“Zet vandaag je out-of-office-bericht aan”, roept econoom Sophie van Gool vrouwen op Equal Pay Day op. Dit om te laten zien dat we niet accepteren dat vrouwen de rest van dit jaar ‘voor niets’ werken.
De loonkloof tussen vrouwen en mannen is namelijk alleen maar toegenomen.
In 2021 kwam Van Gools boek Waarom vrouwen minder verdienen (en wat we eraan kunnen doen) uit. Nu, twee jaar later, is er weinig veranderd. Sterker nog, de kloof tussen de salarissen van mannen en vrouwen is alleen maar groter geworden. Dat blijkt uit onderzoek van Nyenrode Business Universiteit en Intermediair. Mannen in Nederland verdienen nu gemiddeld 7,4 procent meer dan vrouwen die hetzelfde werk doen. Voorheen was dat nog 5 procent.
En dat is “bar slecht”, zegt Van Gool. Volgens haar komt die stijging onder andere door de inflatie van de afgelopen twee jaar. “De lonen zijn daardoor gecorrigeerd, maar mannen hebben daar meer van geprofiteerd dan vrouwen”, legt ze uit.
“Wat ook gebeurt, is dat vrouwen die over hun salaris onderhandelen anders worden behandeld dan mannen. Er wordt meer gekeken naar hun prestaties uit het verleden. Er wordt veel vaker gezegd: ‘Nou, laat het nog maar een keertje zien. Bewijs jezelf nog maar eens een keer.’ Bij mannen wordt meer geloofd in het potentieel van de toekomst. Dan wordt er sneller gezegd: ‘Hij is nog jong, maar ik weet zeker dat hij het kan’, terwijl dat eigenlijk nergens op gebaseerd is.”
Loonkloof in EU nog lang geen verleden tijd: vrouwen verdienen pas in 2086 evenveel als mannen
Dinsdag is het Equal Pay Day, de dag om extra stil te staan bij de loonkloof en je daarover uit te spreken. Vandaar dat Van Gool vrouwen oproept om een out-of-office-bericht aan te zetten. “Ik zet het vandaag aan. Vanaf vandaag is er namelijk nog 13 procent van het jaar over, dus nog ongeveer 7 weken. En 13 procent is ook wat vrouwen op dit moment per uur mínder verdienen dan mannen. Dus je zou kunnen zeggen dat we vanaf vandaag in vergelijking met onze mannelijke collega’s de rest van het jaar gratis werken.”
Het out-of-office-bericht is volgens Van Gool een krachtige manier om te laten zien dat het de hoogste tijd is voor veranderingen. Daarnaast is het informatief: “Iedereen die je mailt, krijgt automatisch een bericht over wat de loonkloof inhoudt.”
Hét moment dus om over je salaris te gaan praten. “Praat erover en deel het met je collega’s, maar vooral met de mannen. Want dat is uiteindelijk dé manier om erachter te komen of je eerlijk verdient.” Blijkt dat het niet eerlijk is, kaart het dan aan bij je werkgever. Maar bereid je goed wel voor: “Schakel bijvoorbeeld juridische hulp in of van een vakbond of ondernemingsraad. Daarnaast moeten vrouwen weten dat een gelijk loon een mensenrecht is.”
Weet dat de verantwoordelijkheid voor een eerlijk salaris niet bij jou ligt. “Soms proberen werkgevers de schuld af te schuiven op de vrouw: ‘Ja, ze onderhandelen ook niet goed en de vrouw heeft het ook een beetje aan zichzelf te danken’. Maar er bestaat al sinds 1975 een wettelijke plicht voor werkgevers om gelijk loon voor gelijk werk te betalen. Het is hún verantwoordelijkheid. Dat is echt belangrijk om in gedachten te houden.”
Loonkloof, femicide en vrouwspecifieke zorg: dit zeggen de verkiezingsprogramma's
Het liefst zou Van Gool een grote vrouwenstaking organiseren. “Net zoals ze in IJsland een paar weken geleden hebben gedaan. Vrouwen legden daar voor één dag lang al hun werkzaamheden neer. Betaald, werk, maar ook het werk in het huishouden en de zorg voor kinderen.”
Ondanks de negatieve cijfers blijft de econoom gemotiveerd. “Het is soms wel moedeloos om elke keer hetzelfde nieuws te horen. Maar als je een beetje uitzoomt en op de lange termijn kijkt, dan zie je dat er toch in een periode van vijftig en twintig jaar heus wel iets veranderd is.”
Tot 1958 werden vrouwen die gingen trouwen nog ontslagen in Nederland.
Twintig jaar daarna werd het verboden om vrouwen minder te betalen voor hetzelfde werk. “We komen uit een geschiedenis met veel ongelijkheid. Het kost tijd om dat te veranderen. Maar de acties die vrouwen toen voerden, leidden uiteindelijk ook tot nieuwe wetten en nieuw beleid, dát motiveert me wel om vol te houden.”
Wetmatig staan er al veranderingen op stapel. “Er komt nieuwe wetgeving vanuit de Europese Unie. Die gaat werkgevers ertoe verplichten om regelmatig te publiceren over de loonkloof en hun eigen cijfers onder de loep te nemen.” Dat geeft volgens Van Gool werknemers ook meer rechten. “Ik denk dat dat best wat verandering in gang gaat zetten. En ik hoop natuurlijk dat steeds meer vrouwen én mannen zich hiervan bewust worden en daardoor ook zelf in actie komen.”
In actie komen kun je op verschillende manieren doen. Naast het instellen van een out-of-office-bericht en het gesprek over salarisongelijkheid op gang brengen, adviseert Van Gool om voor de aankomende verkiezingen goed te kijken naar wat partijen van plan zijn .
Vrouwen meer aan de bak? Verander dan eerst deze vijf zaken, zegt econome Sophie van Gool
