Druiven, zilveruitjes, cherrytomaten: de kans is groot dat dit voedsel niet meteen alarmbellen doet rinkelen. Toch kan dit soort ongesneden eten voor kleine kinderen levensgevaarlijk zijn, omdat het verslikkingsgevaar met zich meebrengt.
Dr. Fieke Slee-Wijffels en dr. Mariëlle Vehmeijer-Heeman, beiden arts en moeder van drie kinderen, willen met hun boek Pas op, kijk uit! waarschuwen voor de meest voorkomende kindergevaren.
Verstikking is in Nederland de belangrijkste doodsoorzaak bij kinderen tot vijf jaar als gevolg van een ongeval. Kinderarts Fieke Slee-Wijffels kwam op de intensive care met veel van zulke ongelukken in aanraking, die ze deelde met haar voormalige collega Mariëlle Vehmeijer-Heeman. Vehmeijer-Heeman schrok van deze verhalen: “Ik ben arts én moeder en ik wist niet dat het stikken in een cherrytomaat of druif met enige regelmaat voorkomt.” Slee-Wijffels vult aan: “Sterker nog, het risico bij groenten en fruit is vaak groter. Omdat het rond, zacht en samendrukbaar voedsel is, blijft het makkelijker in de luchtpijp steken.”
De twee besluiten een boek te schrijven met eerstehulpadvies bij de meest voorkomende kinderongevallen. “In het boek vertellen we onder meer hoe je op een veilige manier eten geeft aan kleine kinderen. Voedsel veroorzaakt namelijk de meeste verslikkingsongevallen. Niemand zou een klein kind een rond, hard zuurtje geven. Maar bij het geven van een cherrytomaat of druif zien veel ouders geen direct gevaar.”
Zo zag ook Kirsten geen direct gevaar toen haar dochtertje van drie een druif kreeg van de groenteboer. Het werd de schrik van haar leven: “Een paar seconden nadat mijn dochter de druif in haar mond stopte, dreigde ze te stikken. De groenteboer en ik zagen meteen dat het mis was. Sanne kreeg geen lucht meer en haar gezichtje werd bleek. Ik voelde meteen in haar mond, maar de druif was daar niet meer”, vertelt Kirsten.
“Ik ben op haar rug gaan slaan en heb de Heimlich-greep toegepast. Gelukkig hoestte ze toen de druif zelf op. Het is goed afgelopen, maar wat ben ik geschrokken. Mijn dochter is inmiddels elf jaar en nog steeds ben ik op mijn hoede als ze ongesneden fruit of groente eet. Ik druk elke ouder en verzorger dus op het hart: snijd het eten voor kleine kinderen altijd goed klein. Het kan echt in een flits van een seconde fout gaan.”
Waarschuwing: slaapzakjes TK Maxx kunnen baby's mogelijk verstikken
Voor als het inderdaad mis lijkt te gaan zijn er twee eerstehulpadviezen. “Probeer niet met je handen het eten uit de mond te halen, tenzij je het goed kunt zien”, aldus de artsen. “Met je handen kun je het eten juist verder de luchtweg in duwen. Als het kind nog hoest en proest, stimuleer het dan om het eten er zelf uit te hoesten.”
De tweede tip: “Als het kind stilvalt of heel zachtjes hoest, sla dan vijf keer tussen de schouderbladen. Als dat niet helpt, pas dan vijf keer de Heimlich-greep toe. Bij kinderen tot een jaar oud houd je het hoofdje naar beneden en druk je vijf keer op het borstbeen (borstcompressies). Herhaal de sets van vijf indien nodig nog twee keer.”
“Als dit niet werkt zul je merken dat het kind bewusteloos raakt. Bel dan meteen 112 en start met reanimeren.”
Slee-Wijffels en Vehmeijer-Heeman geven nog een paar andere belangrijke adviezen mee rondom eten en kleine kinderen. “Geef nooit eten aan je kinderen in de auto”, benadrukken ze bijvoorbeeld. “Als er iets gebeurt kun je dan niet snel en veilig bij hen komen. Wees ook alert op wat er rondslingert op de grond, zoals hondenbrokken, munten of ballonnen.”
Laat kinderen ook niet rondrennen of liggen tijdens het eten, zeggen de artsen. Kleine kinderen moeten zich echt nog concentreren op het kauwen en slikken. “Het veiligste is gewoon samen aan tafel eten. Zorg ervoor dat het kind rechtop op een stoel zit en weinig afleiding heeft. Snijd zacht, rond of cilindervormig voedsel voor kinderen tot vijf jaar altijd in vieren. Denk aan een knakworst, olijf of snoepworteltje. Bij langwerpig voedsel, zoals een knakworst, is het ook belangrijk om het in de lengte door te snijden. Zo voorkom je dat het blijft steken in de luchtpijp.”
Sanne Blauw over veiliger samen slapen met je baby: 'De boodschap 'doe het niet' is te beperkt'
