Hoewel wij wellicht alleen gemekker en geknor horen op de boerderij, blijkt het toch echt dat ook dieren flink met elkaar communiceren. Zo ook koeien.
Daar is hoogleraar taalkunde Leonie Cornips onlangs achtergekomen en zij vertelt ons er alles over.
Toen Cornips een essay las van dierfilosoof Eva Meijer, over de handelingen en taal van dieren, was ze meteen geïntrigeerd. “Zij stelt in dat essay hoe het kan dat taalkundigen niet zo naar dieren kijken, dat het ook echt iets betekent als een dier iets zegt. Dat ze doelbewust handelen”, aldus de taalkundige.
“Dat was voor mij echt een eyeopener. Toen dacht ik: laat ik gaan kijken hoe dieren spreken.” En waarom koeien? “Ik was al bekend met koeien, en ik vind het zulke sociale wezens, dus dat leek me interessant om me in te verdiepen”, legt Cornips uit.
Als wij bij de boerderij of de wei staan, denken we dat koeien gewoon boe zeggen, “maar hij zegt dat op heel veel manieren”, maakt de taalkundige duidelijk. “Als hij je groet, dan zegt hij ‘mmmm’. Op een lage toon. Maar als een kalf om melk vraagt, dan hoor je meer ‘eeeeh’. Zowel naar de boer, als naar andere koeien. Die geluiden hebben dus allebei andere betekenissen. Je hoort koeien dan ook echt groeten naar elkaar en naar de boer, wanneer hij de stal in komt.”
Een ontzettend groot verschil tussen koeien en stieren is er niet. “Maar je kunt aan sommige dingen wel horen of het een mannetje of vrouwtje is. Zo heb je een kort, herhaaldelijk geluid ‘eh eh eh’, wat alleen stieren maken. Dat zal je niet uit een koe horen komen. Wat dat betekent weet ik niet, want veel is nog simpelweg niet bekend.”
En flirten kunnen (sommige) mensen als de beste, maar ook koeien kunnen blijkbaar laten merken dat ze zin hebben. “Als een koe vruchtbaar is, dan maakt zij echt een hele luide en lange ‘boeeee'”, legt Cornips uit. Helaas is het enige wat daar vaak voor terugkomt een kunstmatige inseminatie.
Als koeien zich veilig en fijn voelen, dan maken ze een beetje een neuriënd geluid, “melodisch, bijna”. Maar behalve door geluiden, kunnen we bij koeien ook aan lichaamstaal wat dingen herkennen. Zo gaan de oren naar achter – net als bij je kat – wanneer zij zich bedreigd voelen. “En een feitje over koeien: wanneer zij bang zijn en op de vlucht willen, legen zij eerst hun blaas en darmen, zodat zij harder kunnen rennen.”
Niet onbelangrijk, wanneer je weer eens bij de wei staat en gewoon even wat aandacht wil van de koeien: hoe lok je ze als mens dan? De tip van Cornips is “vooral heel zacht praten, gewoon in mensenwoorden”. “In Zweden wordt gezongen, ook wel kulning, om koeien te roepen. Dan komen ze echt naar je toe.”
Voorbeeldje van kulning? Dat zie je hieronder.
Dit schetige kalfje krijgt de spa dag waar wij allemaal van dromen
