Meer dan 1,2 miljoen Nederlanders werken als zzp’er, maar vanaf 1 januari gaat de Belastingdienst strenger controleren op ‘schijnzelfstandigheid’. Dit zorg voor veel onzekerheid onder zelfstandigen.
LINDA. sprak met verpleegkundige Kadér Yilmaz (41), die noodgedwongen moet stoppen als zzp’er.
Kadér werkt al 21 jaar als verpleegkundige, waarvan 15 jaar in de oncologie. Nadat ze moeder werd van een dochter, besloot ze in 2018 als zzp’er (zelfstandige zonder personeel) te starten. “Als alleenstaande moeder had ik meer vrijheid nodig”, legt ze uit. “Ik wilde mijn werkuren aanpassen zodat mijn dochter niet fulltime naar de opvang hoefde. Ook redde ik het in loondienst financieel niet met 24 uur per week, ik moest elke maand geld lenen van vriendinnen. Als zzp’er kon ik mijn uren zelf bepalen en genoeg verdienen om rond te komen.”
De overstap naar zelfstandigheid was spannend, omdat je meer risico loopt. Zzp’ers bouwen namelijk geen pensioen op, tenzij ze hier zelf maatregelen voor treffen. Daarnaast worden ze bij vakanties of ziekte niet doorbetaald en moeten ze zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten.
Voor Kadér wegen de voordelen op tegen de nadelen. “Ik vond het doodeng en heb veel gehuild voordat ik de knoop doorhakte, maar het moest wel. Ik stond er alleen voor. En ik ben blij dat ik het gedaan heb, want het heeft er de afgelopen jaren voor gezorgd dat ik kon werken, voor mijn dochter kon zorgen én de rekeningen kon betalen. ”
Vanaf 1 januari gaat de Belastingdienst strenger controleren op situaties waarin zzp’ers eigenlijk functioneren als werknemers. Dit gebeurt als een zzp’er officieel zelfstandig is, maar in de praktijk hetzelfde werk doet en onder dezelfde voorwaarden werkt als iemand in loondienst. Dit zorgt voor oneerlijke concurrentie en het omzeilen van regels voor werkgevers, zoals het betalen van sociale premies als de werknemersverzekering.
Boetes voor werkgevers van schijnzelfstandigen kunnen oplopen tot ruim 5.000 euro. Uit angst voor deze boetes beëindigen veel bedrijven zzp-opdrachten en nemen ze geen nieuwe zzp’ers aan. Dit dwingt zelfstandigen om in loondienst te gaan of andere opdrachtgevers te zoeken.
Ellen uit '2Doc: Schuld en Boete' werd vanwege schulden afgesloten van energie
Kadér werkt als zelfstandig verpleegkundige in het ziekenhuis, maar moet daarmee stoppen. “Ik word gezien als schijnzelfstandig, omdat ik hetzelfde werk doe, in hetzelfde uniform, als collega’s in loondienst”, legt ze uit. Daarom is ze genoodzaakt over te stappen naar loondienst, maar dat blijkt lastig. “Ik kan niet om acht uur ’s ochtends beginnen vanwege mijn dochter, maar dat is wel een eis. Ik kan niet aan die voorwaarde voldoen en word daarom niet in loondienst aangenomen.”
Kadér heeft een tijdelijke oplossing gevonden via een detacheringsbureau, waardoor ze 24 uur per week kan blijven werken in het ziekenhuis. Toch moet ze daarnaast nog 16 uur ergens anders werken om rond te komen. “Dat betekent dat ik steeds mensen moet regelen die mijn dochter kunnen opvangen. Het geeft veel onrust.”
Kadér begrijpt dat de overheid schijnzelfstandigheid wil aanpakken, maar vindt dat er te weinig rekening wordt gehouden met persoonlijke situaties. “Veel zzp’ers, waaronder ikzelf, kiezen bewust voor het ondernemerschap, met alle voor- en nadelen die daarbij horen. Strengere controles zijn misschien nodig om schijnzelfstandigheid te voorkomen, maar het probleem is dat bedrijven nu stoppen met het inschakelen van zzp’ers, uit angst voor boetes. Hierdoor word ik gedwongen om in loondienst te gaan, terwijl de vrijheid van het zzp-schap voor mij als alleenstaande ouder in de zorg juist essentieel is.”
Daarnaast zorgen de kortlopende contracten voor extra onzekerheid. “Mijn opdracht via het detacheringsbureau duurt maar drie maanden. Die onzekerheid levert veel stress op. Alleenstaande ouders werken al enorm hard, en zzp’en maakt de balans tussen werk en privé beter mogelijk. Dat deze vrijheid nu verdwijnt, is een zware klap.”
Van dansvloer naar ziekenhuis: Charlotte (26) vond per ongeluk haar droombaan
