Mantelzorger

Mantelzorgers doen hun werk voor niets, maar kosten ongeveer 22 miljard euro per jaar, vertelde MantelzorgNL vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. Betaald werk lopen ze vaak mis, psychisch kost het ze misschien nog wel meer.

Eigenlijk zorgt Mirjan al vanaf haar jonge jeugd. Haar moeder houdt moeilijk overzicht en kan daarnaast niet goed lezen en schrijven. De administratieve taken pakt Mirjan van haar over. “Onbewust heb ik altijd gevoeld dat ik voor haar moest zorgen. Het is een schat van een vrouw, maar ik had tot voor kort het gevoel dat ze mijn dochter was, in plaats van andersom.”

“Van mijn veertiende tot zeventiende lag ze op bed met psychische en fysieke klachten. Ik heb haar verzorgd en het huishouden op mij genomen. Als je altijd al zorgt voor anderen, zet dat door in alle facetten van je leven. Toen mijn oma tien jaar geleden hulpbehoevend werd, nam ik ook de zorgen van haar op me. Van de financiën en bezoeken van artsen tot het bestellen van incontinentiemateriaal.”

Burn-out

Ze werkte in diverse rollen in het sociale domein, maar kreeg in 2019 haar (tweede) burn-out. Fulltime werken, een gezin onderhouden én mantelzorgen; het ging niet meer. Begin dit jaar kwam haar oma ook nog eens in het ziekenhuis terecht. “Haar heupkom was verbrijzeld. Ik moest dagelijks naar haar toe om haar te voeden, omdat ze rustig werd van mijn aanwezigheid.”

Na anderhalve week werd haar oma overgeplaatst naar het revalidatiecentrum, maar bleek daarna nog ’te goed’ voor het verpleeghuis. Naar een woonzorgcentrum wilde ze niet. “Ik voelde het in mijn hele lijf. Als ze teruggaat naar huis, val ik om. Ik kan niet nog jaren voor haar zorgen. Mijn oma is geen lieve vrouw, we hebben geen band. Je kiest niet altijd voor mantelzorg. Het overkomt je.”

Enige dankbaarheid heeft haar oma nog nooit getoond. “Ze benoemt vooral wat ik niet goed doe. Kom ik drie keer op een dag, dan had ik vier keer moeten komen. Het is zo vanzelfsprekend wat ik doe, dat het niet meer wordt gezien. Wat ik de afgelopen tien jaar voor haar heb gedaan, deed ik eigenlijk voor mijn moeder.”

Gezin

Na veel belletjes heen en weer, werd Mirjans oma toch naar een woonzorgcentrum overgeplaatst. “Het voelt alsof ze het mij kwalijk neemt, dat ik haar wegstop in een hok. De laatste keer dat ik haar zag was ze zo boos, dat ik haar stevig heb vastgepakt. Een nieuwe gewaarwording voor mij. Mijn grens is bereikt. Ik zit er helemaal doorheen.”

Een leven lang voor een ander zorgen, zorgt ervoor dat Mirjan ondertussen niet meer weet waar ze zelf staat. “Ik ben een figurant in mijn eigen biografie. Tijdens de verhuizing van mijn oma heb ik mijn kinderen – 9 en 11 jaar oud – alleen gezien tijdens het avondeten. Je vergeet bijna dat je zelf ook nog een gezin hebt. Ze verdienen een moeder die beschikbaar is, voor hen.”

Mijn voorwaardes

Nu haar oma in een woonzorgcentrum zit, heeft Mirjan al meer rust dan ze ooit heeft ervaren. “Ze belde mij soms tien keer op een dag. Ik kon niet anders dan opnemen: voor hetzelfde geld is er iets met haar. Nu wordt ze dagelijks in de gaten gehouden.”

De zorg voor en om haar moeder kan ze inmiddels beter loslaten. Dat zorgde direct voor verandering. “Mijn moeder kan haar moederrol weer op zich nemen. Ik kom erachter dat ze veel meer kan dan ik altijd heb gedacht.”

“Voor mij gaat de zon steeds meer schijnen. Ik ben begonnen aan een nieuwe opleiding: systemisch werk. Hoe de plek die je als kind onbewust inneemt, de rest van je leven bepaalt, is mij helder geworden. Steeds vaker kies ik voor mijzelf. Ik wil graag blijven zorgen, maar wel op mijn voorwaardes.”

Lees ook
Kayleigh (26) is mantelzorger voor haar broertje: ‘Het is dankbaar maar óók intens’