Psychose

8 procent van alle volwassenen heeft ooit psychotische ervaringen gehad. Je verliest je grip op de realiteit, ziet of hoort dingen die er niet zijn, of bent overtuigd van niet-kloppende ideeën. Het totaal aantal patiënten in behandeling voor een psychotische stoornis wordt in Nederland geschat tussen 120.000 en 150.000 mensen.

Miranda’s psychose ontstaat in 2014, door een combinatie van veel factoren. Ze is net haar opa verloren, die een belangrijke rol in haar leven speelde. Eerder had ze al eens depressieve klachten, maar nu komt ze er niet meer uit en weet ze niet meer wie ze is.

‘Psychische kwetsbaarheid’

De bom barst na het vrijgezellenfeest dat ze voor haar schoonzus organiseert. “Ik merkte al dat het niet goed ging, sliep al een hele week niet, kon er geen halt aan toeroepen.” Haar vader schrikt als ze haar dochtertje van anderhalf ophaalt. “Ik stortte in, was helemaal de weg kwijt. Ik kon niet meer ingrijpen. Diezelfde dag deed ik een suïcidepoging en belandde in het ziekenhuis.”

Fulltime therapie, een paar maanden opname en de diagnose bipolaire stoornis type 2 volgen. En uiteindelijk een carrièreswitch en veel inzichten. Tegenwoordig is Miranda opgeleid ervaringsdeskundige en in dienst als buurtcoach. Het gaat haar beter dan ooit, vertelt ze. Ze slikt medicijnen en de verandering van carrière doet haar goed. “Zo goed dat ik een eigen huis heb kunnen kopen. Maar nu word ik weer geconfronteerd met mijn ‘psychische kwetsbaarheid’.”

Lees ook
Lady Gaga open over psychose: ‘Het was afschuwelijk’

‘Vergeleken met een auto’

Een verzekeraar wijst haar af als ze zich aanmeldt voor overlijdensrisico- en arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Haar psychische klachten zijn de reden, hoort ze aan de telefoon. “De medisch adviseur vergeleek mij met een auto, waar je tenslotte ook de staat en gebreken van wil weten bij verzekeren. Ook benoemde zij dat een suïcidaal verleden nou eenmaal in de top-3 van risico’s staat en zij er toch wel achterkomt als ik iets zou verzwijgen.”

“Het was een heel naar gesprek. Dit raakt me in mijn kern. Ik ben opgeleid tot ervaringsdeskundige en geloof in inclusie, niet in algoritmen en modellen. Ik werk hard, sport, zorg goed voor mijn meisje en mezelf. Ik vind het stuitend dat dit kan. Het voelt heel onrechtvaardig.”

Hogere premie

Ze deelt haar ervaring op social media. Kort daarna komt de verzekeraar terug op de afwijzing. Tegen een hogere premie kan ze toch een ‘speciale’ overlijdensrisicoverzekering krijgen, de premie stijgt van 2 naar 7 euro per maand.

“Voor mij is het een principezaak. Ik geef voorlichting aan gemeente en politie, en vertel overal: er zijn mensen die psychisch ontsporen, om allerlei redenen, kijk naar die mens die voor je staat. Het is zo jammer dat er zo’n stigma op rust. Ik doe alles wat de maatschappij verwacht en ben supertrots dat ik een huis heb gekocht. Dat zou een mooi moment moeten zijn, maar dit voelt niet goed.”

Prijskaartje

In Nederland kijken alle verzekeraars naar de gezondheid van potentiële cliënten. Hoe hoger het te verzekeren bedrag, hoe strenger de keuring. Tot 268.125 euro moet je een gezondheidsvragenlijst invullen, opgesteld door het Verbond van Verzekeraars. Voor een hoger bedrag is de medische keuring uitgebreider: dan kijkt men naar erfelijke aandoeningen, uitslag van een bloed- en urineonderzoek, of een keuring van een huisarts of internist.

Het Verbond van Verzekeraars legt online uit: ‘Medische acceptatie is nodig, omdat de verzekeraar een risico overneemt van de klant: als die arbeidsongeschikt raakt of overlijdt, dan keert de verzekeraar een bedrag uit. Daar hangt natuurlijk wel een prijskaartje aan. Om de hoogte van de premie te kunnen bepalen, moet de verzekeraar een inschatting maken van het risico. Bij een verhoogd risico kan hij besluiten om een premieopslag te berekenen, de voorwaarden aan te passen of om geen verzekering aan te bieden.’

Lees ook
Psycholoog Anita Hubner over herstel psychose: ‘Je bent echt niet afgeschreven’

Worstel je met suïcidale gedachten of maak je je zorgen om iemand anders? Bel 0800-0113 of ga naar www.113.nl. Stichting Zelfmoordpreventie is 24 uur per dag en zeven dagen per week bereikbaar.