Tom Cruise sprong haar bank op, Celine Dion kwam maar liefst 28 keer langs: als je als beroemdheid je ei kwijt moet, is er maar één vrouw. Wat maakt Oprah Winfrey al decennialang de koningin van het openhartige interview?
Maandag blaast Oprah Winfrey 70 kaarsjes uit. Haar iconische show eindigde in 2011, maar nog altijd is haar impact ongekend.
Inmiddels heeft de ‘queen of all media’ als talkshowhost, producent, actrice, auteur én ondernemer 2,5 miljard op haar naam staan. Maar Winfreys leven begint met veel minder overvloed. Omdat haar tienermoeder niet voor haar kan zorgen, woont ze zes jaar bij haar oma in Mississippi. Ze zijn zo arm dat Winfrey soms in een juten zak naar school moet. En dat is niet het enige. In haar boek What Happened To You? beschrijft ze dat haar oma haar om het minste of geringste een pak slaag geeft. Dat veranderde haar in een “people pleaser”, zegt ze: “Het soort vrouw dat alles deed wat anderen vroegen”.
Als haar oma overlijdt, gaat Winfrey bij haar moeder wonen. Daar verbetert de situatie niet, en hun relatie blijft tot haar dood in 2018 ingewikkeld. In de beginjaren van The Oprah Winfrey Show is de host net zo openhartig als haar gasten wanneer ze vertelt dat ze vanaf haar negende seksueel misbruikt is door een neef, oom en familievriend. Op haar veertiende bevalt ze van een zoon die kort na de geboorte overlijdt. Naar eigen zeggen is ze uiteindelijk nooit moeder geworden omdat ze zelf geen goede moeder heeft gehad. “Ik heb altijd het gevoel gehad dat ik niet weet hoe dat moet.”
In haar late tienerjaren woont Winfrey bij haar vader Vernon in Nashville. Onder zijn harde maar aanmoedigende hand excelleert ze als student en wordt ze verkozen tot populairste meisje van de school. Als ze op haar zeventiende de titel ‘Miss Black Tennessee’ in de wacht sleept, krijgt ze een baantje bij het lokale radiostation. Dat is het begin van een lange – en indrukwekkende – mediacarrière.
Kate Winslet pikt van elke filmset wel wat decor mee: 'Mijn gordijnen zijn van 'The Holiday''
Winfrey gaat naar de universiteit, maar haalt haar diploma pas als ze The Oprah Winfrey Show al presenteert. Na verschillende lokale tv-klussen neemt ze de ochtendshow A.M. Chicago over. In enkele maanden tovert ze een programma dat aan een zijden draadje hangt om tot de de best bekeken show van de stad. Een jaar later draagt de talkshow dan ook, geheel terecht, haar naam. Ondertussen wordt Winfrey óók nog even genomineerd voor een Oscar én een Golden Globe vanwege haar rol in de film The Color Purple.
In 1986 gaat The Oprah Winfrey Show nationaal. De talkshowhost bewijst meteen een slimme zakenvrouw te zijn, door er via haar productiebedrijf Harpo Productions voor te zorgen dat de show (bijna) volledig van haar is – voor het geval je je afvroeg waar ze haar fortuin vandaan heeft. Ook landelijk stoot ze meteen alle concurrentie van de troon, en het is tot op de dag van vandaag nog steeds de populairste dagelijkse talkshow ooit gemaakt.
Van ‘gewone’ mensen tot de groten der aarde: al snel wil iedereen bij Winfrey op de bank zitten. “Wat ze mist in journalistieke scherpte, maakt ze goed met oprechte nieuwsgierigheid, harde humor en, bovenal, empathie”, concludeert Time in 1988. “Gasten onthullen dingen die ze zich niet hadden kunnen voorstellen ooit aan iemand te vertellen, laat staan een nationaal publiek. Het is net zo goed een groepstherapiesessie als een talkshow.”
