Een avondje naar het theater, van alles opsteken over ouderschap én de deur uitlopen met inzichten die je leuker als ouder en mens maken? Dat kan door de voorstelling Ons kind van productiehuis Psychologie in Theater.
“Met wetenschappelijk onderbouwd theater willen we ons publiek zowel raken als informeren en op weg helpen”, vertelt psycholoog en theatermaker Sarah Blom (38).
Sarah maakt de voorstellingen samen met haar broers David (40) en Misha (ook psycholoog) en haar moeder Lydia, die de artistiek leider van het gezelschap is. Hun eerdere producties gingen over dementie (Dag mama) en de liefde (Dichterbij), en nu zijn dan opvoeding en het ouderschap aan de beurt. “Wij willen het publiek graag inzichten meegeven over deze onderwerpen en we vinden dit een hele mooie vorm, waarmee onze boodschap ook echt overkomt”, legt Sarah uit. “Met de combinatie van muziek, theater én wetenschap gaan we echt de diepte in. We hopen dat iedereen in het publiek op zijn of haar eigen manier geraakt wordt en met handvatten om het anders te doen weer naar huis gaat”, vult broer en collega David aan.
“Het is een uitdaging in onze maatschappij dat kinderen authentiek en gelukkig zijn”, stelt Sarah. Daarom vinden ze het zo belangrijk om de rol die ouders en de opvoeding hierin spelen uit te diepen in de voorstelling. “We voelen wel een sterke maatschappelijke missie daarin. We zien het om ons heen, maar merken het zelf ook: je denkt dat je het goed doet – en uiteraard doe je als ouder je uiterste best – maar als je je verdiept in de psychologie dan kom je erachter dat je als ouder grote en kleine fouten maakt die schade veroorzaken”, vervolgt David. In het stuk willen ze niet met een beschuldigende vinger wijzen, maar juist een behulpzame spiegel voorhouden.
Pedagoog Belle Barbé maakt podcast over opvoeden: 'Blunders zíjn het ouderschap'
Sarah heeft drie kinderen en is tijdens het maakproces ook met haar eigen ouderschap geconfronteerd. “Ik dacht altijd dat ik het goed deed, zeker vanwege mijn achtergrond in de psychologie, maar ik merkte al snel dat ik ook heel veel dingen onbewust deed.” Zo vond ze het moeilijk om boosheid of verdriet er gewoon te laten zijn en betrapte ze zichzelf op te veel nadruk leggen op de prestaties van haar kinderen. Ook kwam ze erachter dat haar eigen ‘kinderwonden’ doorsijpelden in de opvoeding van haar kinderen. “Als we dan bijvoorbeeld op het schoolplein stonden en andere kinderen hadden wel een speelafspraak en die van mij niet, dan ging ik door mijn eigen verdriet van vroeger zíj́n teleurstelling oplossen en wegpoetsen in plaats van er ruimte aan geven.”
Ouders vinden het moeilijk om hun gevoelens toe te laten. We drinken te veel, we roken te veel en we proberen nogal eens dingen weg te stoppen. Dat ongemak geef je door”, legt Sarah uit. Dat is problematisch, delen ze ook in de voorstelling, want kinderen verliezen daardoor het vermogen om op een gezonde manier om te gaan met hun emoties en gevoelens. “Als je als ouder allerlei dingen uit de weg gaat dan leren je kinderen ook niet dat het oké is om emoties te ervaren, dat het ook weer voorbij gaat en dat je het aankan.” Veel ouders proberen ook te helen via hun kinderen, zien de theatermakers. “Bijvoorbeeld jouw voetbaldroom op je kind projecteren, waardoor je elke zaterdag schreeuwend langs de zijlijn staat.”
“We hebben het stuk gemaakt voor iedereen die kinderen heeft, met kinderen werkt of zelf ooit kind is geweest”, concludeert David. De voorstelling beslaat de hele kindertijd, van baby tot tiener, maar gaat daarbij ook in op de ontwikkeling als mens en het creëren van je eigen identiteit.
Het is een pleidooi voor bewust ouderschap, liefdevol opvoeden en je kind op zijn/haar/diens meest authentieke manier laten opgroeien en ontwikkelen. Hoe vlieg je dat aan? “Laat je kind ervaren dat-ie ook iemand is zonder dat er een prestatie aan gekoppeld is. Niet te veel focussen op goed, beter, best, maar gewoon naast je kind op de bank gaan zitten en zeggen hoeveel je van ‘m houdt, tijdens het ontbijt benoemen hoe fijn het is dat-ie er is”, aldus Sarah. “Door alle prestatiedruk gaat creativiteit verloren. Kinderen vervelen zich tegenwoordig meer dan ooit en komen daardoor niet tot bloei.”
De psychologen raden ouders aan om bewust ruimte te maken voor stilte, bijvoorbeeld een keer niet kletsen als je je kind naar een clubje brengt. Ook benadrukken ze het belang van het goede voorbeeld geven. Wil je dat je kind niet zoveel op een scherm kijkt? Dan moet je dat zelf dus ook niet doen.
“Het allerbelangrijkste voor een goede band en veilige hechting is aanwezigheid. Dat betekent ook emotioneel present zijn en je kinderen blijven omarmen, hoe hard ze ook proberen zich af te zetten”, onderstreept Sarah. Een goede tip waar ze zelf veel aan heeft gehad is ‘observeren in plaats van praten’. “Ik had nogal de neiging om meteen over te gaan op woorden, maar als je dat vervangt door observeren dwingt dat je in het nu te zijn met je kind. Dat is heel moeilijk, maar zo waardevol.”
‘Ons Kind’ gaat op 27 oktober in premiere in Theater Heerlen.
Therapeut Meta pleit voor beschikbare ouders in de puberteit: 'Loslaten kan alleen als het fundament goed is'
