In plaats daarvan staar je gewoon voor je uit gedurende de hele vlucht, ook wel bedoeld als het rauw vliegen. Zelfs het eten van snacks is niet toegestaan. In een tijd waarin we snel geneigd zijn om activiteiten te bedenken om ons te vermaken, blijkt dat verrassend moeilijk. Mensen op sociale media zijn dan ook enorm trots als het ze lukt om urenlang niets te doen. De enige afleiding die ze zichzelf wel toestaan, is het volgen van hun reis op een wereldkaart.

Serie

Op TikTok deelt de Australiër Torren Foot trots mee dat hij vijftien uur lang geen muziek heeft geluisterd of films heeft gekeken, maar simpelweg de vlucht heeft gevolgd op de kaart. Het is zelfs zijn persoonlijk record deze keer. Zijn volgers vinden het fantastisch, noemen het dopamine detox en volgen zijn voorbeeld. Ook voor de Amerikaanse Johanna Riehm is ‘rawdoggen’ het toppunt van rust. “Ik zit gewoon in stilte, om na te denken. Ik kijk gewoon naar dat kleine vliegtuigje op het scherm.”

De trend zou volgens de New York Post zijn ontstaan door de serie Hijacked. In deze serie moet het hoofdpersonage een urenlange vlucht van Dubai naar Londen doorbrengen zonder enige vorm van entertainment of versnaperingen, vanwege een kaping. Overigens is de trend tegenwoordig niet meer beperkt tot vliegreizen; ook tijdens treinreizen kun je urenlang staren toepassen.

Niks doen

Van der Stigchel ziet echter nog niet dat deze trend erg populair is. “Ik zat laatst in het vliegtuig en toen merkte ik er nog niets van. Maar ik kan me voorstellen dat deze trend snel aan populariteit wint. Het idee dat je jezelf niet de hele dag blootstelt aan aandachtsvragende prikkels is namelijk erg goed. Het draagt bij aan je mentale rust en stimuleert je creativiteit,” stelt hij.

Om je brein tot rust te laten komen hoef je niet per se helemaal niets te doen. Dit kan bijvoorbeeld ook tijdens activiteiten die weinig aandacht vragen, zoals een wandeling maken, de vaatwasser uitruimen of douchen. “Dit zijn activiteiten die je op de automatische piloot kunt doen, die vanzelf gaan, en waarbij je nog een gesprek kunt voeren.”

Dagdromen

Maar een podcast luisteren of je sociale media bekijken zijn wel activiteiten die een beroep doen op je aandacht, legt de psycholoog uit. Ook mediteren is een activiteit die je aandacht vereist. “Dan ben je dus wel weer bezig.”

Maar zelfs als je niets doet, blijft je brein actief. “Je brein kan niet stilvallen. Je denkt namelijk nooit aan helemaal niets. Op zulke momenten ga je dagdromen, vooral wanneer je moe bent en je niet meer kunt concentreren op wat je aan het doen was”, legt de psycholoog uit. Het brein schakelt dan over van een actieve naar een meer passieve modus.

Wakker schudden

Bijvoorbeeld, je probeert een boek te lezen, maar een paar pagina’s verder heb je geen idee wat je hebt gelezen. Op dat moment dwalen je gedachten af naar andere zaken zoals je vakantie, perikelen op je werk of problemen in je relatie. Je gaat dan mijmeren, piekeren, en je bent niet meer in het hier en nu.

Je schudt jezelf wakker en dan ben je weer actief en in het hier en nu. Dus je bent ofwel geconcentreerd op wat je aan het doen was, of je dwaalt af in dagdromen. Als dit vaak gebeurt, kan het zijn dat je behoorlijk moe bent, wat het moeilijker maakt om je concentratie vast te houden.

Minder prikkels

Maar volgens Van der Stigchel is urenlang voor je uit staren tijdens het reizen te veel van het goede. “Dat is te lang en ook inefficiënt. Het draait om de balans. Het is beter om regelmatig wat pauzes in je dag in te bouwen. Op die manier laad je je batterij op een natuurlijke manier op. Maar het heeft geen zin om dat urenlang achter elkaar te doen.”

Dat het nu een trend op TikTok is, ziet hij wel als een signaal. “Het typeert deze tijd. Mensen worden voortdurend blootgesteld aan prikkels. Soms moet je jezelf afsluiten om weer in balans te komen. Dat is waar veel mensen naar op zoek zijn.

We staan de hele dag al aan. We staan in de rij voor de bus en grijpen direct naar onze telefoon, op de fiets luisteren we naar een podcast. Dat zijn voortdurend nieuwe prikkels. Muziek luisteren kan bijvoorbeeld wel, omdat het geen actieve aandacht vereist. Ook een film kijken hoeft geen directe prikkel te zijn, bijvoorbeeld wanneer je het alleen als achtergrondgeluid gebruikt.”

Piekeren

Ondanks dat heel goed is om even te dagdromen, is het niet altijd prettig, benadrukt de auteur. “Het grenst vaak aan verveling, waardoor je gaat mijmeren, maar dat is niet erg. Het hoort erbij om te piekeren over dingen. Onderzoek toont aan dat we zelfs een beetje boos of minder gelukkig kunnen zijn tijdens het dagdromen, én het is toch nodig. Die zorgen komen toch wel naar boven, dus je kunt ze maar beter gecontroleerd toelaten. Anders kunnen ze je hinderen tijdens periodes waarin concentratie belangrijk is”, aldus Van der Stigchel.

There's a woman on my Edinburgh to London train just doing the journey raw. No book, no laptop, no music, scrolls her phone a few minutes every hour or so, but otherwise just looks out the window. Incredibly powerful and kind of terrifying

— John Duncan (@Johntheduncan) June 24, 2024

De kunst van het 'niksen': 'Neem eens een momentje om voor je uit te staren'Lees ook