Sinds 1 september 2015 geldt het leenstelsel voor studenten in Nederland. ‘Gratis lenen’ – zonder enige vorm van rente, was het idee voor elke jonge, startende, net op zichzelf wonende student.
Maar niets blijkt minder waar, weten we sinds enkele weken. De rente voor ieders studieschuld staat per 2023 op 0,46 procent per jaar. En dat geldt dus ook over alles wat je tot nu toe hebt geleend.
En daar gaan we het even over hebben (en dan vooral over wat je opties zijn).
Sinds de bekendmaking van de rente – nogmaals, met terugwerkende kracht – bestaat er bij menige student enige paniek en verwarring. Hoe zit dit? Wat moet ik nu? Hoe boks ik hier nog tegen op? En zo kunnen we nog even verder gaan.
Maar wat er ook ter sprake is gekomen, is een zogenaamde ‘hack’. Je zou namelijk, door het tijdelijk stopzetten van ál jouw studentenproducten, de rente vast kunnen zetten op jouw tot nu toe opgelopen studieschuld. Zo voorkom je mogelijke hogere rente die vanaf 2024 in gaat. En dat zou een hoop geld schelen.
Maar hoe dit precies in zijn werk gaat, bestaan ook – wederom – veel vragen over. Hoe lang moeten die producten stopgezet? Wanneer? Wat moet er allemaal stopgezet? Maar ook: kunnen hier juist ook negatieve consequenties aan zitten?
Dit alles bespreken we met Emma Mouthaan van SkereStudent.com, ook wel Skere Student (met studieschuld) op Instagram. Zij weet alles over persoonlijke financiën, sparen, besparen en beleggen. Aan haar stellen wij vijf vragen over deze mogelijke ‘hack’.
Wat moet je precies doen en welke producten moet je precies uitzetten?
“Eigenlijk moet alles uit. Alles van DUO. Dus dat betekent je studenten OV, je lening, je aanvullende beurs (als je die ontvangt) en je collegegeldkrediet. Als je inlogt op mijn DUO kun je al jouw producten stopzetten. Let wel: zet jouw studenten OV niet alleen online uit, maar ook fysiek bij een oplaadapparaat.”
Wanneer moeten deze producten stopgezet en wanneer mogen deze weer aan?
“Daar is best wel wat onduidelijkheid over. DUO heeft aan andere mensen bevestigd dat je in december nog je ov kunt gebruiken en je lening kunt ontvangen. Als het maar op stop staat op 1 januari. Dan kunnen ze op die dag zien dat je er niks meer mee doet. Doe het op tijd, want het kost DUO ook wat tijd voordat ze alles verwerkt hebben in hun systemen. Als al jouw studentenproducten niet stop staan op 1 januari, kun je geen gebruik maken van de hack.
“Wanneer je het zekere voor het onzekere wilt nemen, kun je voor 1 december jouw producten al stopzetten voor december en januari. Deze kunnen dan later weer voor februari aangezet worden.”
“Maar je moet dan voor jezelf afwegen of het dan nog wel interessant is, omdat je door het uitzetten van je studenten-OV ook OV kosten krijgt. Veel mensen hebben ook niet de financiële ruimte om geen aanvullende beurs te krijgen, of geen geld te lenen.”
Wat voor consequentie heeft dit precies op de studieschuld en de rente?
“Deze rente, die 0,46 procent, staat dan voor 5 jaar vast op alles wat je tot nu toe hebt geleend. Hierdoor kom je voor minder grote verrassingen te staan, want tijdens je studie kan de rente jaarlijks worden aangepast. De verwachting is dat de rente de komende jaren verder gaat stijgen. Als je gebruikt maakt van de hack en de rente wordt per 1 januari 2024 nog hoger, dan geldt die hogere rente alleen over alles wat je na het toepassen van de hack geleend hebt. Deze nieuwe schuld start vanaf februari of later, wanneer je de lening weer opnieuw aanzet.”
“Via mijn DUO kan je een nieuwe studielening aanvragen wanneer je hem weer wilt opstarten, maar ook hierbij geldt dat DUO eventjes de tijd nodig heeft om alles door te voeren, dus ook dit moet je iets van tevoren doen.”
Kan het ook negatieve consequenties hebben?
“Er is altijd een risico. De rente op studieschuld is nu opgelopen, en er is een grote kans dat het alleen maar hoger gaat worden. Maar dat weet je nooit zeker. Er is altijd een mogelijkheid dat de rente weer naar nul gaat volgend jaar, en dan heb je een studieschuld waarop de rente 5 jaar lang hoger is. Of je dat risico wil nemen moeten mensen zelf afwegen.”
“Ook kan het dus kostbaar zijn voor mensen. Moet je veel reizen? Dan heb je ineens een stuk hogere OV rekening dan je gewend bent. Dan kan deze hack je straks net zoveel kosten als wat je compenseert door de rente op je studieschuld vast te zetten.”
Wat heeft DUO hierover gezegd?
“Zij hebben gereageerd onder mijn video. Zij hebben gezegd: deze hack bestaat. Dit kan en mag. In die zin hebben zij bevestigd dat je het systeem dat normaal pas ingaat bij afstuderen al eerder kan ’triggeren’ en dat kan je in sommige gevallen veel geld besparen. Maar niets is dus zeker.”
“Als je een hele hoge schuld hebt, dan kan het interessant zijn. Hoe groter je schuld, hoe meer geld je mogelijk kunt besparen. Maar vergeet hier niet dat je een of twee maanden geen OV krijgt, geen aanvullende beurs, geen lening. Als student kun je soms ook vergeten hoe duur een treinkaartje is. Maar ook zeker als je net bent begonnen met je studie, dan moet je nagaan of het die enkele maanden schuld wel waard is om twee maanden niet te lenen, zeker als je het geld gewoon nodig hebt.”
“Maar ik ben ook bang dat het volledig anders kan uitpakken dan mensen nu zeggen. Ik vind het dus ook belangrijk om te zeggen dat mensen echt zelf deze afweging moeten maken.”
“Rente kan elk jaar veranderen en dus ook alle kanten op gaan, daarom ben ik ook heel voorzichtig hiermee. In deze situatie kan ik alleen zeggen welke keuze ik zelf zou maken. Zelf zou ik het zekere voor het onzekere nemen, maar dat ben ik. Ik kan dit niet aan- of afraden. Niemand kan in de toekomst kijken. Met al deze informatie raad ik mensen aan om er vooral zelf goed voor te gaan zitten en af te wegen welke keuze voor hen zelf het beste is.”
In de video hieronder legt Mouthaan ook nog even uit hoe het zit.
Dit bericht op Instagram bekijken
Studieschuld (oud)studenten blijft toenemen, totaal sinds 2015 verdubbeld
