Stress is een ingeburgerde term op de werkvloer, in tegenstelling tot angst op je werk. Daar praten we een stuk minder makkelijk over met collega’s, merkte journalist Jolein de Rooij.
Zij schreef het boek Nooit meer bang op je werk en sprak de afgelopen jaren met meer dan veertig mensen die angstig waren op hun werk. Dit combineerde ze met verhalen van experts.
“Ik vind het wel spannend dat je me gaat interviewen hoor”, gooit Jolein meteen op tafel als ze de telefoon opneemt. “Ik ga dan te veel met je meedenken, of ik je wel genoeg informatie geef en zo. Normaal interview ik zelf mensen, maar nu is het ineens andersom.”
Dan ga ik ook maar met de billen bloot: ik vind het interview ook spannend, want iemand spreken die weet hoe je goed moet interviewen, is toch spannender dan iemand die niet weet hoe ‘het’ werkt. En straks stuur ik Jolein het interview, en dan moet het wel écht goed zijn. Ze begrijpt het. Nog voor het interview begint, gaat het gesprek al over angst op het werk.
Dat we dat nu zo open bespreken, is volgens Jolein niet vanzelfsprekend: “De meeste mensen werken om geld te verdienen, die willen niet hun baan verliezen omdat je dan bijvoorbeeld de hypotheek niet kunt betalen. Dat is een angstige gedachte. Maar bang zijn wordt als zwakte gezien, en dat kan schadelijk zijn voor je carrière. Straks denken je collega’s dat ze niet op je kunnen vertrouwen. Wie bang is op het werk houdt zich daarom vaak groot.”
Dagelijks bang zijn om door de mand te vallen: 'Het oplichterssyndroom is vreselijk'
Een veelvoorkomende angst op de werkvloer is volgens Jolein faalangst, die in allerlei vormen komt, zoals belangst en het imposter syndrome. “Zo zijn er veel artsen bang om een beroepsfout te maken, dan moet je natuurlijk met gigantische consequenties dealen. Ook sprak ik een vrouw die bij een telefonische helpdesk werkt en angstig werd door de agressieve reacties die ze soms door de telefoon kreeg.”
“Een ander verhaal dat me is bijgebleven, is dat van een dierenarts. Sinds een fusie van haar praktijk, mochten consulten maar tien minuten duren.” Uiteindelijk gaat dat van kwaad tot erger, waarna ze overspannen raakt. In het boek staat:
‘Hoezo overspannen? Ik maak zelf wel uit wanneer ik overspannen ben!’ Ik schreeuwde het naar Ellen, de teammanager van onze dierenartspraktijk. Ze had me gevraagd om naar een spoedgeval te gaan: een hond die een ongeluk had gehad. Ik pakte mijn tas en draaide me om. Opeens bleef ik staan, de autosleutel al in mijn handen. Waar moest ik ook alweer heen?’
Volgens Jolein wordt stress op de werkvloer als iets normaals gezien. “Het is ingeburgerd”, legt ze uit. “Het heeft iets stoers, want je hebt het druk, je hebt veel taken op je bordje gekregen. Stress staat voor succes.” Trillende handjes, buikpijn of geen lucht krijgen als je een vergadering moet leiden: deze fysieke reactie klinkt als angst, maar gaat vaak over stress. “En dat kan ervoor zorgen dat we de fysieke klachten en onze angst niet serieus nemen. Want stress hoort er nu eenmaal bij.”
“Het is daarom belangrijk om goed je lichaam in de gaten te houden”, geeft Jolein als advies. “Een van de experts geeft in het boek een lijstje van symptomen die kunnen duiden op angst, zoals hoofdpijn, slecht slapen, een zere rug… Probeer dan bij jezelf na te gaan wat er aan de hand is. Je lichaam kan je veel vertellen.”
Daarnaast raadt Jolein aan om na te gaan in wat voor omstandigheden je werkt. “Werk je bijvoorbeeld in een angstcultuur, wordt er op het werk wel goed voor je gezorgd? Het ligt vaak niet aan jou, dus zoek de oorzaak niet volledig bij jezelf. Voor leidinggevenden is het belangrijk, als er veel mensen uitvallen, om eens uit te zoeken wat er speelt in de organisatie. Wat zijn de bronnen van stress? Bekijk het niet per individueel geval, maar trek het breder.”
“Maar bovenal: maak bespreekbaar waarmee je zit, je bent lang niet de enige op je werk die tegen angst aanloopt. Er is vaak echt wat aan te doen. Misschien kun je zo erger voorkomen”, besluit Jolein.
Stress-infarct treft vooral vrouwen: 'Blinde vlek in de zorg'
Ze raadt me om de naam ‘Annita’ op te zoeken in haar boek, daar kan ik wat uitgebreider lezen over dit onderwerp. “Oh sorry, nu zit ik alsnog weer met je mee te denken, dat zou ik niet doen”, zegt Jolein. Ik lach en stel haar gerust: alle hulp is juist welkom.
Nu maar hopen dat ze dit interview goed genoeg vindt.
