Met de warme maanden voor de deur moeten we massaal met zonnebrandcrème aan de slag. Toch weten we vaak niet hoe we ons nou écht goed moeten insmeren en zien dermatologen een stijging van het aantal mensen met huidkanker. Duizenden mensen krijgen jaarlijks een melanoom.
Stichting Melanoom laat weten hoe je deze vorm van huidkanker kunt herkennen.
Jaarlijks horen volgens het IKNL zo’n 75.000 mensen dat ze huidkanker hebben. In de afgelopen tien jaar kreeg bijna een half miljoen Nederlanders deze diagnose en IKNL ziet dat aantal al jaren toenemen. Een melanoom is een gevaarlijke vorm van huidkanker. Per jaar krijgen ruim 8.000 mensen deze diagnose.
Als je een melanoom in een vroeg stadium ontdekt, is de kans op genezing groot: meer dan 95 procent. Dan moet je er dus wél op tijd bij zijn, want melanomen zaaien ook relatief snel uit. Regelmatig je huid controleren is essentieel. Zorg dat je weet hoe je huid en moedervlekken eruitzien, zodat je het ook merkt als er iets verandert.
Eerst de basis: wat is het precies? Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat uit pigmentcellen, zogenoemde melanocyten. Die bevinden zich over je hele lichaam, voornamelijk in de buitenste huidlaag. In een moedervlek liggen melanocyten in een groepje bij elkaar. Soms ontstaat in zo’n vlek een melanoom, maar het kan net zo goed voorkomen op een ‘gave’ huid. Dan líjkt het op een nieuwe moedervlek, maar is dit het niet.
Jaap heeft al 30 jaar huidkanker: 'Mijn hoofdhuid is lappendeken door alle melanomen'
Een genmutatie is in sommige gevallen de oorzaak, daar valt weinig aan te doen. In veel overige gevallen is blootstelling aan UV de boosdoener. Smeer ’s zomers dus royaal met zonnebrand (geef kinderen een extra laag) en vermijd de zon tussen 12.00 en 16.00 uur.
Ook in de herfst en winter loont het om je weer-app in de gaten te houden, vertelde dermatoloog Elsemieke Plasmeijer eerder. “Zelfs een bewolkte dag kan een hoge UV-factor hebben. Check je weer-app en bij een factor van drie of hoger: smeer.”
Van toet tot teen: dit is de grote LINDA.nl zonnebrandbijbel
Bij vrouwen tref je een melanoom vaker aan op de benen, bij mannen op de romp. Als melanocyten in een moedervlek ongeremd gaan delen, verandert deze van uiterlijk, op een gave huid heeft dit een nieuw vlekje tot gevolg. Stichting Melanoom tipt de ABCDE-methode om een melanoom te herkennen. Let hierbij op:
Asymmetrie: de (moeder)vlek is niet symmetrisch in kleur of vorm
Border: de (moeder)vlek heeft een onregelmatige, grillige rand
Color: de (moeder)vlek verandert van kleur of heeft verschillende kleuren
Diameter: de (moeder)vlek heeft een doorsnede van meer dan 6 mm
Evolving: oftewel verandering 0 de (moeder)vlek jeukt, bloedt of verandert
Herken jij een of meerdere dingen uit bovenstaande lijst? Bel dan meteen de huisarts voor een controle: better safe than sorry.
Oncologiecoach Astrid Nollen adviseert om eens per maand je huid te controleren: “Maak er een gewoonte van. Ben je er vroeg bij, dan is de kans groot dat het op te lossen is. Het bespaart je veel verdriet.” Een tool die je hierbij kan helpen is de app Huidmonitor.
Dit artikel verscheen eerder op LINDA. in april 2024.
Tips van de dermatoloog: zó voorkom je huidkanker
