Uitlaatklep

Nance belde haar moeder drie tot vier keer per dag. En meestal ging het nergens over. “Hoe ik een sausje moest maken, dat ik nog zoveel moest strijken en wat ik die dag had gedaan.”

Dat mist ze dan ook het meest. Praten over gekke dingen waar ze tegenaan loopt. Dat haar zoon van twaalf de hele dag weg is, met vriendjes spelen, bijvoorbeeld. “Mama was mijn uitlaatklep. Dat soort dingetjes zou ik nog graag met haar willen delen.”

Moederdag

En nu staat Moederdag voor de deur. “Ze is jarig op Valentijnsdag, overleden op dodenherdenking en dan volgt deze dag. Meteen weer de confrontatie. Die van haar vieren we niet meer.”

Toch kan ze de laatste maanden steeds beter naar een foto van haar moeder kijken. “Dan ben ik alleen maar dankbaar dat zij mijn moeder was. Haar liefde voor mij was onvoorwaardelijk, dat voel ik alleen nog maar meer, nu ze er niet meer is. Wie ben ik, om daar altijd maar verdrietig over te zijn. Dat doet haar geen recht.”

Nance, samen met moeder Ria. 

Jaar cadeau

Ruim drie jaar geleden hoort de familie dat moeder Ria erg ziek is. Een zeer zeldzame vorm van kanker: een neuro endocrine tumor. “Het zat op een rotplek, ze kon echt niet meer geholpen worden. Op een dag werden we bij elkaar geroepen, in het ziekenhuis. ‘Ze gaat dit weekend dood’. Een gesprek dat je nooit wilt hebben.”

Begin februari, in 2018, wordt Ria naar huis gebracht. “Als ze toch doodging, deed ze dat liever thuis”. Ze vieren haar verjaardag en ze knapt zowaar weer op. “Nog een jaar cadeau, maar de pijnstillers werden wel steeds verhoogd. Ze barstte van de pijn, en dan druk ik het nog mild uit.”

Stilte

Ruim een jaar later is de pijn zo heftig, dat de familie besluit dat het geen manier van leven is. “Het jaar ervoor, in het ziekenhuis, hadden we elkaar al gevraagd of er nog dingen waren die we nog moesten bespreken. Maar dat was eigenlijk niet zo. Mijn moeder hield van mij, en ik van haar.”

Op vrijdag krijgt Ria palliatieve sedatie, de zaterdagochtend erop overlijdt ze. “En toen was het stil. Het gillen en krijsen van mijn moeder ging door merg en been, maar als er opeens geen zuchtje meer te horen is. Heel dubbel.”

“Ik heb mijn overleden moeder nog gewassen, haar samen met mijn broer aangekleed en haar make-up gedaan. Die avond zat ik met mijn vader op de bank, naast mijn moeder. We keken naar de dodenherdenking: ‘Vandaag is iedereen stil voor haar’, zei hij toen.”

Rouwcoach

Na het overlijden van haar moeder raakt Nance in een diepe put. “De ziekte kanker is niet alleen heftig voor de patiënten zelf, maar ook voor de familie eromheen. Ik vond het heel moeilijk dat we daar als gezin geen begeleiding in kregen.”

Uiteindelijk ziet Nance een advertentie voorbijkomen over een rouwcoach. “Ik heb haar meteen gebeld. Ik wist niet meer wat ik met al dat verdriet moest. Tijdens die sessies heb ik mijn hele hart kunnen luchten en het verdriet er iets meer uit gejankt.”

Het gaat best goed. Tot de handkus van André van Duin, tijdens de speech op dodenherdenking. “Lag ik toch weer in de kreukels. Weet je wat het allermoeilijkste is? Als ik verdriet had, belde ik mijn moeder. Maar nu kan ik dat niet meer met haar delen.”

Dit artikel werd eerder gepubliceerd op 9 mei 2021.

Jolanda onderzocht onderduikverleden van haar moeder: 'Alles wat ze liefhad was weg'Lees ook