Vertrouwde irritatie

Je voelt de vertrouwde irritatie groeien: hoe vaak heb je niet tegen hem gezegd dat hij haar moet laten weten dat je geen zin hebt in ongewassen kleren en te klein ondergoed? Het zijn toch háár kinderen? Wat is er trouwens gebeurd met al die leuke Lyle and Scott-setjes die je twee maanden geleden voor je stiefdochter hebt gekocht? Nooit meer gezien.

Ze krijgt 800 euro alimentatie per maand voor de kinderen, kan ze er dan niet voor zorgen dat ze er een beetje schoon en verzorgd bij lopen? Maar er wordt wel van jou verwacht dat je van dit weekend een feest maakt, inclusief de juiste smaak Schuddebuikjes voor op het brood en geitenmelk voor de allergische jongste.

Een paar uur later lucht je je hart bij je man. Hij slaapt bijna, jij moppert. Hij zegt: “Waar wind je je toch zo over op? Het is heel lief dat je zo goed voor ze wil zorgen, maar dat is nergens voor nodig, dat doen hun moeder en ik wel.” Waarna hij je een kus geeft en als een blok in slaap valt.

Bonusmoeder

De man die daar zo vredig ligt te snurken, beseft het niet, maar hij heeft de spijker op de kop geslagen. Ooit gehoord van een bonusvader die zich opwindt over te kleine onderbroeken? Vuile sportkleren? Ongeknipte teennagels? Vergeten tandenborstels? Te lange haren? Slecht voorbereide spreekbeurten? Welnee, over dit soort trivialiteiten winden louter bonusmoeders zich op. En waarom doen ze dat? Om het antwoord op die vraag te krijgen, moeten we helaas iets doen waar wij vrouwen niet al te dol op zijn en dat is eerlijk naar onze eigen rol kijken.

Diep vanbinnen zijn wij bonusmoeders namelijk gewoon stiekem in competitie met de ex van onze grote liefde. Politiek correct of niet, het is een basaal instinct van veel vrouwen in het algemeen en stiefmoeders in het bijzonder om te bewijzen dat we mooier, knapper, slimmer, efficiënter, grappiger, slanker, zorgzamer, smaakvoller, sexyer, stabieler en succesvoller zijn dan zijn ex. Alle sisterhood ten spijt.

Papa is niet thuis

Laten we ons even verplaatsen naar een andere dag van een doorsnee stiefgezin. De woensdag bijvoorbeeld, ook zo’n dag dat papa de kinderen heeft. Om te beginnen is die hele papa niet thuis. En bonusmama heeft daarom de woensdagmiddag vrij geroosterd voor zíjn bloedjes. De een moet naar ballet (niet vergeten: maillot en haarbandje), het andere kind moet naar rekenbijles (niet vergeten: brilletje, iPad). Ze rent heen en weer, schiet snel de Albert Heijn in voor een voedzame doch smakelijke maaltijd en holt naar de stomerij om het donkere pak van haar man op te halen dat hij vrijdag wil dragen bij een presentatie voor de board.

Als papa die avond om half zeven thuiskomt, treft hij zijn huidige liefde aan achter de piano met naast haar zijn oudste dochter die Für Elise maar niet onder de knie wil krijgen. Hij lacht vertederd, trekt z’n hardloopkleren aan en vraagt opgewekt: “Wat eten we vanavond, schat?” Dat schat hem een vermoeide blik toewerpt, ontgaat hem totaal.

Onzichtbare competitie

Natuurlijk is die vermoeide blik begrijpelijk. Zij heeft weer eens een hele middag besteed aan de onzichtbare competitie waarin ze is verwikkeld. Onzichtbaar, omdat niemand dit weet, dit ziet, laat staan erom heeft gevraagd.

Want waarom heeft zij al die taken op zich genomen, terwijl het toch echt zijn kinderen zijn? Simpel. Omdat zij weet dat als zij Für Elise niet oefent, het kind weer niet mee zal mogen doen met de jaarlijkse uitvoering van de muziekschool. Omdat ze hem wil bewijzen dat zij een liefdevolle, zorgzame moeder kan zijn. Omdat ze de kinderen wil laten voelen dat ze in ze gelooft. Omdat ze zijn ex een lesje wil geven in zorgzaam moederschap en opvoedkunde. En last but not least: omdat ze natuurlijk gewoon in de aloude valkuil is getrapt: wij vrouwen moeten alles doen, anders wordt het een zootje.

