Nederland telt talloze managers, maar die zijn helaas lang niet allemaal vakbekwaam. Dat kan grote gevolgen hebben voor het personeel. Bart Groothuis is organisatieadviseur en (interim)manager. Hij schreef het boek ‘Ziek van je baas? Zo overleef je een slechte manager’.
Daarin beschrijft hij tientallen grensoverschrijdende managementstijlen en vertelt hij wat je daar als medewerker aan kunt doen.
Hoeveel slechte managers er zijn, durft Bart niet te zeggen. “Tijdens lezingen draai ik het vaak om en vraag ik: ‘Hoeveel managers ken je?’ Via LinkedIn ken ik er alleen al een paar honderd. ‘Hoeveel daarvan vond je echt goed?’ Dan gaan er maar een paar vingers omhoog. Dat betekent dat er vooral heel veel slechte managers zijn.” Dat is volgens hem niet bewust of expres. “Ze zijn erin gerold, hebben het niet goed geleerd, krijgen een verkeerd voorbeeld.”
Veel mensen zijn gestrest, overspannen of lijden aan een burn-out. “Als werk een rol speelt, kun je niet het bedrijf waar je voor werkt de schuld geven. Achter het bedrijf zit een baas die iets gedaan heeft waardoor je het niet meer trekt. Dan kun je in de slachtofferrol gaan zitten en verwachten dat diezelfde baas het oplost. Je kunt ook zelf actie ondernemen om de situatie te verbeteren.”
Bart omschrijft zijn boek als een soort zelfhulpboek waarin hij 34 grensoverschrijdende managementstijlen beschrijft waarbij je zelf iets kunt doen. “Toevallig staat er geen driftkikker als Matthijs van Nieuwkerk in beschreven. Wel heb ik het over de grote beschermheer. Die zal Matthijs ook hebben gehad. Zijn leidinggevenden hebben ongetwijfeld geweten wat er gebeurde, maar die zagen hem als de kip die gouden eieren legt. Ze wilden niet dat hij zou vertrekken, dus hebben ze toegestaan dat hij dit gedrag vertoonde.”
Psychiater Christiaan Vinkers wil 'liefdevol bommetje' leggen onder burn-out
Hoe herken je een slechte manager? “Dat verschilt per situatie, maar je hebt bijvoorbeeld de druk-druk-drukmanager. Tijdens een functioneringsgesprek neemt hij of zij toch nog even een belangrijk telefoontje op of loopt even mee met iemand die het gesprek onderbreekt. Dat kan een keer gebeuren, maar gebeurt dat vaker, dan krijg je als werknemer het gevoel dat je er niet toe doet.”
Daarnaast ziet hij in de commerciële sector vaak dat de klant koning is, ook als dat ten koste gaat van de medewerker. “Ik heb dat zelf ook weleens verkeerd gedaan. Toen werd ik in het weekend gebeld door een bestuurder die tekeerging over een projectleider. Ik belde de projectleider en vertelde wat de bestuurder allemaal over haar had gezegd. Een dag later zat ze huilend aan mijn bureau. Ze vroeg wat ze anders had moeten doen, maar dat wist ik niet.”
Hij bespreekt het voorval met een collega. “Die zei tegen mij: ‘Bart, ben je helemaal betoeterd?’ Ik had die bestuurder de projectleider zelf moeten laten bellen. Dan had hij zijn woorden zorgvuldiger uitgekozen en hadden ze rechtstreeks tot een oplossing kunnen komen. Als die collega mij er niet op had gewezen, had ik het nu misschien nog steeds fout gedaan.”
Hoe je anticipeert op een slechte manager, verschilt per situatie. “De dictator-achtige manager slaat met zijn vuist op tafel en is niet voor rede vatbaar. Als je het durft kun je een grote bek teruggeven. Dat is vaak de enige taal die ze spreken. Heb je te maken met een druk-druk-drukmanager, kaart dan aan wat er gebeurt en welk gevoel je dat geeft. Ik zou schrikken en zeggen: ‘Oh shit, dat wist ik niet’. Ik denk dat veel leidinggevenden het wel beter willen doen en naar eer en geweten handelen, maar niet op hun gedrag aangesproken worden.”
Heb je last van je baas? “Praat dan met je collega’s, een vertrouwenspersoon, Human Resource Management of de manager zelf”, adviseert de schrijver ten slotte. “Blijf er niet alleen mee rondlopen.” Ook de managers spreekt hij bemoedigend toe: “Doe intervisie, praat met collega’s en vraag eens aan een medewerker hoe die vindt dat je het het afgelopen jaar hebt gedaan. Reageer niet, leg niks uit, zorg dat je enkel luistert.”
Bart is auteur van meerdere managementboeken en geeft (boek)presentaties en workshops. Ziek van je baas? Zo overleef je een slechte manager is nu te koop.
Suus (36) woonde na breuk nog maanden samen met ex: 'Burn-out door gekregen'
