In Nederland bestaat nog altijd een tekort aan pleeggezinnen. Pleegzorg Nederland zoekt met name mensen die in deeltijd, bijvoorbeeld in het weekend, voor een kind willen zorgen. Carien Bartels is zo’n weekendpleegmoeder.
In 2021 kwamen er 2297 nieuwe pleegouders bij, een afname van 13 procent ten opzichte van een jaar eerder. Ook in de pleegzorg hadden ze last van de coronapandemie: door lockdowns en thuisonderwijs wilden minder mensen zich inzetten als pleegouder.
“Vaak als ik iemand over weekendpleegzorg vertel, is de reactie: ‘O, kan dat ook?!'”, begint Bartels. “Je moet er maar net via via wat van horen.” Bij Bartels werd het zaadje gepland toen een bevriende collega vertelde over haar weekendpleegmoederschap. Toen Bartels in 2015 een groter huis kreeg, dacht ze daaraan terug. “Ik had een extra kamer en daarmee niet meer alleen figuurlijk, maar ook letterlijk de ruimte voor een pleegkind.”
Bartels is alleenstaand en heeft zelf geen kinderen. “Ik heb nooit een actieve kinderwens gehad. Ik was ook nooit tégen, maar het is er gewoon niet van gekomen.” Ze benadrukt echter meteen dat een pleegkind geen opvulling van een kinderwens is. “Ik kan je zeggen: als je het met die reden doet, word je heel erg teleurgesteld.”
“Ik kan niet goed benoemen waarom ik het dan wél wilde doen”, denkt Bartels na. “Soms voelt iets gewoon goed, zonder dat je weet waarom. Ik had ruimte, tijd, liefde en aandacht over en het voelde onwijs fijn om dat in te zetten voor een kind bij wie dat goed landt.” Na een informatieavond, zes trainingsavonden en vele gesprekken, besloot Bartels ervoor te gaan.
Zo kwam in 2016 een elfjarig meisje één weekend in de drie weken bij haar. “Zij had een zware vorm van ADHD en was erg pittig. Daarbij was het voor mij nog wennen dat mijn weekenden er ineens zo anders uitzagen. Het was best een overgang.” De gezinssituatie van het meisje veranderde na een half jaar, waardoor haar zorg door anderen werd opgevangen. “Dat was voor ons beiden fijn, denk ik. Al wil ik het zeker geen mismatch noemen. Ze is vorig jaar nog komen logeren voor de gezelligheid.”
Bartels deed een aantal maanden rustiger aan, maar over het pleegmoederschap heeft ze nooit getwijfeld. Eind 2017 werd ze aan de achtjarige Kurt gekoppeld. Hij komt één weekend per vier weken. “Dat ging meteen zó goed”, vertelt Bartels enthousiast. “Ik kan niet anders zeggen. Het is een dappere dodo en dat past heel goed bij mij.”
Kurts moeder heeft een aantal moeilijke jaren achter de rug. Inmiddels gaat het gelukkig beter, en om dat zo te houden is het fijn voor haar om af en toe wat rust te krijgen. “Door omstandigheden in het gezin was Kurt een half jaar geleden helemaal uit zijn hum. Ik besefte dat Kurt een rugzak heeft. Die heeft hij altijd al gehad, maar werd op dat moment uitgepakt. Toen zag ik weer wat zo’n weekend voor Kurt én zijn moeder kan betekenen.”
Bartels praat liefdevol en bevlogen over de weekenden met Kurt. Van ijsjes eten tot schaatsen (“Heerlijk, zo’n klein gappie op schaatsjes”) en van voorlezen tot Netflixen: alles komt voorbij. “Maar hij doet ook de minder leuke dingen mee hoor”, geeft ze aan.” Een misvatting is dan ook dat een weekendpleegmoeder hetzelfde zou zijn als een oppas. “Ik neem Kurt echt even weg uit zijn dagelijks leven en breng hem in mijn leven. Daardoor maakt hij ook andere dingen mee en ontmoet hij andere mensen. Dat kan heel waardevol zijn.”
Een vervanging van Kurts moeder zal Bartels nooit worden. “Nee joh!”, reageert ze resoluut. “Er gaat niks boven mama. Dat merk ik aan alles. Zij is de enige met wie hij knuffelig is bijvoorbeeld. Hij noemt me ook Carien en geen ‘mama’.”
Nicolet is pleegmoeder van haar nichtje: 'Mijn zusje kon niet voor haar zorgen'
Wat zou Bartels mensen meegeven die twijfelen om deeltijdpleegouder te worden? “Wat voor mij goed werkte, is om de overweging niet als beslissing te zien. Je kunt altijd nog beslissen het toch niet te doen. Ga gewoon eens naar een informatieavond. Ook vanuit Pleegzorg wordt er geen enkele druk op je uitgeoefend.”
Daarbij wil Bartels mensen met kinderen niet afschrikken. “Het voordeel kan zijn dat je weekendplanning niet veel anders is. Je hebt er ‘alleen’ een extra kind bij. Het kind kan mee in het gezinsritme.” Wanneer je vervolgens pleegouder bent, “zorg er dan voor dat het voor jezelf ook leuk is”, voegt Bartels toe. “Mij heeft het zóveel gebracht. Ik zou zeggen: geef het een kans.”
Mariska (27) groeide op met pleegouders en is nu zelf pleegouder: 'Ook oudere kinderen zoeken een plekje'
