Bij oogaandoening glaucoom raakt de oogzenuw langzaam steeds verder beschadigd. Je zicht neemt daarmee ook geleidelijk af, in het begin vaak zonder dat je het merkt. Bjørke (50) heeft zelf glaucoom: “Het is een beetje een sluipmoordenaar.”
Glaucoom komt voor bij 1 à 2 procent van de mensen boven de 40 jaar en lijkt erfelijk te zijn. Bij jongere mensen is het zeer zeldzaam.
Glaucoom is een oogaandoening waarbij de oogzenuw steeds verder beschadigd raakt. Dat komt meestal (maar niet altijd) door een verhoogde oogdruk. Door de afknelling van de zenuw krijgt die er steeds meer moeite mee om signalen te versturen naar de hersenen over wat je ziet.
Als glaucoom niet wordt behandeld, word je uiteindelijk blind. Maar omdat dat zo geleidelijk gaat, kan het jaren duren voor je merkt dat je slechter ziet. Een ‘verraderlijke oogziekte’, noemt het Oogfonds het. Daarom wordt aangeraden om je ogen regelmatig goed te laten testen als glaucoom in je familie voorkomt en je de 40 bent gepasseerd.
“Toen ik de diagnose kreeg, dacht ik: ik ben hier toch te jong voor? Het voelde niet alsof ik al thuishoorde in de wachtkamer van de oogarts, waar ik tussen de gepensioneerden en kleine kinderen met ooglapjes zat”, vertelt Bjørke. “Als je zegt dat je glaucoom hebt, ziet je omgeving je meteen als een bejaarde die blind wordt.”
Glaucoom is overigens niet Bjørkes eerste ervaring met oogproblemen. “Twee jaar geleden ontstond er een bloedinkje achter mijn rechteroog. Daardoor keek ik maandenlang door een witte wolk.” Bjørke maakt en verkoopt sieraden, maar moet dat op een lager pitje zetten. “Ik kon helemaal geen diepte meer zien. Heel gek.”
Door het bloedinkje komt er een spanning op haar netvlies te staan. Ze krijgt laserbehandelingen om te voorkomen dat het netvlies loslaat. “Spannend”, noemt ze die periode. “Want wat als ik blijvende schade zou overhouden?” Het zicht aan haar rechteroog komt terug, maar ze merkt dat het nog steeds niet helemaal goed zit. “Mijn man zei: laat nou eens een goed onderzoek doen voor een nieuwe bril. Ik ging naar een optometrist en die ontdekte dat ik glaucoom aan beide ogen had.” Door de combinatie van een dun hoornvlies én hoge oogdruk wordt haar oogzenuw erg afgekneld.
Bril nodig maar geen 'brillenhoofd'? Multifocale lenzen zijn óók een optie
Glaucoom wordt nooit beter, vertelt Bjørke. “Maar je kunt de achteruitgang wel een tijdje oprekken met medicatie.” Die valt in het begin alleen niet helemaal goed: “Ik kreeg een soort bètablokkers die mijn oogdruk zouden moeten verlagen. Daar reageerde ik niet goed op: de dag erna lag ik hyperventilerend op de eerste hulp. Ik had hartkloppingen en mijn keel werd dicht gedrukt. Het voelde alsof ik de marathon van New York aan het rennen was.”
Nu heeft ze andere medicatie, die een teveel aan oogvocht afvoert en daarmee ook de oogdruk vermindert. Ze druppelt drie keer per dag. “Natuurlijk is dat soms onhandig. Sta je hoog op een berg na een wandeling, gaat het alarm af voor nieuwe druppels – en heb je uiteraard geen spiegeltje bij je. Maar het is duimen dat het genoeg doet.”
Haar zicht is nog niet heel erg verslechterd, vertelt Bjørke: ze kan haar werk weer gewoon doen. “Maar de onzekerheid van de ziekte maakt me soms bang. Ik heb geen idee hoe het gaat verlopen. Bij mijn moeder is het lang oké gegaan, maar wat als het bij mij veel sneller achteruit gaat? Glaucoom is echt een sluipmoordenaar; het maakt je langzaam blind. Meer dan braaf doen wat de dokter zegt, kan ik niet doen. Ik moet gewoon maar aankijken.”
Ondanks dat haar moeder glaucoom heeft, had ze nooit een test laten doen als haar eerdere bloeding er niet was geweest. “Het is best gek dat je pas bij een oogarts terecht kunt als je al patiënt bént. Als glaucoom in je familie voorkomt en je boven de 40 bent, zou je eigenlijk elk jaar een uitgebreide controle moeten kunnen krijgen. Nu lopen veel mensen ermee rond zonder dat ze het weten.”
Lenzendrager Sigrid (52) verloor haar oog door parasiet in kraanwater