Terug naar nog zo’n doorsnee stiefgezin. Eentje dat net is getroffen door een ramp (kind van de fiets gevallen en twee voortanden kwijt, dochter van school gestuurd, zoon opgepakt wegens het afsteken van illegaal vuurwerk). Opeens blijkt dat de weekendmoeder – die altijd heeft gehamerd op het ook op zondag dragen van de buitenboordbeugel, al jaren zorgdraagt voor het tot een goed einde brengen van werkstukken over konijnen en honderd keer: ‘Doe je voorzichtig!’ heeft geroepen – er helemaal niet meer aan te pas komt als er echt problemen zijn met de kinderen.

Aan de zijlijn

Als het erop aankomt, is dat een zaak van de ouders en sta je als bonusmoeder aan de zijlijn. Het komt in niemands hoofd op je erbij te vragen bij de eerste hulp, het schoolgesprek en op het politiebureau. Je blijkt ineens een buitenstaander te zijn.

Stiefmoeders zijn er om huizen gezellig te maken, opblaasbadjes te vullen, de was te doen en koekjes te verstrekken, niet om de kinderen bij te staan als ze zeventien hechtingen krijgen of van school worden gestuurd. Dan vormen de echte ouders ineens een gesloten front waar je als weekendmoeder onmogelijk doorheen kunt breken.

Nul euro per maand

Zo’n crisis is eigenlijk een mooi moment om stil te staan bij de realiteit. Zou er een vacaturebank zijn voor bonusouders, dan zou de functie als volgt omschreven worden. Gezocht: sexy levenspartner met een groot hart die vrije dagen het liefst doorbrengt met het heen en weer rijden van andermans kinderen naar clubjes en partijtjes. Die graag in overvolle pretparken verblijft, gewapend met spuugzakjes voor eventuele calamiteiten. Iemand die zonder morren de rommel van anderen opruimt, brutale monden accepteert en houdt van lange autoritten met jengelende kinderen. Die dol is op lawaaierige gezinscampings met kinderanimatie. Iemand die beseft dat de loyaliteit van de partner in de eerste plaats bij ex en kinderen ligt als er echt iets aan de hand is. Salaris: inclusief bonussen en vakantiegeld, nul euro per maand. Werktijden: zeer flexibel, weinig tot geen inspraak.

Laten we wel zijn: geen man die op zo’n advertentie zou reageren, maar evengoed zijn er elk jaar duizenden vrouwen die zich op het bonusmoederschap storten. Omdat we denken de liefde van ons leven te hebben gevonden en zeker weten dat ons hart groot genoeg is voor zijn kinderen. Geen moment realiseren we ons dat we beginnen aan de moeilijkste baan van de wereld. Want van een weekendmoeder wordt net zoveel opofferingsgezindheid verwacht als van een echte moeder, maar daar staat verdomd weinig tegenover. Als het meezit vinden de kinderen je een kekke meid, een lief mens, maar als het uit is met hun vader is het ook uit met de kinderen, alle lekkere maaltijden die je voor ze hebt gekookt ten spijt.

Intieme momenten

En dat brengt ons als vanzelf naar de moraal van dit verhaal. Met een stiefmoeder is niets mis, zolang ze haar plaats maar kent. Zelfs als de kinderen al lang en breed volwassen zijn, trouwen en zichzelf voortplanten, dan willen ze op de bruiloft en aan het kraambed hun ouders zien. Zo is de natuur: intieme momenten wil je delen met je vader en je moeder.

Bonusmoeders zijn natuurlijk van harte welkom, maar het hoeft niet. Klinkt hard, het is het laatste wat we willen horen, maar als we dit gegeven goed tot ons laten doordringen weten we dat die man aan het begin van dit verhaal hartstikke gelijk heeft: “Het is heel lief dat je zo goed voor ze wil zorgen, maar dat is nergens voor nodig, dat doen hun moeder en ik wel”. En zo is het maar net.

Tekst Margot Jamnisek

Sandra (50) is stiefmoeder van een puber: 'Je best doen is niet goed, niks doen ook niet'Lees ook