Wat is zomergist?

Zomergist is een aandoening die ontstaat door gist. Op je huid wonen verschillende soorten gisten. Meestal geven die geen problemen. Maar leden van de gistfamilie Malassezia kunnen in bepaalde omstandigheden gaan woekeren. Ze tasten dan de bovenste laag van je huid en de pigmentcellen aan. De medische naam voor zomergist is trouwens een lekkere tongbreker: pityriasis versicolor.

Zo herken je zomergist

Een groeispurt van Malassezia herken je aan vlekjes. Ze komen het meest voor op de rug, de buik, de borst en in de nek. De grootte varieert, van enkele millimeters tot wel een euromuntje (samengesmolten kleine vlekjes).

Is je huid licht? Dan zie je donkere pigmentvlekjes. Heb je een donkere huid? Of een zongebruinde lichte huid? Dan zijn de vlekjes wit. En als je heel goed kijkt, ontdek je er kleine schilfertjes in. Die kunnen irritant jeuken…

Besmettelijk? Welnee!

Geloof me: zomergist is niet besmettelijk. De gist is totaal onschuldig. Alleen wel vervelend. Want wanneer loop je er het liefst vlekkeloos bij? In de zomer… Maar hoezo is ‘zomergist’ eigenlijk een seizoensziekte? Hoezo eigenlijk ‘zomer’gist?

Tja, eigenlijk is zomergist dat niet. Dat lijkt alleen zo. Je moet weten: gisten, dus ook Malassezia, zijn dol op warmte, vet en vochtigheid. De huid is van nature al wat vettig. En wij zweten nogal als de temperatuur oploopt. En wanneer gebeurt dit het meest? Precies: in de zomer. De vlekjes verschijnen het meest op je rug, buik, borst en nek omdat je daar het makkelijkst zweet.

Wat trouwens ook bijdraagt aan het ‘seizoensgevoel’ is onze zomerkleding: zomergist is er ook in de winter, maar valt veel minder op onder een coltrui dan onder een luchtig zomertopje.

Ben jij gevoelig voor zomergist?

Sommige huidtypen zijn vatbaarder voor zomergist dan anderen. Heb je een vettige huid? Dan loop je meer kans, omdat gist daar lekkerder op groeit. En mocht je je afvragen: hebben mensen in tropische landen er meer last van? (immers: altijd warm en vochtig) Dat is zo! Maar liefst de helft van de mensen in tropische gebieden die een dermatoloog bezoeken, heeft last van zomergist…

Het goede nieuws: je kunt iets doen tegen zomergist

Er bestaat geen ‘zomergistcrème’, maar het stofje seleensulfide bestrijdt de gist die de vlekjes veroorzaakt. En dat zit in de betere anti-roosshampoos. Denk aan SelSun, Dercos of Dermasence Selensiv.

Meng twee theelepels shampoo met wat water. Breng dit mengsel aan op de huid met pigmentvlekjes. Laat 10 minuten intrekken en spoel dan goed af. Als je dit 7 dagen doet, moet het lukken. Let wel op: seleensulfide irriteert (en beschadigt mogelijk) je ogen. Niet op of rond je ogen gebruiken dus! Ook kan seleensulfide haarverf en sieraden verkleuren.

De downside: het duurt wel even

Is de gist eenmaal bestreden, dan duurt het tot wel een half jaar voordat de vlekjes wegtrekken. En de kans bestaat dat ze nog eens terugkomen. Voorkomen is dus beter.

Dus: voorkomen is beter

Een waterdicht plan tegen zomergist bestaat niet. Maar je kunt het zomergist wel zo moeilijk mogelijk maken: vermijd een vette en zweterige huid. Ventileer je slaapkamer (dan ga je ’s nachts niet zweten); droog je huid goed na het douchen en trek droge kleren aan als je flink hebt gezweet.

Heb je van nature een vettige huid, gebruik dan skincare tegen te veel talg. Met niacinamide en zoethoutwortelextract bijvoorbeeld. Mocht je last krijgen van jeuk: laat de vette crème en vaseline vooral staan. Die kunnen zomergist juist verergeren…

Too little too late? Vraag advies

Niet gelukt om te voorkomen? En blijft de zomergist terugkomen? Bezoek dan je huisarts. Een anti-schimmelcrème met een imidazolpreparaat (bijvoorbeeld ketaconazol) kan helpen. Eventueel gecombineerd met een vorm van vitamine A (adapalene). Je huid raakt daarvan wel gevoeliger voor zonlicht. Bespreek dus met je arts of deze middelen voor jou geschikt zijn en bescherm je (extra) tegen uv-straling.

5 skincaretips bij rosacea, roodheid, bultjes of puistjesLees ook

Dit artikel is eerder gepubliceerd op 23 april 2023.