Franca Overtoom (29) is tien wanneer ze haar eerste wedstrijd fluit. Inmiddels is ze uitgegroeid tot eerste vrouwelijke grensrechter in de Eredivisie. Het hoogste niveau van het Nederlandse voetbal.
“Fluiten vond ik helemaal niet leuk”, vertelt Franca aan LINDA.nl.
Op haar tiende is Franca een onzeker meisje. “‘Ga maar fluiten bij de voetbalvereniging, dat is goed voor je zelfvertrouwen’, aldus mijn ouders. Op die manier deed ik ook meteen aan vrijwilligerswerk bij de enige voetbalvereniging in ons dorp (Victoria O, red.). Mijn broer voetbalde daar, ik voetbalde er zelf. Maar het fluiten vond ik helemaal niet leuk.”
“Ik deed het niet voor mijn plezier, dat ten eerste. En ten tweede: er stonden tijdens die wedstrijden genoeg ouders langs de lijn die vonden dat je het niet goed deed. Ik floot bij de zesjarigen, dat kun je eigenlijk geen scheidsrechter noemen. Zo weinig dat ik hoefde te doen. En toch.”
Hadden haar ouders haar geen duwtje gegeven, dan was Franca waarschijnlijk geen scheidsrechter geworden. “Uit mijzelf was ik niet snel gaan fluiten, nee. Maar aan het einde van datzelfde seizoen vroeg de club of ik nog een jaar wilde fluiten. En dat wilde ik toen wel.”
“Door de goede begeleiding vanuit de club leerde ik steeds beter omgaan met de weerstand vanaf de kant. Dat was mijn grootste drempel: die schreeuwende ouders. Dat je het niet goed doet, bijvoorbeeld. Ik moest naar de ouders toegaan om te zeggen: ‘Ik vind dit niet leuk.’ of ‘Als u het beter kunt, mag u het overnemen.’ In het begin vond ik dat heel moeilijk en ben ik vaak huilend het veld afgelopen.”
“Maar zo ben ik wel snel over die onzekerheid heen gekomen. We moesten ons bijvoorbeeld elke ochtend melden. Dan gaf je iedereen die aanwezig was een hand. Als je introvert en verlegen bent, is dat al een grote stap. Maar als je het elke week doet, wordt het normaal. Zo is het met ouders aan de kant ook. Laat je het oplossen door anderen, dan overwin je die tegenslag niet en blijft het lastig.”
Franca denkt dan ook dat ze niet alleen haar sportcarrière, maar ook haar persoonlijke ontwikkeling aan haar ouders te danken heeft. “Ik kan het iedereen aanbevelen. Toen ik iets langer floot, kwam er een cursus pupillenscheidsrechter. Daar heb ik mij op mijn twaalfde voor aangemeld. Spannend vond ik het toen al niet meer.”
Daarna volgt een basisopleiding voor scheidsrechters en fluit Franca voor de KNVB. Ze valt op en wordt opgenomen in het talententraject. “Op een gegeven moment werd mij de keuze voorgelegd. Assistent-scheidsrechter (grensrechter, red.) of scheidsrechter. Met het oog op internationale wedstrijden, heb ik toen gekozen voor assistent-scheidsrechter.” Haar carrière in vogelvlucht: ze stroomt in bij de hoofdklasse en volgt een talententraject betaald voetbal, gevolgd door haar debuut in de Eredivisie.
Of de keuze tussen grens- en scheidsrechter gemakkelijk was? Dat niet. “Ik vond het in het begin heel erg. Dat men het niet zag in mij, een scheidsrechter. Maar door de knop om te zetten en vol te gaan voor datgene wat wel mogelijk was, denk ik dat ik achteraf gezien een heel goede keuze heb gemaakt. Ik wilde het hoogst haalbare uit mijn carrière halen. En nu ben ik hier.”
“De eerste vrouwelijke assistent-scheidsrechter in de Eredivisie, ik vind het best leuk om die rol te vervullen. Maar ik hoop vooral dat mensen zien wat mogelijk is. Niet alleen op het gebied van voetbal, maar op een heleboel vlakken waar vrouwen achterlopen op de mannen. Of andersom.” Naast assistent-scheidsrechter, is Franca ook nog tandarts. Bij de marine. “Het zou gewoon mooi zijn dat mensen zien dat alles kan, wanneer je er hard voor werkt en er zelf in gelooft.”
Vivianne Miedema verkozen tot voetbalster van het jaar in verkiezing BBC