Van punker tot Dame: sympathieker (of beter) dan Emma Thompson wordt het niet
Van Elizabeth Taylor tot Sarah Ferguson en Celine Dion: iedere grote naam belandt uiteindelijk voor een intiem gesprek bij Winfrey in de studio. Vooral wanneer ze iets uit te leggen hebben of hun imago wel een opkikker kan gebruiken. Als Michael Jackson in 1993 zijn eerste interview in veertien jaar geeft, wordt The Oprah Winfrey Show wereldwijd live uitgezonden. Negentig miljoen mensen kijken toe hoe de artiest haar vertelt over de moeilijke relatie met zijn vader, en zijn huidziekte vitiligo. En als Tom Cruise op Winfreys bank springt om de liefde voor zijn toenmalige vriendin Katie Holmes te verkondigen, is dat meteen een klassiek tv-moment.
Bij Winfrey leggen opvallend veel mensen hun ziel op tafel. The Wall Street Journal noemt haar interviewstijl – die velen inmiddels van haar hebben overgenomen – ook wel Oprahfication: door intieme details uit je leven aan haar op te biechten, doe je aan een publiekelijke vorm van therapie.
Maar de show is meer dan een groepssessie voor bekende en onbekende mensen. Winfrey gaat ook in gesprek over mentale en fysieke gezondheid. Op die manier is haar show ook de springplank voor tv-persoonlijkheden als Dr. Phil en Dr. Oz. Deze ‘experts’ krijgen alleen wel érg weinig tegenspraak, vinden critici, bijvoorbeeld als Dr. Oz miracle pills (wonderpillen) promoot waarvan je zou afvallen.
De Goop-methode: Gwyneth Paltrow zette het 'celebrity-lifestylemerk' op de kaart
Op andere vlakken kan Winfrey weinig verkeerd doen. Elk boek dat haar boekenclub uitkiest, wordt binnen mum van tijd een bestseller. Zelfs klassiekers waarvan de auteur allang overleden is. Tijdens haar jaarlijkse Oprah’s Favorite Things-aflevering geeft ze haar lievelingsproducten weg. In de eerste aflevering van het nieuwe seizoen van 2018 krijgt het hele publiek zelfs een gloednieuwe auto, waar de beroemde uitspraak ‘You get a car! You get a car! Everybody gets a car!’ vandaan komt.
Na 25 jaar komt er in 2011 een einde aan The Oprah Winfrey Show. Dat betekent niet dat de miljardair ook met pensioen gaat. Integendeel. Ze begint haar eigen televisienetwerk, The Oprah Winfrey Network (OWN), dat zich nog steeds richt op lifestyle en entertainment voor zwarte Amerikanen. Via Oprah.com trekt ze 70 miljoen bezoekers per maand, en pas in 2020 gaat het laatste fysieke nummer van haar eigen tijdschrift O Magazine naar de drukker. Met haar productiemaatschappij produceert ze onder andere programma’s voor Apple+ en de films Selma en Beloved. Zelf speelt ze in 2018 nog een rol in de verfilming van het kinderboek A Wrinkle in Time.
Gelukkig is er ook voor Winfrey meer in het leven dan werk alleen. Zo heeft ze tot 2012 al meer dan 400 miljoen dollar gegeven aan educatieve projecten voor jonge mensen over de hele wereld. Ook is ze inmiddels al meer dan dertig jaar samen met oud-leraar Stedman Graham, met wie ze verloofd was, maar nooit trouwde. Daar heeft ze een duidelijke reden voor. “We zouden niet bij elkaar zijn gebleven”, zegt ze in 2017. “Zijn idee van wat het betekent om een echtgenoot te zijn, en wat het voor mij zou betekenen om zijn vrouw te zijn, is behoorlijk traditioneel. Ik zou onmogelijk aan dat beeld kunnen voldoen.”
Hoe Reese Witherspoon als een echte 'Legally Blonde' Hollywood op z'n kop zet
Hoewel het goed toeven is op haar enorme landgoed The Promised Landin Californië, is Winfrey ook nog steeds te porren voor gesprekken met de groten der aarde. Haar gesprek met prins Harry en Meghan doet de grondvesten van het Britse koninklijk huis in 2021 schudden, en voor de Apple+-show The Conversation weet ze grootheden als Barack Obama, Dolly Parton en Adele te strikken. En dat is ook niet zo gek. Het is voor velen een eer om tegenover haar te mogen zitten én behoorlijk goed voor hun imago. Want, aldus The Wallstreet Journal: “Als Oprah erom geeft, geven wij er ook om.”
Dit artikel verscheen eerder op LINDA. in mei 2023.
Adele praat in interview met Oprah openhartig over haar 'donkerste dagen'
