Het leven van de hoogzwangere Vanessa Kirunda-Appelman (39) staat eind 2017 op zijn kop als haar man David na een kort ziekbed overlijdt. Ze blijft als weduwe achter in Oeganda, met drie kinderen en een bevalling in het vooruitzicht.
Vanessa vertelt aan LINDA.nl hoe ze het sindsdien rooit.
Vanessa en haar man David leren elkaar kennen in Haarlem. Een huwelijk en drie zwangerschappen later besluiten ze te verhuizen naar Davids thuisland Oeganda. “Het was vrij snel beklonken. Hij wilde altijd nog eens terug, ik wilde graag in een andere cultuur wonen. Na anderhalf jaar hadden we daar alles op orde: ik had een leuke baan, de kinderen een goede school en we maakten vrienden. Het ging goed. En toen kreeg David last van vage buikklachten.”
Maanden vol onderzoeken later wordt de oorzaak duidelijk: nierkanker, uitgezaaid naar de lever en lymfen. “Hij was al terminaal toen we erachter kwamen,” vertelt Vanessa. “Het was een bizarre periode. David heeft onze jongste nog een naam gegeven, maar heeft verder niets kunnen achterlaten voor de kinderen. Geen filmpjes of fotoboeken, daar ging het gewoon te snel voor. Zes weken na de diagnose overleed hij.”
Rondom Davids overlijden zijn Vanessa’s ouders in het land om haar te ondersteunen. Ze krijgt er zelf weinig van mee. “Het was overweldigend, ik zat op een heel andere frequentie dan de rest. Ik kwam de dagen door omdat ik mijn kinderen had om voor te zorgen, maar het voelde alsof ik in een aquarium zat. Niets kwam écht binnen.”
Na de begrafenis vliegt het gezin met Vanessa’s moeder terug naar Nederland, zodat ze hier kan bevallen. De roze wolk blijft weg. “Het eerste jaar heb ik volautomatisch gedaan. Bijna geen enkele emotie liet ik binnen, het was echt overleven. De machine moest en zou ik laten draaien voor mijn kinderen.”
Pas drie jaar later, als haar zus een tweede kind krijgt en Vanessa dat gezinnetje ziet zitten, breekt ze. “Eerder liet ik mezelf niet voelen hoeveel ik David miste na de geboorte van onze jongste. Hoe graag ik hem trots wilde zien kijken naar die kleine. Toen kwam het grote gevoel van leegte.”
Vanessa en David:
Ieder jaar herdenkt Vanessa haar man drie keer, samen met de kinderen. “Op Vaderdag en zijn geboorte- en sterfdag bakken we zijn favoriete cake, zetten we zijn foto ernaast en praten we over of tegen papa. Zo houden we hem in leven, ook voor de twee kleinsten die zich hem niet kunnen herinneren.”
Ze vervolgt: “Ze gaan er gelukkig vrij goed mee om, al merk ik dat de twee oudsten weleens een rolmodel missen. Ook qua cultuur, ze zijn half-Afrikaans en willen soms meer weten over wat dat inhoudt. Ik wil ze graag ooit nog eens meenemen naar Oeganda voor familiebezoek. Nog even doorsparen.”
Vanessa is nu drieënhalf jaar verder, maar verbaast zich nog steeds over de enorme inspanning die rouwen met zich meebrengt. “Het vréét energie, je bent continu moe. Ik leer nu langzaam dat ik weer een beetje mag doorleven, dat het goed is om soms ook tijd voor mezelf te pakken. Het gaat ook steeds langere periodes goed, tot ik ergens een lieve vader en zoon zie die me weer drie dagen onderuit vegen. Dat is oké, ik krabbel wel weer op. Al die emoties horen erbij en mogen naast de gelukkige momenten bestaan. Herstel en verlies wisselen elkaar af, als een golfbeweging.”
Wel merkt Vanessa dat ze tegenslagen minder goed kan hebben. De rek is eruit na jaren keihard werken. “Omdat de kinderen er zijn ga je door en lukt het, maar daar houdt het dan ook mee op. Zonder hen weet ik niet of het me gelukt zou zijn.”
“Maar het is écht niet alleen maar kommer en kwel,” vervolgt ze. “Ik kijk elke dag naar mijn kinderen en zie David in hen terug. Zij zijn de reminder dat we samen echt iets moois hebben gemaakt, en voor die mooie herinneringen is gelukkig steeds meer ruimte.”
Het contact met lotgenoten is essentieel voor Vanessa. “Het vinden van herkenning is mijn redding geweest,” vertelt ze. “Dat maakt namelijk ál het verschil, want je denkt dat je gek bent. Je denkt dat je de enige weduwe bent die zich zo voelt. Maar er zijn zóveel anderen die precies hetzelfde meemaken. Het was een verademing om hen te leren kennen.”
Aan de andere kant merkt Vanessa ook vaak dat mensen ‘van buiten’ het moeilijk vinden om te praten met een weduwe. Het wordt al snel een ongemakkelijk gesprek vol clichés, vertelt ze. “Opmerkingen als ‘gelukkig heb je je kinderen nog’ zijn echt niet leuk. Het is vaak goed bedoeld, maar toch. Je kunt beter gewoon over de overleden persoon praten. Ik begrijp dat je geen verdriet wilt oprakelen, maar als niemand ooit nog over David zou praten, voelt hij als vergeten, onbelangrijk. Dat is erger. Is dat te spannend? Vraag dan gewoon hoe het met de weduwe gaat, bied hulp aan of stel voor om een keer samen iets te gaan doen, bied een kleine uitweg uit het verdriet.”
Lees ook
Jong weduwe, en dan? Marieke (33) en Marieke (27) verloren twee weken na elkaar hun partner
