natuurlijk plantaardig, maar plantaardig hoeft niet altijd aardig te zijn. Chemotherapie is vaak ook van plantaardige oorsprong. Het wordt gebruikt om de slechte cellen weg te halen, maar het beschadigt tegelijkertijd ook de goede cellen. Norit, actieve kool, gebruik je als je iets verschrikkelijks hebt binnengekregen en dat moet er snel uit. Dat doen ze vaak bij kinderen als ze iets geks naar binnen hebben gewerkt. Maar het vangt niet alleen de slechte stoffen, ook de gezonde stoffen als vitaminen en mineralen worden uit het lichaam gespoeld en dat kan voor tekorten zorgen.” Als je dit als reinigingsritueel langdurig gebruikt, kan dat heel slecht voor je zijn.
Wat betreft ayahuasca moet je volgens Kampman heel goed weten wat je doet. Het hallucinogene drankje, meestal geserveerd als thee, zorgt er tijdens een sessie vaak voor dat mensen moeten overgeven en diarree krijgen. Ook raken gebruikers in een sterke roes met visuele hallucinaties en droomachtige visioenen, zo staat op de website van Jellinek beschreven.
Sinds 2010 zijn dit soort rituelen wereldwijd steeds populairder geworden. Maar er is een enorm risico. Buiten het overgeven en de diarree kunnen mensen ook veel negatieve ervaringen naar boven halen en kan het zelfs een traumatische ervaring opleveren. Mensen die deze sessies organiseren hebben vaak jarenlange training hiervoor gehad. Kampman: “Het geeft pupilverwijding, vaatverwijding en je bloeddruk stijgt. Als je dan al een hoge bloeddruk hebt, kun je in shock raken.”
Ook een detox-kuur, zoals een sapkuur, waarbij je fruit- en groentesappen tot je neemt, is volgens Kampman niet de oplossing voor het reinigen van je lichaam. “Waarom zou je dat doen? Je kan er juist van aankomen. Die shakes zijn echte caloriebommen. Als je alles wat erin zit gewoon opeet en niet fijnmaalt en drinkt, ben je wel een ochtendje bezig en nu sla je dat in één keer achterover. Waarom moet het zo extreem?”
Sommige mensen proberen met zo’n kuur of een ayahuasca-sessie hun lichaam en geest te resetten. In de hoop op een nieuwe gezonde start. Maar zo werkt het niet, vindt Kampman. “Mensen gaan na zo’n reset niet gezonder leven. Als iemand kan aantonen dat dit helpt, dan zijn we een heel eind verder. Maar ik heb nog nooit in een wetenschappelijke studie gezien dat het werkt. Wat studies wel laten zien is dat als mensen gezonder leven en meer gaan bewegen, dat wel werkt voor je geest. Het zorgt zelfs voor minder depressiviteit. Gewoon gezond eten met 200 gram groenten en twee stuks fruit per dag, daar moeten we op inzetten. Slechts tien procent van de Nederlanders haalt dat.”
Het heeft dus geen zin. Er zijn geen quick fixen, vertelt Kampman. “Als je een reset nodig hebt, dan is het een mindset.” Je kan volgens de hoogleraar beter een weekend de natuur in gaan en daar je focus op gezond eten en bewegen richten. Maar een echte oplossing heeft Kampman ook niet. “Het is heel moeilijk om gewoonten te veranderen. Ook voor mensen voor wie gezonder leven van nog groter belang is, omdat ze diabetes of hart- en vaatziekten hebben, is dat moeilijk.
Wat is dan wel de oplossing? Niet alles in één keer willen veranderen, maar in kleine stapjes naar minder stress en gezonder leven. Probeer iedere dag om iets gezonds te eten volgens de schijf van vijf. En beweeg. En stop vooral ook met alles waar je je lijf mee vergiftigt, zoals roken en alcohol. En dus óók met detoxen.”
Zhya (28) verkiest ayahuasca-thee boven therapie: 'Het werkt beter'
